در این مطلب به بررسی جامع کراساور جک اس 3 و مقایسهی آن با دیگر خودروهای همکلاس و همقیمت، مثل هایما S5 توربو و امویام X33 S میپردازیم.
باید قبول کرد مدل S5 از محصولات جک، یکی از موفقترین خودروهای چینی بازار ایران و پرفروشترین کراساورهای سالهای گذشته است. این مدل با پیشرانهای قدرتمند و ظاهری قابل قبول، از تشنگی عامهی مردم در تب شاسیبلندسواری بهره میبرد و در نسخهی فولآپشن، با قیمت ۱۰۰ میلیون تومان معامله میشود. این موضوع، مسلما در تشویق واردکنندهی این محصول به فروش مدلهای دیگری از کراساور با برند جک، تأثیر زیادی داشته و مسبب حضور S3 در بازار ایران شده است.
خودروسازی جک یا به بیان صحیحتر، جِی اِی سی (JAC) با نام کامل JAC Motors در سال ۱۹۶۴ شکل گرفت. این برند، کمتر از ۱۰ سال سابقهی مفید در ساخت خودروهای خانوادگی دارد و پیشتر بر تولید کامیونهای سایز متوسط تجاری متمرکز بوده است. تنوع سبد محصولات جک، قابل تأمل است و امروزه چهار مدل سواری J4 ،J5 ،J6 و A60، همراه با چهار شاسیبلند S2 ،S3 ،S5 و S7 را شامل میشود. از سویی دیگر، یک مدل وانت پیکاپ و پنج نوع ون مختلف هم در سبد جک وجود دارد. این خودروساز چینی، سرمایهگذاری گستردهای هم بر محصولات تمام الکتریکی داشته است و در حال حاضر یک مدل سواری و یک مدل کراساور از این نوع، تولید میکند. در مجموع، تیراژ تولید جک حدود ۶۰۰ هزار دستگاه در سال است و عمدهی محصولات آن، در بازار داخلی چین فروخته میشوند.
جک S3 وارد شده به ایران، در بازارهای خارج از چین، با نام S3 جدید (Refine S3) شناخته میشود؛ چرا که نسخهی اول آن، در سال ۲۰۱۴ عرضه شد. پلتفرم S3 با سواری J4 مشترک است و از همان شاسی استفاده میکند. چند ماه پیش، فیسلیفت جدیدی از جک S3 رونمایی شد، که صرفا چراغهای جلوی جدیدتری را شامل میشد؛ اما فعلا در برنامهی فروش کرمان موتور نیست. این خودرو در کشورهای آمریکای لاتین و مناطق عرب شمال آفریقا، فروش خود را آغاز کرده است و تقریبا در همهجا، امکانات فنی و ظاهری مشابهی دارد. شرکت جک، با هدف تولید یک محصول اقتصادی، مدل S3 را تولید میکند و شاید به همین دلیل، نسخهی دو دیفرانسیل یا نمونهای با پیشرانهی قدرتمند، برای جک S3 پیشبینی نشده است.
طراحی ظاهری و بدنه
مشابه جک S5، مدل S3 هم شباهت غیر قابل انکاری با محصولات هیوندای دارد. فرم جلو جلوپنجره، ششضلعی الهام گرفته از نمونههای دیده شده در النترا است، اما تنها سه ردیف کروم دارد و با انحنا در طرفین، قابی پلاستیکی در قسمت پایین دیده میشود که مکان نسبتا نامناسبی برای پلاک خودرو فراهم میکند. هرچند در سایز جلوپنجره، نوعی زیادهروی و ناهماهنگی با دیگر اجزا دیده میشود؛ میتوان چراغهای اصلی S3 را زیبا ارزیابی کرد و آنها را جذابتر از S5 دانست. سپر این خودو، نسبتا ساده است و تنها در بخش کوچی از فضای زیر، دارای پلاستیک سیاهرنگ است. خطوط بدنه، با احتیاط زیاد و بسیار کمعمق در سپر S3 استفاده شدهاند که علاوه بر کاهش هزینههای تولید، ریسک شلوغ شدن و بههم ریختگی در طراحی این کراساور را کاهش میدهد. از سویی دیگر، چراغ مهشکن هم در قسمت پلاستیکی جا داده شده است که باعث ایجاد فضای خالی قابل توجه در لبهی جانبی سپر و زیر چراغ اصلی شده است. این موضوع، تأثیری منفی بر طراحی نمای روبروی S3 میگذارد. از نکات مثبت در نمای اصلی این خودرو، میتوان به فرم خوب کاپوت اشاره کرد که در راستای ستون A و هماهنگ با فرم چراغ جلو، دارای خطوط حجمدهنده است.
نمای جانبی جک S3، فرم شیشهها و زاویهی سقف S5 را تداعی میکند که البته نکات مثبت در طراحی برادر بزرگتر محسوب میشوند. هماهنگی ادوات مختلف در این نما از خودرو، مثل خط بدنه که از گوشهی چراغ عقب تا لبهی در جلو کشیده شده است و پلاستیک سیاهرنگ رکاب که تا سپر عقب با شیب ملایم ادامه دارد، همگی از درایت جک در طراحی کراساور S3 حکایت میکند. کوتاه بودن کاپوت و عرض زیاد شیشهی جلو، از زاویه دید جانبی به خوبی دیده میشود. بسیاری از نمونههای دیدهشدهی S3، دارای ریلهای باربند و دستگیرههای نقرهای رنگ هستند که با حضور نواری به همین رنگ در قسمت رکاب و قاب پنجره ارائه میشود. در فرم کلی بدنه، مثل درها و گلگیر جلو، خطوط حجمدهندهی خاصی دیده نمیشوند تا شاهد طراحی ساده و کمهیجانی در این قسمتها باشیم.
نمای پشت S3، بهخوبی اختلاف قیمت این محصول با S5 را نشان میدهد؛ هرچند از نظر پیشرانه و قوی فنی هم این دو خودرو قابل مقایسه نیستند و اختلاف عرض قابل توجهی نیز دارند. شاید ۷.۵ سانتیمتر کمتر بودن عرض S3، روی کاغذ کماهمیت به نظر برسد، اما در ابعاد واقعی یک خودرو، خصوصا از نوع کراساور، کاملا چشمگیر است. خوشبختانه طراحان جک، ارتفاع سقف را با شیبی میلایم در قسمت عقب، کاهش دادهاند که باعث میشود کمعرض بودن S3، چندان زننده نباشد (موضوعی که در طراحی چری تیگو ۵ رعایت نشده است). از دیگر نکات مثبت در طراحی نمای عقب، میتوان به حضور اسپویلر، سایز مناسب شیشهی عقب و فرم قابل قبول چراغها اشاره کرد، درحالیکه روی درپوش صندوق و گلگیرها نیز خطوط حجمدهنده بهخوبی استفاده شدهاند. مکان قرار گرفتن پلاک خودرو، لوگوی سازنده و دستگیرهی براق صندوق هم در مجموع حس خوبی به بیننده میدهد. تقریبا تمام سپر عقب، از پلاستیک سیاهرنگ تشکیل شده است که مسلما نکتهای منفی محسوب میشود؛ اما با استفادهی زیرکانه از ادوات نقرهای رنگ و محلی اختصاصی برای مهشکن عقب، ظاهر بهتری پیدا کرده است.
در مجموع میتوان به طراحی جک S3، نمرهی قبولی دارد؛ هرچند در نمای عقب و پشت، شاهد جذابیت بیشتری هستیم و در بخش روبرو بهعنوان مهمترین قسمت در ظاهر خودرو، کمی سهلانگاری و صرفهجویی دیده میشود. ابعاد این خودرو، شامل طول ۴۳۲۵ میلیمتر و عرض ۱۷۶۵ میلیمتر است که با ارتفاع سقف ۱۶۶۰ میلیمتر و فاصله محورهای ۲۵۶۰ میلیمتر ارائه میشود. با این حساب، کراساور S3 حدود ۱۰.۵ سانتیمتر طول کمتری نسبت به S5 دارد، درحالیکه با ۷.۵ سانتیمتر عرض کمتر و ارتفاع سقف مشابه ارائه میشود. از نظر فاصله محورها هم مدل S3، حدود ۸.۵ سانتیمتر کوتاهتر است که مسلما بر اندازهی کابین و فضای صندوق بار، تأثیر میگذارد.
طراحی داخلی و کابین
با ورود به S3 میتوان حس بهتری در مقایسه با کراساورهای کوچک و چینی بازار تجربه کرد، هرچند قیمت این مدل از جک، به میزان قابل تجهی بالاتر از چانگان CS35 و لیفان X60 است. فرم کلی داشبورد، خصوصا در قسمت مربوط به نمایشگر و مجاری هوای تهویه مطبوع با حالت پرانتزی، بیشباهت به شاسیبلندهای آمریکایی نیست. مانیتور ۷ اینچ، جذابیت اصلی کابین است و البته ادواتی نقرهای رنگ و شبهفلز، زیبایی فضای داخلی S3 را افزایش میدهند. یک نماشگر باریک هم برای اطلاعرسانی ساعت و هشدارهایی مثل نبستن کمربند ایمنی، بالاتر از مانیتور اصلی و روی داشبورد قرار دارد.
از نکات مثبت در طراحی داخلی جک S3، میتوان به خلاصه بودن کلیدها و پرهیز از شلوغی گیجکننده با انبوه دکمهها اشاره کرد. این موضوع در قسمت پایین داشبورد (محل قرار گرفتن کلیدهای گردان تهویه مطبوع) بهخوبی دیده میشود. پنل پشت فرمان هم حالت سیلندری و مدرن دارد؛ اما دایرهی منظم نیست و با حالت ۷ ضلعی ارائه میشود. بین پنلهای مخصوص سرعت و دور موتور، دو بخش دیگر قرار داده شده که شامل مانیتور TFT برای اطلاعرسانی مصرف سوخت، کیلومتر کارکرد و این دست اخبار است. در بخش دیگر، هشداردهندههای لامپی مثل ایراد در باتری، افت فشار روغن، نقص در لنت و اطلاعاتی از این قبیل وجود دارد. فرم کلی فرمان هم کاملا شبیه S5 است که به لطف طرح نقرهای رنگ و V شکل در قسمت پایین همراه با پوشش چرم مصنوعی، مطلوب ارزیابی میشود.
هرچند صندلیهای جک S3 خوشسایز نیستند و یک فرد بالغ با وزن بالا، احتمالا روی صندلی ردیف جلو مشکل خواهد داشت؛ متریال مناسبی دارند. بعضی نمونههای S3 با صندلیهای دورنگ تولید شدهاند که همراه با طراحی پوشش در، زیبایی مناسبی فراهم میکند. استفاده از چرم مصنوعی برای تودریها در کنار دستگیرههای نقرهای رنگ، حس خوبی به سرنشینان S3 میدهد و فراتر از محصولات متداول چینی است.
کراساور جدید جک، میتواند برای سه سرنشین در ردیف عقب، استفاده شود؛ اما مسلما برای نفر وسط، ناراحتیهایی به همراه خواهد داشت. با این اوصاف، بهتر است S3 را یک خودروی چهارسرنشینه بدانیم که هم در قسمت جلوی زانو و هم بالای سر، فضای مناسبی فراهم میکند؛ اما صندلیها طوری طراحی شدهاند که عرض لازم برای سرنشینان سنگینوزن را تأمین نمیکنند. در صندوق بار، ۶۰۰ لیتر فضای مفید وجود دارد که برای خودرویی در این کلاس بدنه، رضایتبخش است، ضمن اینکه با قابلیت جمع کردن صندلیهای عقب، میتوان فضای بیشتری داشت.
پیشرانه و قوای فنی
همانطور که پیشتر اشاره شد، تنها یک پیشرانه برای جک S3 قابل سفارش است که نمونهی تنفس طبیعی ۱.۵ لیتری را شامل میشود. طبق معمول خودروهای چینی با این نوع پیشرانه، قدرت ۱۱۱ اسب بخار و گشتاور ۱۴۶ نیوتنمتر فراهم میشود. بیشترین قدرت در دور موتور ۶۰۰۰ دور بر دقیقه و نهایت گشتاور از دور موتور ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ دور بر دقیقه حاصل میشود که آمار نسبتا خوبی است؛ اما برای خودرویی به وزن ۱۲۲۰ کیلوگرم، مسلما پرشتاب و سرعتی، عمل نخواهد کرد. آزمایش رسمی از زمانگیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت جک S3 در دسترس نیست؛ اما با توجه به حضور گیربکس CVT، میتوان انتظار داشت در زمانی حدود ۱۴ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد. نهایت سرعت این خودرو در در سایت شرکت سازنده، ۱۷۵ کیلومتر بر ساعت عنوان شده است. در کاتالوگ اصلی جک S3، میانگین مصرف سوخت هم با بنزین استاندارد چین، ۶ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر دیده میشود که احتمالا با بنزین و شرایط کشور ما، حدود ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر خواهد بود.
آپشنهای رفاهی
بعضی امکانات جک S3، مثل نمایشگر ۷ اینچی لمسی، سیستم صوتی ۶ بلندگو با درگاههای USB و AUX، امکان ارتباط تلفن همراه از طریق بلوتوث، شارژر ۱۲ ولت و سیستم ناوبری ماهوارهای، درهمهی مدلها وجود دارد. به نظر میرسد آپشنهای ثابت این خودرو، آینههای با تنظیم برقی به همراه راهنمای LED، فرمان برقی، چراغهای اتوماتیک جلو، روشنایی روز (DAYLIGHT) با LED ، کامپیوتر سفر، قابلیت مات شدن آینه وسط بهصورت دستی، یخزدای شیشه عقب، رینگهای ۱۵ اینچی و چهار شیشهی برقی را شامل میشود.
به نظر میرسد نسخهای از جک S3 برای واردات به ایران انتخاب شده باشد که از تیپ اسمارت و آپشنهای تقریبا کامل است. این خودرو با گیربکس اتوماتیک CVT، سانروف برقی دو حالته، رینگهای اسپرت ۱۶ اینچی آینههای برقی گرم شونده، سنسور عقب، باربند سقفی، فرمان چندکاره مجهز به کنترلکنندهی پخش صوت و ارتباط تلفنی، تهویه مطبوع اتوماتیک به همراه فیلتر، پوشش چرمی فرمان، سیستم کنترل فشار باد تایرها (TPMS) و صندلیهای چرمی دورنگ ارائه میشود.
با توجه به فهرست آپشنها، به نظر میرسد که جک S3 فاقد سیستم ورود بدون کلید، استارت دکمهای و دوربین عقب باشد. مدل فولآپشن این خودرو در چین، با جمع کنندهی برقی آینههای بغل نیز ارائه میشود که در نمونهی وطنی، حذف شده است.
تست تصادف و آپشنهای ایمنی
طبق معمول خودروهای چینی واردشده به ایران، جک S3 هم با ۵ ستارهی ایمنی معرفی میشود که البته با توجه به اختصاصی بودن پلتفرم این خودرو برای شرکت سازنده، میتواند مورد تردید قرار گیرد. از سویی دیگر، سابقهی خوب جک S5 در بازار ایران و مقاومت خوب این خودرو در تصادفات، میتواند ما را به ایمنی مدل S3 امیدوار نگه دارد. در ادامه، فیلم مربوط به تست تصادفات این خودرو، قابل مشاهده است.
جک S3 واردشده به ایران، دارای دو کیسهی هوا برای سرنشینان جلو خواهد بود. این خودرو با سیستم ارزشمند کنترل الکترونیک پایداری (ESP) ارائه میشود که در اکثر محصولات چینی در این ردهی قیمتی، دیده نمیشود. فناوری جلوگیری از حرکت خودرو در شیب (HSA) در کنار ترمز ضد قفل (ABS)، نیروی کمکی ترمز (BA)، تقسیم الکترونیک ترمز (EBD)، کنترل کشش (TCS)؛ مجموعهی نسبتا کاملی برای جک S3 تشکیل میدهد.
آزمون فنی و کیفیت رانندگی
نسخهای از جک S3 که برای واردات به ایران انتخاب شده، پیش از این در بازار چند کشور دنیا وجود داشته است. آنچه برتری کراساور کامپکت جک نسبت به دیگر محصولات چینی عنوان میشود، سیستم تعلیق نرم و فنربندی قابل قبول در دستاندازها محسوب میشود. هرچند رانندهی S3، با هدف تپهنوردی و سفرهای خارج جاده، به سراع این خودرو نمیرود؛ میتوان در سرعتگیرهای شهری و حرکت با سرعت پایین در مسیرهای خاکی دارای پستی بلندی متوسط، روی تواناییهای S3 حساب کرد. رانندگی با این محصول، نرم و قابل قبول توصیف شده است؛ هرچند صدای پیشرانه تا حدودی در کابین شنیده میشود و کیفیت عایقکاری، در حد خودروهای کرهای نیست.
کوتاه بودن کاپوت جلو، هرچند به زیبایی خودرو لطمه میزند و البته نقش زیادی در کاهش هزینههای تولید دارد، مانور با جک را سادهتر خواهد کرد. سقف S3 شیب زیادی در قسمت عقب دارد که باعث میشود سرنشین جلو، از فضای خوبی در بالای سر استفاده کند؛ اما این سبک طراحی، برای سرنشینان عقب با قد بالای ۱۸۵ سانتیمتر، میتواند مشکلساز شود. این موضوع، در رانندگی طبیعی به چشم نمیآید؛ اما با حضور خودرو در دستاندازهای عمیق، میتواند برخورد سر مسافر عقب با سقف را حادث شود. علاوه بر این، عرض کم خودرو مانع از حضور راحت ۵ سرنشین در جک S3 خواهد شد؛ مگر اینکه افرادی لاغر اندام از این محصول استفاده کنند. کمعرض بودن خودرو، حتی راننده و سرنشین جلو را تحت تأثیر قرار میدهد. به شرط چاق بودن آنها، صندلیها راحتی کافی نخواهند داشت و ممکن است بازوهای دونفر، برخورد داشته باشند.
شاید مهمترین موضوع برای خریدار یک کراساور، پیشرانه و قوای فنی باشد. همانطور که اشاره شد، تنها گزینهی قابل استفاده در جک S3، پیشرانهی ۱.۵ لیتری ۱۰۷ اسب بخار خواهد بود. این موضوع، گواه ناتوانی S3 در شتابگیری است؛ اما با توجه به وزن نسبتا پایین بدنه، عملکرد ناامیدکنندهای ندارد. جک S3، کمتر از ۱۳۰۰ کیلوگرم وزن دارد که از این نظر، سبک محسوب میشود. چنین شرایطی باعث میشود شتابگیری خودرو از حالت سکون تا حدود سرعت ۷۰ کیلومتر بر ساعت، رضایتبخش باشد؛ اما با توجه به کراساور بودن و تأثیر منفی آن بر آیرودینامیک بدنه، همراه با ضعفهای طبیعی گیربکس CVT، حدود ۱۴ ثانیه پس از شروع حرکت به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسد. این موضوع، مسلما شتابگیری ناگهانی و سبقت گرفتن در بزرگراه را برای جک S3 مشکل میکند. شرایط خوب پیشرانه در سرعتهای پایین، حرکت خودرو در سربالاییهای تند را ممکن میکند و از این نظر، مشکلی در تستهای فنی S3 دیده نشده است. از موارد عجیب این خودرو، باید به باک ۴۵ لیتری آن اشاره کرد که برای یک کراساور، عجیب به نظر میرسد.
در مجموع، با خودرویی مواجه هستیم که صندوق بار مناسب و طول بدنهی قابل قبولی دارد. ظاهر آن، اگر نگوئیم زیبا و جذاب، ناخوشایند هم نیست. پیشرانه برای استفادهی شهری و غیر اسپرت، مناسب است، ضمن اینکه امیدواریم با بنزین ایرانی، میانگین مصرف سوخت کمتر از ۸ لیتر و حتی نزدیک به ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر فراهم کند. با این اوصاف، به شرط قیمتگذاری منطقی، میتوان جک S3 را مناسب خانوادههای چهارنفره دانست.
قیمت نهائی و مقایسه با رقبا
کرمان موتور، نماینده رسمی محصولات جک چین در ایران محسوب میشود. این شرکت، قیمت نهایی S3 را ۷۲ میلیون تومان اعلام کرده است که فعلا با تخفیف دو میلیون تومان همراه خواهد بود. تنها شیوهی خرید این خودرو، پیشپرداخت ۳۵ میلیون تومان به هنگام ثبت نام است و با احتساب سود مشارکت ۱۸ درصد، باقی مبلغ در زمان دعوتنامه دریافت خواهد شد. موعد تحویل، آذرماه یا دیماه ۱۳۹۶، با امکان انصراف و دریافت سود ۱۵ درصد اعلام شده است، ضمن اینکه S3 دارای ۳ سال یا ۸۰ هزار کیلومتر گارانتی کرمان موتور خواهد بود. با این حساب، فعلا امکان خرید اقساطی جک S3 وجود ندارد.
مهمترین رقیب S3، یکی از باسابقهترین کراساورهای چینی حاضر در بازار ایران است. امویام X33، با نسخهی فیسلیفت عرضه میشود و حالا X33 S اسپرت نام دارد که با پیشرانهی ۲ لیتری به قدرت ۱۳۴ اسب بخار، اعتماد عامهی مردم را جلب کرده است. از سوی بازار داخلی، کیفیت ساخت و استهلاک قطعات X33، قابل قبول ارزیابی میشود و البته با قیمتی بالاتر از جک S3، حدود ۷۸ میلیون تومان هزینه خواهد داشت. یکی از مزیتهای X33 S در مقایسه با جک S3، امکان خرید اقساطی تا ۳۶ ماه، در کنار کارمزد نسبتا پایین است.
بازیگر جدید کلاس کراساورهای کامپکت چینی، هایما S5 توربو است. این مدل، با پیشرانهی ۱۶۰ اسب بخار و آپشنهایی کاملتر از جک S3 عرضه میشود. البته قیمت نهایی هایما مشخص نیست؛ اما میتوان اطمینان داشت در صورت عرضه با حدود قیمت ۷۵ میلیون تومان، برای بازار ایران جذابتر از جک S3 باشد. هرچند میتوان فضای داخلی جادار و کیفیت ساخت قابل قبول محصولات جک را برگ برندهی S3 در مقابل هایما S5 دانست.
از دید بازار، حق انتخاب زیادی برای علاقهمندان کراساورهای زیر ۸۰ میلیون تومان وجود ندارد. شاید در بازار دست دوم، بتوان جک S5 دندهای را گزینهی قابل تأملی در مقایسه با جک S3 دانست؛ چرا که با هزینهی ۷۰ میلیون تومان، میتوان S5 دنده دستی مدل ۹۴ یا ۹۵، با کارکرد ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر خرید؛ ضمن اینکه نمونهی صفر کیلومتر جک S5، با قیمت ۸۵ میلیون تومان معامله میشود. دیگر کراساور دست دوم با این حدود قیمت، سوزوکی گرند ویتارا مجهز به پیشرانهی ۲ لیتری ۱۴۰ اسب بخار است که هرچند در مقایسه با نسخهی ۲.۴ لیتری، شتاب و قدرت پایینتری دارد، برتریهای واضحی نسبت به محصولات چینی ارائه میکند. سوزوکی ویتارا با موتور ۲ لیتری، مدل ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ و کارکرد ۱۰۰ هزار کیلومتر، با هزینهای معادل جک S3، قابل خرید خواهد بود.