خودروهای ساخت بسترن چین، در ایران با برند فاو شناخته می‌شوند و گروه بهمن، مونتاژ و عرضه‌ی آنها را برعهده دارد. پس از وادرات مدل B50، حال با سدان کوچک‌تری به نام B30 مواجه هستیم.
تا همین چند سال پیش، خودورهای چینی به دو دسته تقسیم می‌شدند. گروه اول، شامل محصولاتی با قیمت ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون میلیون تومان و گروه دوم، خودروهایی نسبتا اقتصادی به قیمت ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان تشکیل می‌دادند. این روند، دیری نپائید و حالا نه‌تنها در کلاس قیمتی بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان، شاهد حضور خودروهای چینی هستیم، مدل‌های متنوعی هم با قیمت‌های ۴۰ تا ۶۰ میلیون تومان، به ایران وارد شده‌اند که البته کوچک و ناخوشایند نیستند و امکانات قابل قبولی برای یک خانواده‌ی معمولی فراهم می‌کنند. این موضوع، می‌تواند زنگ خطری جدی برای صنایع خودروسازی کشور باشد، چراکه خریدار ایرانی را برسر دو راهی انتخاب بین محصولات ایرانی و چینی با قیمت زیر ۶۰ میلیون تومان، خواهد گذاشت.
گروه فا (تلفظ درست واژه‌ی FAW) در سال ۱۹۵۳ با سرمایه‌گذاری دولتی بنیان نهاده شد و امروزه نیز، بخش اصلی سهام آن در اختیار دولت چین باقی مانده است. فاو دارای دو زیرمجموعه‌ی عظیم خودروسازی است که شامل هونگ‌کی و بسترن می‌شود. با توجه به اینکه سابقه‌ی فاو، بیشتر بر ساخت کامیون و صنایع سنگین حمل و نقل استوار است، برند بسترن در سال ۲۰۰۶ تاسیس شد تا کارخانه‌ای مخصوص تولید خودروهای مدرن باشد. البته نباید فراموش کرد که شرکت هونگ‌کی، از سال‌های دهه‌ی ۵۰ میلادی فعال است و سواری‌های تشریفاتی کلاس لوکس، تولید میکند.
تولیدات بسترن، شامل دو کراس‌اور (X40 و X80) و چهار خودروی سواری صندوقدار (B30 ،B50، B70 و B90) است که B30 کوچک‌ترین آنها محسوب می‌شود. هرچند که خط مونتاژ محصولات مزدا در چین، توسط بسترن اداره می‌شود، خودروی B30، وجه مشترکی با هیچ یک از مدل‌های مزدا (خصوصا مزدا 3) ندارد. در عوض، این سدان کامپکت، پلتفرم و شاسی خود را از فولکس‌واگن جتا به عاریت گرفته است که با کد (PQ4) شناخته می‌شود و با اندکی تفاوت، روی آئودی A3 نیز دیده می‌شود. استفاده از یک پلتفرم موفق به جای طراحی یک نمونه‌ی جدید، حرکتی هوشمندانه است که امروزه توسط بسیاری از خودروسازان چینی انجام می‌شود و در مدل آریو سایپا S300 (زوتیه Z300 ) با شاسی و بدنه‌ی تویوتا آلیون هم، شاهد چنین ترفندی بودیم.
بسترن B30 توسط گروه خودروسازی بهمن در ایران عرضه می‌شود که با توجه به سابقه‌ی طولانی در مونتاژ وانت‌های مزدا و مدل‌هایی از مزدا 3، مجموعه‌ای شناخته شده در میان مردم کشورمان محسوب می‌شود. این موضوع می‌تواند برای خریدار ایرانی، در مقایسه با شرکتهای تازه تاسیس وارد‌کننده‌ی خودروهای چینی، اهمیت داشته باشد.
طراحی ظاهری و بدنه
امروزه، ظاهر بسیاری از خودروهای چینی، فراتر از مدل‌های گذشته ارزیابی می‌شود و زیبایی بعضی از آنها، قابل قبول است. خودروی بسترن B30 هم، مانند برادر بزرگ‌تر (بسترن B50) ترکیب خوبی دارد که خصوصا از نمای مقابل، به سختی می‌توان از آن، ایراد گرفت. هماهنگی زیادی بین سایز جراغ‌های اصلی و جلو پنجره وجود دارد، به طوری که این بخش، جدا از کل بدنه به نظر می‌رسد. شباهت این قسمت، با هیوندای النترا و آیونیک، خصوصا در نمای ۶ ضلعی جلو پنجره، غیر قابل انکار است، اما در مجموع، جوان‌پسند و اسپرت محسوب می‌شود.
فریم جلو پنجره و خطوط افقی داخل آن، از فلز براق هستند و هرچند که در قابی سیاه و پلاستیکی در کنار چراغ‌ها دیده می‌شوند، حس ارزان قیمت خودروهای چینی را، از ذهن بیننده دور میکند. در طراحی سپر هم، بخش اصلی فلزی و هم‌رنگ بدنه ساخته شده است، درحالیکه جایگاهی برای هدایت هوا و چراغ‌های روشنایی روز دارد. این سپر با ساختار لبه‌دار پایین، حجم‌دهی مناسبی در طرفین ارائه میکند که تاثیر مثبتی بر ابعاد ظاهری خودرو دارد. کاپوت جلوی بسترن B30، تا لبه‌ی چراغ‌ها و جلوپنجره کشیده شده است به طوری‌که تقریبا هیچ فضای خالی بین آنها، دیده نمی‌شود. نمای این بخش هم به سادگی رها نشده و دارای خطوط حجم‌دهنده است.
از نمای جانبی، کوچک بودن B30، کاملا جلب نظر میکند، درحالیکه بیش از ۴.۵ متر طول دارد و از این نظر، تقریبا هم‌اندازه‌ی تویوتا کورولا است. این خودرو در مقایسه با بعضی سدان‌های چینی موجود در ایران که قیمتی در حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان دارند، طول کمتری دارد و این موضوع، می‌تواند علاقه‌مندان چنین مدل‌هایی را به سمت نمونه‌های کشیده‌تر (مثل آریو S300 و MG 360) جذب کند. پیچیدگی خاصی در طراحی B30 از نمای بقل، دیده نمی‌شود، اما به سادگی نیز رها نشده و دارای خطوطی حجم‌دهنده است که مهم‌ترین آنها، از لبه‌ی چراغ جلو تا چراغ عقب وجود دارد. پایین درها و نزدیک رکاب‌ها نیز، خطی مورب وجود دارد جلوه‌ای مدرن به بسترن B30 می‌دهد. در نمونه‌های موجود در چین، رینگهای ۱۵ اینچی دیده می‌شوند، اما نسخه‌های وارد شده به کشور، احتمالا با چرخ‌های اسپرت ۱۶ اینچ و طرح پنج‌پر دوگانه، همراه با آینه بغل‌های راهنمادار و هم‌رنگ بدنه عرضه خواهد شد.
نکات مثبتی که در طراحی نمای مقابل و جانبی بسترن B30 اشاره کردیم، در پشت خودرو دیده نمی‌شود و به نوعی طراحی این بخش، چندان جدی گرفته نشده است. سپر عقب و درب صندوق، بسیار ساده هستند، ضمن اینکه خلاقیت خاصی در چراغ‌های پشت خودرو دیده نمی‌شود. پرهیز از به کار گیری ادوات پلاستیکی در نمای عقب بسترن هم دیده می‌شود و صرفا در بخش کوچی از زیر سپر، شاهد استفاده از چنین متریال ارزان‌قیمتی هستیم. از سویی دیگر، کشیدگی شیشه‌ی عقب که باعث افزایش زیبایی خودرو در نمای جانبی شده، طول کاپوت عقب را کاهش داده است که در نتیجه‌ی آن، جابه‌جا کردن لوازم در انتهای صندوق عقب، کمی سخت خواهد بود.
در مجموع، با توجه به اهمیت بسیار زیاد نمای روبرو در زیبایی یک خودرو، می‌توان از کاستی‌های عقب بسترن B30 گذشت و نمره‌ی بسیار خوبی به طراحی آن داد. ابعاد این خودرو شامل ۴۶۲۵ میلی‌متر طول، ۱۷۹۰ میلی‌متر عرض و ارتفاع سقف ۱۵۰۰ میلی‌متر است که با فاصله محورهای ۲۶۳۰ میلی‌متر ارائه می‌شود.
طراحی داخلی و کابین
با قرار گرفتن پشت فرمان بسترن B30، با نکته‌ی جذابی در طراحی اتاق این خودرو مواجه نمی‌شوید. هرچند که می‌توان، داشبورد و ادوات آنرا، زیباتر از محصولات وطنی دانست، اما نوع چیدمان تجهیزات در مقابل سرنشینان، به کامیون‌های چینی شباهت دارد و چندان جذاب نیست. مهم‌ترین نکته‌ی مثبت در کابین B30، صندلی‌های خوش‌فرم و نمایشگر لمسی ۷ اینچی هستند که حس یک خودروی مدرن به راننده می‌دهند. قطعات پلاستیکی در حاشیه‌ی نمایشگر اصلی و دیگر تجهیزات داشبورد، طرحی شبیه به فیبر کربن دارند که به‌تازگی در بعضی خودروهای چینی دیده می‌شود.
بسترن B30 از ادواتی با طرح چوب در نمای داخلی استفاده نکرده است، اما بعضی قطعات، مثل دستگیره‌ها و کلید‌های گران تهویه مطبوع را از فلز نفره‌ای رنگ ساخته است که حس بهترین به کاربر می‌دهد. هرچند که متریال صندلی‌ها و تودری‌ها تا حدودی قابل قبول است، پلاستیک سخت داشبورد و جای‌گذاری بعضی ادوات، مثل مجرای هوا در زیر نمایشگر؛ نمره‌های منفی در فضای داخلی B30 محسوب می‌شوند.
پشت فرمان B30 حس خوبی دارد و با توجه به ضخامت کم ستون A، دید مناسبی برای راننده فراهم می‌شود. بر اساس تجربه‌ی نگارنده، از حضور در کابین بسیاری از خودروهای چینی موجود در بازار ایران، می‌توان گفت که فضای داخلی B30 با وجود نمایشگر، سانروف و آپشن‌های مختلف، کمی کوچک‌تر از رقبای آن احساس می‌شود. این موضوع، در ردیف دوم، بیشتر جلوه میکند و خصوصا در فضای سر برای سرنشینی با قد بلندتر از ۱۸۰ سانتی‌متر، چندان راحت نیست. این خودرو، دارای صندلی‌هایی با گنجایش ۵ سرنشین است، اما عملا برای چهار نفر، مناسب خواهد بود.
نکته‌ی مثبتی که می‌تواند، برای خریدار بسترن B30 جذاب باشد، حجم قابل توجه صندوق عقب است. فضای این بخش، ۴۸۰ لیتر برآورد می‌شود که در مقایسه با سمند و صندوق ۵۰۰ لیتری، و L۹۰ با فضای بار ۵۱۰ لیتری، تفاوت خاصی ندارد.
پیشرانه و قوای فنی
حتی در کشور چین هم، تنها یک پیشرانه برای بسترن B30 قابل سفارش است که طبق معمول خودروهای این کشور، ۱.۶ لیتری تنفس طبیعی با قدرت ۱۰۷ اسب بخار و گشتاور ۱۵۵ نیوتن‌متر است. این پیشرانه، ساخت شرکت بسترن و کاملا چینی محسوب می‌شود، که با کد CA4GB قابل شناسایی است. خودروی B30، با جعبه‌دنده‌ی دستی توسط شرکت سازنده ارائه می‌شود اما در ایران، فقط با گیربوکس اتوماتیک فروخته خواهد شد. این موضوع، سبب می‌شود که بسترن، در زمانی حدود ۱۴ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد و البته تاحدودی کند عمل کند.
از سویی دیگر، جعبه‌دنده‌ی خودکار ۶ سرعته در B30، می‌تواند برای خریدار جذاب باشد، چارکه ساخت آیسین ژاپن و مدرن‌تر از رقبا ارزیابی می‌شود. مصرف سوخت واقعی این خودرو، حدود ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است که مسلما با توجه سبک رانندگی در جاده یا شهر، می‌تواند از ۶ تا ۸.۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر، تغییر کند. بنا به ادعای شرکت وارد کننده، بسترن B30 می‌تواند به نهایت سرعت ۱۷۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد، هرچند که در تست‌های میدانی، بیش ۲۰ ثانیه طول کشید تا از حالت سکون به سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برسد.
از طریق جدول زیر، می‌توانید مدل‌های مختلف بسترن B30 با سطح آپشن‌های متفاوت در بازار چین، مقایسه کنید.
آپشن‌های رفاهی
ظاهر جذاب B30 و پیشرانه‌ی کاملا معمولی آن، حتی اگر با بهترین گیربکس دنیا هم ارائه شود، نمی‌تواند بدون آپشن‌های متنوع، خریدار ایرانی را متقاعد کند. با این اوصاف، می‌توان محصول جدید بسترن را، سرآمد دیگر خودروهای چینی این کلاس دانست، چرا که مجموعه‌ی نسبتا کاملی از امکانات فنی و رفاهی، ارائه میکند.
از جعبه‌دنده‌ی خودکار که بگذریم، فرمان برقی این مدل، یک آپشن فنی مهم محسوب می‌شود. در مجموعه‌ی پیشرانه هم، ادواتی مثل سرسیلندر آلومینیوم، زمان‌بندی متغییر سوپاپ‌ها (VCT)، تنظیم متناوب تراکم سوخت (IUPR)، میل بادامک دوگانه (ِ DOHC) و زنجیر به جای تسمه تایم، وجود دارند که در میان خودروهای چینی، کمتر دیده‌ایم.
در فضای داخلی هم، امکانات بسیار خوبی در دسترس است که شامل سانروف، کروز کنترل، فرمان تلسکوپی، نمایشگر لمسی، دوربین و سنسور پارک، ناوبری ماهواره‌ای به زبان فارسی همراه با توانایی مسیریابی در ترافیک، قابلیت اتصال تلفن همراه به پخش‌کننده‌ی چند رسانه‌ای از طریق USB، AUX و بلوتوث، می‌شود. بسترن B30، علاوه بر رینگهای اسپرت ۱۶ اینچ آلومینیوم، دارای چراغ‌های رشنایی روز، آینه بغل‌های راهنمادارا، چراغ عقب‌های LED و سیستم خاموش و روشن شدن خودکار چراغ‌های اصلی است.
تست تصادف و آپشن‌های ایمنی
طبق معمول خودروهای چینی وارد شده به ایران، بسترن B30 هم دارای ۵ ستاره‌ی ایمنی از بنیاد تست تصادفات چین (C-NCAP) است. این موضوع، با توجه به حضور پلتفرم فولکس جتا در ساختار مدل B30، تا حدودی قابل قبول به نظر می‌رسد، هرچند که تلاش ما برای یافتن فیلم مربوط به تست تصادف این خودرو، بی‌نتیجه بود.
آپشن‌های مربوط به سیستم ایمنی B30، مثل امکانات رفاهی آن، برابر با حداقل‌های یک خودروی مدرن در سطح جهانی است، به طوری که، ترمزهای ضد قفل (ABS)، توزیع الکترونیکی فشار ترمز (EBD)، ترمز کمکی (BA)، فناوری کنترل پایداری (ESP)، سیستم کنترل کشش (TCS) و سامانه‌ی نگهدارنده‌ی خودرو در شیب (HHC)، در سدان کامپکت سترن، در نظر گرفته شده است. نسخه‌ای از بسترن B30 که به ایران خواهد آمد، دارای دو کیسه‌ی هوا برای راننده وسرنشین کناری، خواهد بود.
آزمون فنی و کیفیت رانندگی
پیش‌تر اشاره کردیم که ظاهر بسترن B30، با توجه به اینکه در کلاس قیمتی زیر ۶۰ میلیون تومان عرضه می‌شود، جذاب و جوان‌پسند است، هرچند که در کابین، چندان جادار و راحت نیست، به لطف استفاده از مواد قابل قبول در فضای داخلی و خصوصا صندلی‌ها، می‌توان با کمی ارفاق، به آن عادت کرد. از سویی دیگر، طرح داشبورد در مقایسه با خودروهای چینی امروزی، چندان چشم‌نواز نیست و می‌توانددر نگاه اول، ناامید کننده باشد.
با توجه به هزینه‌ای که توسط خریدار پرداخت می‌شود و شرایط حاکم بر بازار خودروی ایران، آپشن‌ها و امکانات بسیار خوبی در بسترن دیده می‌شود که شامل تجهیزات فنی، ایمنی و رفاهی متنوع است. سبک طراحی بسترن B30، صندوق عقب جادار با امکان خواباندن صندلی‌های عقب را فراهم میکند که در هیچ نمونه‌ی وطنی موجود نیست. علاوه بر این، سانروف، کروز کنترل و دوربین عقب، مهم‌ترین آپشن‌های یک خودرو برای مردم هستند که در بسترن B30، بر خلاف بسیاری دیگر از محصولات ساخت چین، در دسترس است.
تجربه‌ی رانندگی با سدان کامپکت بسترن، نکات مثبت و منفی جالبی دارد. شتاب‌گیری و مصرف سوخت خودرو، اگر نگوئیم ناامید کننده، مشابه دیگر خودروهای دارای پیشرانه‌ی ۱.۶ لیتری بازار ایران (نظیر ۲۰۶ صندوقدار و سایپا آریو S300) عمل میکند. درحالیکه شرکت وارد‌کننده مانور زیادی روی جعبه‌دنده‌ی ژاپنی B30 داده است، اما این موضوع در عمل تاثیر زیادی بر شتاب خودرو ندارد و صرفا می‌توان از نرمی تعویض دنده‌ها تعریف کرد. سر و صدای پیشرانه، تا حدودی در کابین شنیده می‌شود که البته با توجه به کلاس قیمتی بسترن، قابل قبول است.
نکته‌ای که نباید فراموش شود، امکانات فنی B30 است. به جرات می‌توان گفت، هیچ خودروی دیگری با قیمت زیر ۶۰ میلیون تومان، دارای ESP، ABS و EBD نیست. این تجهیزات، نقش زیادی بر کنترل خودرو در جاده‌های لغزنده و ترمز‌گیری‌های حساس پیش از تصادف دارند که البته توسط خودروسازان ایرانی و بسیاری از هم‌وطنان، کم‌اهمیت به نظر می‌رسند. بخش اصلی قطعات در ساختار ترمز و فناوری‌های وابسته به آن، ساخت بوش آلمان است.
در مجموع می‌توان، بسترن B30 را مناسب خانواده‌های جوان دانست که علاقه‌مند خودروی صفرکیلومتر غیر ایرانی هستند.
قیمت نهائی و مقایسه با رقبا
طبق اطلاعیه‌ی رسمی شرکت بهمن، تنها یک راه برای خرید بسترن وجود دارد. قیمت این محصول، ۵۸ میلیون و ۴۶۰ هزار تومان اعلام شده است که به صورت پرداخت ۲۰ میلیون تومان به هنگام ثبت نام و تسویه حساب در زمان تحویل خودرو، انجام می‌شود. نیمه‌ی دوم مهرماه، آبان و آذر امسال، موعد بسترن B30 خواهد بود که با سود مشارکت ۱۸ درصد و سود انصراف ۱۵ درصد، قابل خرید است.
در کلاس خودروهای سدان چینی، جک J۵ و بسترن B50، قیمتی فراتر از B30 دارند و البته با اتاق بزرگ‌تر و پیشرانه‌ی قدرتمند ارائه می‌شوند. با توجه به قیمت ۵۸ میلیون تومانی B30 و امکاناتی که ارائه می‌دهد، می‌توان امیدواربود که برای خریدار ایرانی، جذاب‌تر از خودروهای مذکور باشد. از سویی دیگر، رقابت در کلاس قیمتی زیر ۶۰ میلون تومان، جدی‌تر از سال‌های قبل است و حالا آریو S300، مدل F3 از BYD، مدل 360 از MG، در کنار محصولات سنتی مونتاژ ایران، حضور دارند. از نظر کیفیت ساخت، فناوری به کار رفته و آپشن‌ها، می‌توان برتری محسوسی برای بسترن B30 و MG 360 در نظر گرفت. آریو اتوماتیک با قیمت ۵۶ میلیون تومان، آپشن‌های B30 را رائه نمی‌کند و صرفا، دارای بدنه‌ای بزرگ‌تر است، اما مدل غیر اتوماتیک آریو، به دلیل قیمت ۴۸ میلیون تومانی و شرایط جذاب خرید اقساطی، می‌تواند رقیبی جدی برای بسترن باشد. عکس این موضوع، برای مدل دنده اتوماتیک MG 360 و قیمت ۶۵ میلیون تومانی آن، (که سرمایه‌گذاری سنگینی برای خط مونتاژ آن در تبریز انجام شده) صادق است، چرا که حتی مدل دنده دستی به قیمت ۵۶ میلیون تومان، ممکن است موفق به فروش بالا در بازار ایران نشود. محصول MG نیز، در مقایسه با بسترن، تنها از برتری سایز بدنه، سود می‌برد.
در بازار دسته دوم، مزدا 3 و مگان مدل ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ با کیلومتر کار کرد ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر، قیمتی در حدود ۶۰ میلیون تومن دارند که مسلما، پیشرانه‌ی ۱.۸ لیتری آنها، در کنار مزیت چینی نبودن، می‌تواند برای خریدار ایرانی جذاب باشد.