مشکل کمبود منابع مالی در صنعت خودروسازی کشور باعث شده است تا هر از چند گاهی این صنعت برای تامین منابع مالی روش‌های مختلفی را به کار بگیرد. از جمله این روش ها می توان به پیش فروش و یا فروش فوری خودروها اشاره کرد. پیش فروش یا فروش فوری در تعداد محدود باعث می شود تا بازار سیاهی در خرید و فروش حواله خودروها به وجود بیاید. آخرین مورد پیش فروش محصولات بر می گردد به پیش فروش خودرو دنا پلاس که در تعداد بسیار محدود انجام گرفت.
کمبود منابع مالی در صنعت خودرو سازی باعث می شود که این صنعت برای چرخیدن چرخ صنعت خودرو هر از چندگاهی دست به شیوه های گوناگونی جهت تامین منابع مالی بزند. از پیش فروش گرفته تا تخفیف های جذاب و حتی اعمال فشار بر دولت و بانک مرکزی برای دریافت تسهیلات، همه از شیوه های تامین منابع مالی برای صنعت خودروسازی می باشد. هیچکدام از این روش ها تاکنون نتوانسته است آنچنان که باید و شاید مشکل صنعت خودروسازی را حل کند اما استفاده از این روش ها مشکلات جدیدی را به وجود آورده اند. یکی از این مشکلات، ایجاد بازار سیاه خرید و فروش حواله های پیش فروش خودرو است.
نقطه اوج شکل گیری بازار سیاه خودرو در دهه 70 بود. در آن زمان ظرفیت تولید خودرو در داخل بسیار محدود بود و صف تقاضا برای خرید خودرو نیز طولانی. در این شرایط طبیعتاً فاصله قیمت کارخانه ای خودرو و قیمت بازار، فاصله ای معنادار بود و هر کسی را جهت پیش خرید خودرو و فروش آن در بازار وسوسه می کرد. در آن سال ها عده ای برای کسب درآمد بیشتر به صورت انبوه و حرفه ای به کار خرید و فروش حواله های خودرو مشغول بودند.
با گذشت زمان و افزایش ظرفیت و تولید خودروهای داخلی و همچنین ورود خودروهای چینی مونتاژ داخل، فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار به حداقل و سپس به صفر رسید و به این ترتیب بساط بازار سیاه و خرید و فروش حواله خودرو تقریبا جمع شد.
حالا بعد از گذشت چندین سال از آن ماجراها باز هم شاهد تکرار ماجرای پیش فروش خودرو به تعداد بسیار محدود و پس از آن خرید و فروش حواله ها در بازار سیاه هستیم. این ماجرا در سال های اخیر و پس از آن که یکی از خودروسازهای داخلی مدل جدیدی از خودرو را روانه بازار می کند، تکرار می شود.
احتمالا در روزهای آینده نمونه تازه ای از این اتفاق را در فروش حواله های خودروی دنا پلاس شاهد باشیم. این خودرو در 25 دی ماه 95 رونمایی و خط تولید آن در مورخه 12 اردیبهشت 1396 توسط رئیس جمهور حسن روحانی افتتاح شد. دور جدید پیش فروش خودروی دنا پلاس از 27 اردیبهشت 1396 در تعداد "بسیار محدود" آغاز شد. پیش پرداخت مبلغ برای خرید این خودرو 24 میلیون تومان ذکر شد و موعد تحویل آن نیز مرداد تا آذر 96 از درب نمايندگي هاي فروش گروه صنعتي ايران خودرو در سراسر كشور عنوان شد. سود مشاركت در اين طرح 22 درصد و سود انصراف نيز 19 درصد تعيين شده است. سفيد، مشكي، خاكستري، نقره اي، آبي كبود و آبي رويال رنگ هاي قابل عرضه دناپلاس در اين طرح فروش می باشند.
همان گونه که پیش بینی می شد، تولید و فروش محدود این نوع خودرو به مانند پیش فروش سایر خودروهای پرطرفدار با حاشیه هایی همراه بود. به گزارش سایت ایران جیب از مشکلات پیش آمده در پیش فروش این خودرو این بود که اولاً تقریباً تمامی پرداخت ها تا ساعت 14 از سوی بانک ها با مشکل مواجه شده بود و ثانیاً قرار دادن لینک پیش فروش دنا پلاس در صفحه دنای معمولی باعث شده بود تا بسیاری از مشتریان سردرگم باشند. برخی از مشتریان از اینکه لینک فروش در صفحه دنای معمولی قرار داشت آگاهی نداشته و به همین دلیل در خرید این خودرو ناموفق بودند. با وجود بروز این دو مشکل باز هم تمام ظرفیت فروش این خودرو تکمیل شد و لینک فروش آن از سایت ایران خودرو برداشته شد.
با توجه به اینکه فروش این محصول به صورت بسیار محدود انجام شد و تقاضا برای خرید آن نیز بسیار زیاد بود پیش بینی می شود که در روزها و ماه های آینده برای خرید حواله های این خودرو بازار سیاه شکل بگیرد. در صورت بروز بازار سیاه در خرید و فروش حواله دنا پلاس، این اتفاق برای چندمین بار در بازار خرید و فروش خودرو رخ خواهد داد و بهتر است مسئولین اگر طرح پیش فروشی را قرار است اجرا کنند چاره ای نیز برای ایجاد نشدن بازار سیاه آن بیندیشند تا دیگر شاهد تکرار چنین اتفاقی نباشیم.