خودرو در همه کشورها جزو اموال منقولی است که ارزش ثبت کردن سند به عنوان دارایی را دارد.
چطور سند خودرو در دنیا صادر می‌شود؟
به نقل از همشهری آنلاین، این سرمایه وقتی قرار باشد به کسی دیگر فروخته شود باید عوارض سالانه، مالیات و بیمه آن نیز به فرد بعدی منتقل و در برخی موارد از نو به دولت پرداخت شود. فرایند تغییر سند در کشورها متفاوت است اما در یک نکته در اکثر آنها اشتراک رویه وجود دارد. مردم فقط باید به یک سازمان مراجعه کنند. این در شرایطی است که اختلاف نظر بین پلیس و سازمان ثبت اسناد در ایران در این زمینه باعث سردرگمی مردم شده است. مرور فرایند تغییر مالکیت خودرو در کشور‌های دیگر نشان میدهد که این کار می‌تواند چندان پیچیده نباشد و حتی به‌صورت آنلاین انجام شود.
انگلیس:در انگلیس خرید و فروش و انتقال سند مالکیت خودرو به آسانی انجام می‌شود. اگر از نمایشگاه خودرو بخرید خودشان سند را می‌فرستند، اداره راهنمایی و رانندگی و چند روز بعد سند با پست برای خریدار ارسال می‌شود. اگر خودرو دست دوم باشد خریدار پشت برگه سند را امضا کرده و نشانی خود را ثبت و به اداره راهنمایی و رانندگی ارسال می‌کند. چند روز بعد سند جدید با نام مالک جدید صادر می‌شود. در خرید خودروهای نو خریدار باید 20درصد مالیات بر ارزش افزوده بپردازد که نمایشگاه خودرو این مبلغ را به قیمت خودرو اضافه می‌کند. در این بین مالک باید عوارض سالانه خودرو را که بسته به حجم موتور خودرو و میزان تولید آلاینده‌های مخرب محیط‌زیست تعیین می‌شود، بپردازد. در این کشور پرداخت عوارض به‌صورت آنلاین تلفنی و حضوری امکان پذیر است. در واقع انتقال خودروی دست دوم به جز عوارض سالانه خودرو هزینه‌ای روی دست مالک نمی‌گذارد. فروشنده قیمت تعیین می‌کند و خریدار آن را می‌پردازد. برگه مربوط به سند خودرو به اداره راهنمایی و رانندگی در غرب کشور ارسال و پس از آن همه‌‌چیز با پست انجام می‌شود. در این کشور ماشین با پلاک فروخته می‌شود و اگر بخواهید پلاک خود را نگه دارید باید پول پلاک را به همین اداره بپردازید که آن هم ناچیز است. در این بین پرداخت عوارض خودرو که ماهانه یا سالانه امکان پرداخت آن وجود دارد از اهمیت زیادی برخوردار است به‌طوری که مالک جدید بدون پرداخت آن نمی‌تواند از خودرو حتی از در منزل تا اداره پست استفاده کند. نرم افزار تعیین هزینه ماهانه، 6 ماهه و سالانه عوارض سالانه خودرو در سایت این اداره بسته به سال ساخت و مدل خودرو به افراد این اجازه را میدهد که پیش از خرید از مالیات سالانه آن اطلاع کسب کنند.
مالزی: در مالزی نقل و انتقال خودرو مراحل چندان پیچیده و پر هزینه نیست. در این کشور ابتدا خریدار و فروشنده معامله خویش را انجام میدهند و فروشنده بیمه خودرو را به خریدار منتقل می‌کند. خریدار با در دست داشتن تک برگه سند خودرو و بیمه‌ای که حالا به نام خودش است به اداره راهنمایی و رانندگی مراجعه می‌کند. این اداره برای انتقال سند مالکیت 100رینگیت که حدود 100هزار تومان است و 30رینگیت برای مالیات سالانه خودروی سواری از خریدار اخذ می‌کند. اگر مالیات از مالک قبل بیش از 6ماه اعتبار داشته باشد به مالک جدید منتقل می‌شود ولی اگر کمتر از 6ماه اعتبار داشته باشد مالک جدید باید دوباره مالیات سالانه را پرداخت کند. پس از طی کردن این مراحل اداره راهنمایی و رانندگی سند جدید را با اثر انگشت مالک جدید صادر کرده و در اختیار وی قرار میدهد.
ایرلند: در ایرلند نقل و انتقال سند خودرو در دپارتمان حمل‌ونقل، توریسم و ورزش انجام می‌شود. اگر سال ساخت خودرو بعد از سال 1993باشد، قسمت پایین سند خودرو توسط خریدار و فروشنده پر شده و به قسمت امور رایانه این دپارتمان ارسال و جزئیات جدید ثبت و سند برای مالک جدید ارسال می‌شود. در این قسمت به جز هزینه پست هیچ پول دیگری نباید پرداخت شود. اگر خودرو را به نمایشگاه خودرو بفروشید باید یک فرم دیگر را که در این بنگاه‌ها وجود دارد پرکرده و به دپارتمان حمل‌ونقل و ترافیک ارسال کنید. پس از اینکه فرایند تغییر مالک انجام شد، مالیات به‌صورت آنلاین پرداخت می‌شود. مالیات خودرو همان عوارض خودروست که بستگی به میزان دی اکسید کربنی دارد که هر خودرو تولید می‌کند. هزینه آن هم از 120تا 2350یورو در سال متغیر است.
سوئد: انتقال مالکیت خودرو در سوئد 10روز کاری طول می‌کشد. مالک جدید باید بیمه شخص ثالث را خریداری کند. مالک قبلی تا زمان انتقال مالکیت مسئول حوادث ناشی از خودروست. هر فردی جداگانه مالیات خودرو را پرداخت می‌کند. اگر خودرو از بنگاه‌های خودرو خریداری شود همانجا از طریق اینترنت به اداره حمل‌ونقل و ترافیک این تغییر اعلام می‌شود. در سند مالکیت یک بخش برای ثبت مشخصات خریدار جدید وجود دارد که پس از پر و امضا کردن ، برگه‌به اداره حمل‌ونقل و ترافیک پست می‌شود. اگر سال ساخت خودرو 2004به قبل باشد برای همسان‌سازی با قوائد اتحادیه اروپا باید مدارک حتما در این اداره ثبت و سند جدید صادر شود. هزینه این کار 50کرون است (حدود 20هزار تومان). اگر مالک E-ID یا هویت الکترونیک داشته باشد این مبلغ را هم نمی‌پردازد.
آمریکا: در آمریکا مالیاتی که خریدار برای خودرو می‌پردازد بستگی به نرخ مالیات هر ایالت دارد. اگر در سند خودرو ذکر شود که به‌عنوان هدیه به نفر بعدی منتقل شده است، مالک جدید نباید مالیات را بپردازد. برای نقل‌و‌انتقال سند خودرو خریدار و فروشنده می‌توانند به اداره راهنمایی و رانندگی هر شهر مراجعه کرده و کاغذی که سند خودروست را پر کرده و سند نو دریافت کنند. خریدار در هر خرید فقط مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت می‌کند. اگر کسی پلاک جدید بخواهد باید رقم ناچیزی برای آن بپردازد. خریدار و فروشنده می‌توانند برای ثبت معامله خود و برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری به بانک مراجعه کرده و بدون پرداخت هزینه‌ای در مقابل مأمور بانک نقل و انتقال پول و سند را به ثبت برسانند. پس از این مرحله خریدار می‌تواند بقیه مراحل نقل و انتقال سند را خودش انجام دهد. عوارض سالانه خودرو در آمریکا بسته به هر ایالت رقمی ثابت است که با انتقال خودرو به نفر بعدی منتقل نمیشود به همین دلیل سالانه چند روز قبل از تولد هر فرد به او یادآوری می‌شود که درصورت داشتن خودرو باید عوارض آن را بپردازد. درصورت تغییر مکان زندگی و آدرس، عوارض خودرو ایالت بعدی را باید پرداخت کند. مالک هر خودرو می‌تواند تا 30روز بدون پرداخت مالیات در ایالت دیگر سفر کند.
ژاپن: در این کشور برای صرفه جویی در وقت شرکت‌هایی وجود دارند که با دریافت مبلغی به جای فروشنده کارهای اداری مورد نیاز را انجام میدهند. در غیراین صورت خریدار و فروشنده با مراجعه به اداره پلیس و پرداخت 5هزار ین (حدود 160هزار تومان و به‌عبارتی مزد یک روز یک کارگر) توسط خریدار نقل و انتقال خودرو انجام می‌شود و یک هفته بعد اسناد جدید برای مالک جدید از طریق پست ارسال می‌شود. مالک جدیدباید با مراجعه به شهرداری منطقه‌ای که ساکن است گواهی سکونت در نشانی پستی مشخص را دریافت کند. برای این کار مبلغ بسیار ناچیزی در حد پول تمبر باید بپردازد. عوارض خودرو و بیمه به‌صورت سالانه توسط مالک پرداخت می‌شود.
استرالیا: در استرالیا بسته به ایالت نرخ مالیات انتقال سند مالکیت متفاوت است. به‌طور مثال در ایالت سیدنی پس از درج مشخصات مالک جدید و قیمت خودرو در سند، برگه به اداره حمل‌ونقل و ترافیک ارسال می‌شود. هزینه و مالیات جابه‌جایی مالکیت 32دلار است که خریدار به همراه 3 درصد از قیمت خودرو به اداره حمل‌ونقل و ترافیک می‌پردازد. البته برای خودرو‌هایی که 5 سال از ساخت آن گذشته باشد باید برگه معاینه فنی خودرو نیز ارائه شود که گرفتن آن 45 دلار هزینه دارد.
آلمان: در آلمان مالک خودرو باید سالانه براساس قدرت موتور، بنزینی یا دیزلی بودن و سال ساخت به اداره مالیات، مالیات بپردازد. خریدار خودروی دست‌دوم برای نقل و انتقال و گرفتن پلاک جدید باید 80یورو (حدود 300هزار تومان) به اداره راهنمایی و رانندگی بپردازد. برای خرید خودروی دست اول 19 درصد مالیات بر ارزش افزوده به قیمت خودرو اضافه می‌شود.
ترکیه: در ترکیه دولت از هر خرید و فروش خودرو (بسته به قیمتی که خود اعلام می‌کند) 10تا 25درصد از قیمت آن را برای مالیات، عوارض سالانه و بیمه اخذ می‌کند. خودروهای قدیمی‌تر عوارض بیشتری باید بپردازند. این بخش هر سال تکرار می‌شود اما برای نقل و انتقال خودرو 5درصد از ارزش خودرو از خریدار اخذ می‌شود. خریدار و فروشنده درصورتی که یک طرف ماجرا بنگاه معاملات خودرو نباشد، به دفاتر ثبت مراجعه میکنند و در همانجا نقل وانتقال پول انجام می‌شود. مالیات سالانه تا زمان فروش خودرو بر عهده فروشنده است اما اگر بدهکار یا بستانکار باشد از مبلغ فروش کسر یا اضافه می‌شود. پلاک معمولا با خودرو جابه‌جا می‌شود مگر اینکه خریداری که خودرو ی صفر خریده است بخواهد با پرداخت پول بیشتر، پلاکی به نام خود یا رند خریداری کند. مالیات خودرو که سالانه پرداخت می‌شود برای یک خودروی متوسط، 2هزار لیره است. بیمه بدنه و شخص ثالث با توجه به مدل خودرو و سن راننده تعیین شده که مانند ایران با تغییر مالک به نفر بعدی منتقل می‌شود.
لبنان: در لبنان خرید خودروی نو به نسبت کم‌هزینه و کم دردسر‌تر از خودروی دست دوم است. خودروی نو بسته به مدل و برند آن 3تا 5 سال هیچ هزینه‌ای اعم از تعمیرات، بیمه و مالیات سالانه ندارد. اگرچه خودروی دست دوم ارزان‌تر است اما سالانه باید هزینه زیادی (600دلار) بابت بیمه طلایی آن پرداخت شود. خریدار و فروشنده می‌توانند با وکالتنامه کار انتقال خودرو را انجام دهند. خریدار با در دست داشتن وکالتنامه که 40دلار هزینه دارد، می‌تواند ظرف مدت 3ماه سند مالکیت را در اداره راهنمایی و رانندگی به نام خود کند. هزینه انتقال سند 10 درصد ارزش خودروست. بیمه شخص ثالث نیز بسته به مدل خودرو 100 تا 200دلار است که هر مالک خود آن را پرداخت می‌کند. عوارض سالانه در لبنان از خودرو‌ها گرفته نمیشود ولی خودرو‌هایی که بیش از 5سال عمر دارند هر سال باید برگه معاینه فنی را دریافت کنند.
کانادا: منطق کلی برای نقل و انتقال خودرو در کل کشور کانادا یکسان است ولی در جزئیات ایالت‌ها با هم کمی متفاوت هستند. انجام همه امور مربوط به‌خودرو در اداره راهنمایی و رانندگی انجام می‌شود. از آنجا که بانک‌ها و شبکه‌های اطلاعاتی در کانادا آنلاین هستند، کل فرایند در کمتر از 5 دقیقه انجام می‌شود. خریدار و فروشنده با ارائه گواهینامه‌هایشان و شماره سریال خودرو که پشت شیشه خودرو‌ها چسبانده می‌شود (Win Number) سند خودرو را منتقل میکنند. شماره سریال خودرو همه اطلاعات سجلی و محل سکونت مالک و مشخصات خودرو را در خود دارد. عوارض سالانه در این کشور همان پولی است که فرد برای پلاک خودرو می‌پردازد و هر سال باید اعتبار آن را تمدید کند. بخشی از پولی که از این عوارض به‌دست می‌آید صرف حمل‌ونقل عمومی، خدمات اورژانس و پرداخت حقوق ماهانه به معلولان تصادفات رانندگی می‌شود. این هزینه برای همه خودرو‌ها حدود 300دلار است. عوارض سالانه و بیمه متعلق به افراد است و با انتقال مالکیت منتقل نمیشود. بیمه در کانادا به 2نوع کلی یکطرفه و دو طرفه وجود دارد. در نوع یکطرفه، بیمه فقط خسارت طرف مقابل بیمه‌گذار را می‌پردازد. در نوع دو طرفه، خسارت زیاندیده و بیمه‌گذار پرداخت می‌شود. تعیین سقف و کف این بیمه‌ها در اختیار بیمه‌گذار است. قرار است از سال2017ارائه معاینه فنی برای همه خودرو‌ها اجباری شود. در این صورت بسیاری از خودروهای فرسوده که هزینه نگهداری و تعمیرشان از عوارض سالانه‌شان بیشتر باشد از رده خارج خواهند شد.