وظیفه موتور ماشین در خودروهای بنزینی سبک (مانند پژو (206 تیپ 2،3،5، SD، 405 پارس) سمند، تندر 90 (ال90) و پراید) تبدیل انرژی شیمیایی بنزین به نیروی محرکه ماشین است. سیستمهای زیر با همکاری یکدیگر، موتور را قادر به انجام وظیفه خود می کنند:
سیستم سوخت رسانی، سیستم تامین هوا، سیستم خنک کننده موتور، سیستم روغنکاری موتور، سیستم جرقه زنی شمع، سیستم خروج دود از محفظه احتراق.
در این مقاله وظیفه قسمتهای مختلف سیستم روغن کاری موتور و علائم خرابی آنها آورده شده است.
سیستم روغن کاری موتور مهمترین و حساسترین قسمت آن است، بطوریکه اگر فقط چند ثانیه روغنکاری موتور دچار اشکال شود، صدمات شدیدی (خرابی میل لنگ، یاتاقانها و قفل شدن موتور) به آن وارد می گردد.
سیستم روغن کاری موتور از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
– روغن موتور: نقش روانکننده و انتقال دهنده حرارت را در این سیستم ایفا می کند.
– اویل پمپ (Oil Pomp): به محض استارت خوردن موتور، اویل پمپ شروع به کار کرده و روغن را در موتور به گردش در می آورد.
– فیلتر روغن: در مسیر گردش روغن موتور قرار دارد و ذررات معلق روغن را صاف می کند.
– سوئیچ فشار روغن: فشار روغن را در سیستم اندازه گیری می کند و در صورت افت فشار از مقدار استاندارد، چراغ هشدار فشار روغن روشن می شود تا راننده قبل از آسیب رسیدن به موتور، خودرو را خاموش کند.
– کانالهای روغن: مسیری هستند که روغن در آنها گردش می کند، این کانالها روغن را به قسمتهای حساس موتور می رسانند. روغن نباید مستقیما با انفجار مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق موتور در تماس باشد، زیرا در اینصورت موتور دچار روغن سوزی می شود.
– مخزن کارتل: مخزنی است که روغن پس از گردش کامل در سیستم وارد آن می شود و دوباره مسیر را شروع می کند.
به محض استارت خوردن موتور، پمپ روغن (اویل پمپ) نیروی خود را از طریق زنجیر یا چرخدنده از میل لنگ موتور دریافت می کند و روغن را در کانالهای موتور پمپ می کند.
مهمترین قسمتهایی که باید روغنکاری شوند، یاتاقان، میل لنگ، شاطون، پیستون و میل سوپاپ و سوپاپ هستند.
قطر کانال و مسیر حرکت روغن بسیار مهندسی و محاسبه شده است، و کوچکترین تغییری در قطر کانال، منجر به روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن خواهد شد.
خرابی های سیستم روغن رسانی (روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن)
در صورتیکه چراغ اخطار فشار روغن روشن شود، به ترتیب زیر باید عمل کرد:
1. سطح روغن موتور را از طریق سیخ گیج کنترل می کنیم (باید موتور 10 دقیقه خاموش باشد تا گیج مقدار درستی را نشان بدهد) و از مقدار کافی روغن مطمئن می شویم. ممکن است در اثر روغن ریزی موتور، سطح روغن کم شده باشد.
2. زمان تعویض روغن موتور را کنترل می کنیم، هر روغن برای هر خودرو مقدار کارکرد مشخصی دارد و نباید بیشتر از آن استفاده شود.
3. فیلتر روغن را تعویض می کنیم، اغلب (در پژو 206) کیپ شدن یا نامرغوب بودن این قطعه باعث روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن می شود. اگر مشکل حل شد، می توان گفت که ایراد از فیلتر روغن بوده.
4. از سالم بودن فشنگی روغن (سوئیچ فشار روغن) مطمئن می شویم. آسانترین روش برای این کار، تعویض فشنگی قبلی با یک فشنگی نو است. اگر مشکل حل شد، می توان گفت که ایراد از سوئیچ فشار روغن بوده.
5. در صورتیکه همچنان چراغ اخطار فشار روغن روشن باشد، باید اویل پمپ و مجاری ورودی آن تمیز شود. حتی می توانیم موقتا یک اویل پمپ دیگر جایگزین کنیم و ببینیم که آیا مشکل حل می شود یا خیر؟
6. در صورتیکه همچنان چراغ اخطار روشن باشد، باید مسیر کانال گردش روغن و فاصله بین قطعات ثابت و متحرک که روغن بین آنها جریان دارد، چک شود. (بعنوان مثال، لقی مجاز بین میل سوپاپ و نشیمن گاه آن روی سر سیلندر).