اینکه قیمت واقعی خودروهای تولید ایران در خارج از ایران چقدر است، همیشه دست مایه گزارش‌ها و اخبار گوناگون رسمی و غیر رسمی بوده است.
از یک سو عده‌ای می‌گویند خودروهای ایرانی در کشوری مثل عراق قیمتی ندارند مثلا یک پراید صفر در بغداد را می‌توان به قیمتی معادل 4 تا 5 میلیون تومان خریداری کرد. از سوی دیگر معاون صادرات گروه خودروسازی سایپا همین چند ماه پیش اعلام کرد که «قیمت فروش پراید در کشور عراق 8300 دلار است».
با یک ضرب و تقسیم دبستانی به راحتی می‌توانیم اختلاف این دو قیمت را به دست بیاوریم. با تقسیم 5 میلیون تومان بر سه هزار و 600 (محدوده فعلی قیمت دلار در بازار ایران) به رقم یک هزار و 388 دلار میرسیم؛ اختلاف معناداری حدود هفت هزار دلاری بین آنچه که شنیده می‌شود و آنچه که از سوی معاون صادرات به صورت رسمی گزارش شده است.
اطلاعات مختلفی از بازار که دهان به دهان می‌چرخید باعث می‌شد تا اندکی در مورد قیمت واقعی این خودرو در بازار عراق تجسس کنم. در همین زمان از طریق دوستی فیلم کوتاهی به دستم رسید که مرد عراقی با حضور در کنار یک خودروی پراید میگفت این خودرو را 850 دلار خریده است؛ اگر روایت این فیلم درست باشد چه؟ یعنی این همه اختلاف بین روایت رسمی و غیر رسمی از بازار خودروی عراق وجود دارد؟
برای بررسی بیشتر به سراغ سایت معروف خرید و فروش خودرو در عراق رفتم سایتی با عنوان ام.ردی (mredy.com) و در قسمت جستجو نوشتم سایبا و شهر بغداد را به عنوان محدوده جستجو انتخاب کردم. قبل از هر چیز باید بگویم این سایت در عراق همان وضعیتی را دارد که سایت‌های همچون «دیوار»، «شیپور» و «باما» در ایران دارند؛ چند لحظه گذشت و باز هم تعجب من دو چندان شد. اولا قیمت‌ها در این سایت با دو واحد مختلف پولی یعنی دلار (USD) و دینار (IQD) ثبت شده بود. در همین سایت آگهی فروش پرایدی را دیدم که نوشته بود (سایبا 2016 زیرو) یعنی پراید صفر مدل 2016 و قیمت آن (81 USD) ثبت شده بود. اشتباه ندیده بودم یک دفعه شوکه شدم. یعنی واقعا می‌شود با 270 هزار تومان در بغداد یک پراید صفر گرفت؟
رفتم سراغ مدل پایین تر قیمت پراید 2015 (78 IQD) بود این از مورد قبل هم تعجب برانگیزتر بود؛ چراکه قیمت دینار عراقی در بازار تهران حدود 285 هزار تومان است و با این احتساب قیمت پراید 2015 می‌شد چیزی حدود 23 هزار تومان!
این اعداد به نظرم اصلا قابل اعتنا نبودند به همین دلیل با دوست عراقی‌ام تماس گرفتم و موضوع را با ایشان در میان گذاشتم. این دوست عراقی دو توضیح جالب داد که تمام سوالات من برطرف شد. اولا گفت با اینکه طراحان سایت، انتخاب هر دو واحد پولی را آزاد گذاشته‌اند، اما مردم عراق این تفکیک را رعایت نمی‌کنند و گاهی از واحد دینار (IQD) و گاهی هم از واحد پولی دلار (USD) استفاده میکنند، اما در تمام این موارد قیمت‌ها به دلار مبنای محاسبه است. یعنی در عراق تمام معاملات بر پایه دلار انجام می‌شود حتی اگر در سایتی هم نوشته باشند مثلا 30 یا 40 دینار مقصود همان 30 یا 40 دلار است. با این توضیح من فهمیدم که باید تمام قیمت‌ها را با دلار محاسبه کنم.
اما با این توضیح، مساله من هنوز تمام نشده بود، با توضیح دوم کل مساله من حل شد. وی گفت نکته دوم این است که واحد محاسبه خودرو شاخص 100 دلاری است. یعنی اگر کسی می‌نویسد 81 دلار معنایش این است که 81 اسکناس 100 دلاری (یعنی 8100 دلار ) و همچنین اگر کسی دیگری هم می‌نویسد 78 دینار باز هم مقصودش 78 اسکناس 100 دلاری (یعنی 7800 دلار) است.
نکته‌ای که از این جستجو به دست آوردم این بود که اولا در هیچ موردی قضاوت شتابزده نداشته باشم و در ثانی بهتر است اندکی در مورد آنچه که می‌شنوم یا حتی می‌بینم بیشتر تامل کنم.