بازار خودرو کشورمان به سمت چینی شدن هرچه بیشتر در بازه قیمتی زیر 100 میلیون تومان پیش می رود. در واقع به جز مدل های قدیمی تولید داخل تقریبا تمامی خودروهای زیر 100 میلیونی، رگ و ریشه ای مربوط به صنعت خودروسازی چین دارند و پیش بینی می شود این شرایط ظرف یکی دوسال آینده تشدید شود.
تنها امیدواری ها شاید مونتاژ و عرضه نسل تازه خودروهای پژو و واردات برخی مدل های ارزان قیمت رنو باشد که می توانند به عنوان معدود انتخاب های غیر چینی بازار برای قشر متوسط جامعه مطرح شوند اما مسئله اصلی این است که در چنین آشفته بازاری چطور می توان چینی خوب را از چینی شکستنی تشخیص داد.
در ادامه قصد داریم با چند توصیه کلی و تجربه شده ظرف سال های اخیر، انتخاب را برای شما تسهیل نماییم.
1- در مورد مطالبی که در کاتالوگ مطرح نشده، حساس باشید
خودروسازان چینی به خوبی تبلیغات و معرفی محصولات خود را یاد گرفته اند، آن ها می دانند که مواردی نظیر ستاره های ایمنی برای مشتریان در اکثر نقاط جهان اهمیت دارد و یا استفاده از تکنولوژی های جدید و آپشن های رفاهی متعدد می تواند بر روی تصمیم گیری خریدار تاثیر گذار باشد.
اما معمولا در لایه های پنهان صنعت خودروسازی چین، موارد متعددی از پلت فرم های کپی شده، موتورهای شبیه سازی شده، گیربکس های مشکل دار و ضعیف و ایمنی اندک دیده می شود که در کاتالوگ ها مطرح نمی شوند.
برای مثال عدم قید ستاره های ایمنی محصول، قطع به یقین به معنای نا امن بودن خودرو مورد نظر است. چینی ها با افتخار 4 یا 5 ستاره بودن محصول خود را در کاتالوگ قید می کنند و عدم درج این مسئله به معنای ایمنی ضعیف 2 یا 3 ستاره از موسسه تست تصادف چین است که خود فاصله معنا داری با موسسات ایمنی اروپایی و آمریکایی دارد.
هرچند در مواردی حتی باید نسبت به اطلاعات درج شده و رسمی هم بدبین بود، چرا که برخی خودروسازان چینی حتی بدون تست شدن محصولاتشان در موسسه C NCAP چین، نسبت به تبلیغ ستاره های ایمنی اقدام می کنند و متاسفانه هیچ اطلاعات یا تصویری از شرایط ایمنی این خودروها منتشر نمی شود و ظاهرا خودروسازان و نهاد های مسئول ایرانی نیز توجهی به این مهم نشان نمی دهند.
2 – به تکنولوژی های چینی اعتماد نکنید
صنعت چین براساس مهندسی معکوس و کپی برداری بنا شده و این مسئله به خصوص در صنعت خودروسازی بیش از صنایع الکترونیک دیده می شود، در واقع خودروهای چینی در بازار داخلی این کشور چندان محبوب نیستند و اگر سری به نتایج فروش ماهانه و سالانه بازار چین بزنید با انبوهی از نام شرکت های مطرح نظیر فولکس واگن، فورد، هیوندایی و شورولت مواجه خواهید شد که صدر فهرست پر فروش ترین ها را در اختیار دارند.
بنابراین در حالی که دولت چین، حمایت سنگینی از خودروسازان داخلی انجام می دهد، خود چینی ها هنوز به تکنولوژی و رقابتی بودن محصولات کشورشان اعتماد ندارد.
موتور های چینی عموما موتورهای پُر بازدهی نیستند اما از نظر دوام حداقل از موتورهایی که در چند سال اخیر توسط ایران خودرو و سایپا عرضه شده اند شرایط بهتری دارند، اما اصل مشکل به گیربکس خودرهای چینی مربوط می شود که اساسا ضعیف و ناکارآمد است.
مشکل سیستم انتقال قدرت و ضعف صفحه کلاچ در ماشین های گیربکس دستی چینی به کررات دیده می شود، گیربکس های اتوماتیک حتی بدتر هستند و گاها هزینه های ده ها میلیونی را به خریدار تحمیل می کنند.
برای مثال جالب است بدانید گیربکس اتوماتیک جیلی X7 که مدتی با قیمت حدود 100 میلیون در بازار عرضه می شد، حدود 27 میلیون تومان قیمت دارد.
3 – خودروهای کاملا جدید بازار را نخرید
مونتاژ و خدمات پس از فروش در ایران، چیزی شبیه به پروسه پختن قرمه سبزی، نیازمند زمان برای جا افتادن است. روند مونتاژ، عیب یابی و تامین قطعات یدکی گاها ماه ها به طول می انجامد.
خودروهای جدید عیوبی دارند که ممکن است باعث دلسردی خریداران و افت قیمت شدید آن ها در بازار دست دوم شود. همچنین اغلب خودروسازان به چند ماه زمان برای رفع مشکلات خط مونتاژ نیازمندند. از این رو معمولا اولین سری از خودروهای مونتاژی پر از عیب و ایراد به خریدار تحویل داده می شوند.
فراخوان این خودروها نیز معمولا به شکل عمومی انجام نمی شود و خریداران ناچارند مکررا با مراجعه به نمایندگی ها و صرف وقت، نسبت به رفع عیب خودروهای خود اقدام کنند.
البته در این میان برخی خودروها بر روی پلت فرم های قدیمی مونتاژ می شوند و در نمونه های جدید تنها تغییرات ظاهری را تجربه می کنند که طبیعتا کمتر با مشکلات مونتاژی یا تامین قطعات مواجه خواهند بود.
4- از طریق آگهی های چند هفته قبل تحقیق کنید
خودرو در ایران هنوز به چشم یک کالای سرمایه ای دیده می شود و خریداران از افت قیمت آن در زمان فروش بیمناکند، بنابراین اکثر مشتریانی که ریسک خرید یک خودرو چینی جدید را می پذیرند، حتی در شبکه های اجتماعی و کلوب های تخصصی نیز نسبت به بیان عیب خودرو خود خودداری می کنند.
ترس از انتشار این مشکلات و افت قیمت در زمان فروش، اصلی ترین دلیل این خودداری هاست اما شما می توانید با مراجعه به آگهی های اینترنتی مشکلات خودرو مد نظر خود را ارزیابی کنید.
تنها کافیست که شماره فروشنده را بنویسید و به فاصله زمانی چند هفته یا چند ماه بعد تماس گرفته و تجربه ایشان را در مورد خودرو مذکور جویا شوید، احتمالا در این بازه زمانی خودرو فروش رفته است و فروشنده می تواند بدون در نظر گرفتن سود و زیان مالی، اطلاعات واقعی را مطرح کند.
5- به سراغ خودروهای دست دوم بروید
افت قیمت اغلب خودروهای چینی در زمان فروش دست دوم بسیار چشمگیر است از این رو با کمی صبر و حوصله می توانید خودروهای کم کارکرد (کمتر از 20 هزار کیلومتر) را 10 الی 15 میلیون تومان ارزانتر از مدل صفر کیلومتر خریداری کنید.
از طرف دیگر با مراجعه به آگهی فروش دست دوم می توانید نسبت به رانندگی و تست خودرو اقدام کنید، اما متاسفانه چنین امکانی در مورد اکثر خودروهای صفر کیلومتر وجود ندارد. بهره مندی از تجربه مالک برای نگهداری خودرو و رفع عیوب مونتاژی احتمالی و انجام شدن سرویس های اولیه، از دیگه موارد مهمی است که توسط خریدار اول انجام می شود و شما با خرید خودرو دست دوم از انجام این امور معاف خواهید شد.
6- از شرکت های گم نام خرید نکنید
خودروسازانی نظیر کیا، هیوندای، تویوتا، مرسدس بنز و ب ام و در بازار خاورمیانه حضوری فعال دارند و قطعات یدکی و خدمات دهی به محصولات این شرکت ها به راحتی در کشور انجام می شود، اما خودروسازان چینی اینگونه نیستند و تهیه قطعات یدکی محصولات آن ها به راحتی تبدیل به معضل می شود.
از این رو بسیار مهم است که به جای خرید خودروهای گمنام از شرکت های بی مسئولیت، نسبت به انتخاب خودروهای اقدام کنید که در حال برند سازی هستند و به حضور بلند مدت در بازار ایران می اندیشند.
متاسفانه حتی ایران خودرو و سایپا نیز در زمینه عرضه و خدمات دهی به خودروهای چینی سابقه چندان درخشانی ندارند و خریداران هایما، دانگ فنگ H30 یا برلیانس و چانگان تاکنون مشکلات ناشی از تاخیر در تحویل یا کمبود قطعات یدکی را تجربه کرده اند.
بنابراین پایدار ترین شرکت ها در زمینه عرضه و خدمات دهی به خودروهای چینی فعلا کرمان موتور و مدیران خودرو هستند، به خصوص که مدیران خودرو اساسا توسط چینی ها اداره می شود و شعبه ای از کمپانی دولتی چری چین در ایران به حساب می آید.
7- خودروهای مشارکتی چینی از نمونه های کپی شده بهتر هستند
بر طبق قوانین چین، حضور مستقل خودروسازان خارجی در بازار این کشور مشمول مالیات و عوارض گمرکی بسیار است، از این رو خودروسازان جهان معمولا محصولات خود را در قالب جوینت ونچر (انتقال تکنولوژی و تولید مشترک) با خودروسازان چینی عرضه می کنند.
از این رو فولکس واگن، جنرال موتورز، مزدا، فورد و …همگی در چین دارای کارخانه هستند و مدل هایی را به صورت مشارکتی با شرکای چینی راهی بازار می کنند، اما در کنار این دسته از خودروسازان چینی، شماری از کارخانه ها نظیر لیفان، جک و چری به تولید مستقل خودرو مشغولند و کمتر به تکنولوژی خودروسازان جهانی دسترسی دارند.
بنابراین پر واضح است که خرید خودروهایی که براساس الگوی جوینت ونچر تولید می شوند، ریسک کمتری نسبت به محصولات خودروسازان کاملا مستقل چینی دارند. برای مثال دانگ فنگ به شکل مشارکتی با پژو کار می کند و از موتورها و گیربکس های پژو برای محصولاتش بهره می برد اما سایر خودروسازان چینی در اغلب موارد ناچار به کپی کردن شاسی، موتور و گیربکس می شوند.
برای مثال، ولکس C30 از روی نسل های قدیمی تویوتا یاریس کپی شده است و جیلی EC7 یک کپی خوب از تویوتا کرولا دو نسل قبل به حساب می آید.