حدود 70 درصد از نیاز کشور به تایر، توسط تولیدکنندگان داخلی تامین و 30 درصد باقیمانده نیز توسط تجاری که پروانه واردات دارند انجام میشود، بنابر اعتقاد مسئولین و کارشناسان این حوزه تولید تایر های وارداتی همانند تایر های معدنی و تایر های خاص در کشور به صرفه نیست و اگرچه فناوری تولید این گونه تایر ها در کشور موجود است اما تصمیم بر این است که این تایر ها به کشور وارد شوند. در کنار این گونه تایر های خاص، تایر های سواری و لاستیک های اتوبوسی هم که در حال حاضر در ایران نیز تولید می شود در سبد وارداتی ها موجود است. چرا که بازار تقاضای این لاستیک ها هم وجود دارد و برخی از مردم نمونه خارجی لاستیک های سواری و اتوبوسی را به نمونه تولیدی آن ترجیح می دهند و معتقدند عمر این لاستیک ها و کیفیتشان بیشتر است. اما آنچه امروز سبب دل نگرانی برخی از تجار و وارد کنندگان لاستیک شده است افزایش نرخ دلار و پس از آن افزایش تعرفه واردات است. تعرفه تایر سواری امسال از 32 درصد به 40 درصد و تعرفه لاستیک اتوبوسی و کامیون نیز از 20 درصد به 26 درصد نیز افزایش یافته است.
در همین رابطه سید محمد میر عابدینی دبیر اجرایی انجمن وارد کنندگان لاستیک به خبرنگار خودروکار می گوید: «ما به جزء خودرو های نظامی و انتظامی ، بیش از 20 میلیون و 300 هزار خودرو در کشور داریم، که نیازمند سالانه 400 هزار تن لاستیک خودرو هستیم. در حال حاضر تولید داخل کشور 250 هزار تن است و ما بقی نیاز کشور یعنی 150 هزارتن از طریق واردات تامین می شود. اکنون 40 درصد مصرف لاستیک سواری و 80 درصد اتوبوسی و کامیونی رادیال و 100 لاستیک ماشین‌های راهسازی و فوق راه سازی از طریق واردات تامین میشود. در ایران تنها یک کارخانه وجود دارد که تایر اتوبوسی کامیونی رادیال تولید می کند و درحال حاضر در بخش تایر های سواری ما هیچ تولیدی در سایزهایی با رینگهای17-18-19-20-21 نداریم و به همین علت نیاز مبرمی به واردات وجود دارد.»
اما محمد رضا تقی گنجی رییس انجمن صنعت تایر دراین رابطه نظر دیگری دارد و در گفت و گو با خبرنگار خودروکار عنوان می کند : «افزایش تعرفه روی تایر هایی انجام شده است که در ایران تولید می شود، واردات لاستیک در دو گروه قرار می گیرد، لاستیک های وارداتی که در ایران تولید می شوند و لاستیک هایی که در ایران تولید ندارند. اکنون تعرفه لاستیک هایی که در ایران تولید می شود به درستی بالا رفته است.زمانی که شرکت های خودمان کالایی را تولید می کنند، مشخص است که باید تعرفه نمونه مشابه خارجی افزایش پیدا کند.»
او اضافه می کند:« آن هایی که نمونه مشابه شان در ایران تولید نمی شود همانند لاستیک های کشاورزی و آفرود و معدنی هنوز تعرفه شان 4 یا 5 درصد است، بسیاری از واردکنندگان از این مسئله استفاده می کنند و می گویند تعرفه لاستیک افزایش پیدا کرده است در حالی که چنین چیزی نیست و تنها لاستیکی که در ایران تولید می شود تعرفه اش افزایش پیدا کرده است و این افزایش تعرفه به سود تولید کنندگان داخلی است.
اما به نظر می رسد واردکنندگان تایر با مشکلات دیگری هم درگیر هستند و تنها افزایش تعرفه سبب نگرانی آن ها نشده است.
دبیر اجرایی انجمن وارد کنندگان لاستیک نیز با اشاره به مشکلات وارد کنندگان بیان می کند: «تعرفه تایر سواری امسال از 32 درصد به 40 درصد افزایش یافته و تعرفه لاستیک اتوبوسی و کامیون نیز از 20 درصد به 26 درصد رسیده است از طرفی هم تولید کننده ها و کمپانی ها هم بین 8 تا 10 درصد هم قیمت های محصولات خود را افزایش داده اند زیرا قیمت جهانی کائو چو گران شده است، از سوی دیگر نیز دولت در حال برنامه ریزی برای اعلام تعرفه ها بر براساس دلار 3800 هزار تومان بود که اعلام شد اکنون تعرفه های بر اساس دلار 4200 تومان محاسبه می شود. و تمامی این اتفاقاتی که پشت سر هم رخ داده است سبب افزایش قیمت می شود.»
او همیچنین با بیان اینکه دولت عنوان کرده است دلار 4200 تومانی به همه تعلق گرفته است اما هنوز اجرایی نشده است بیان می کند:« ممکن است تعداد معدودی این ارز های 4200 را دریافت کرده باشند اما بسیاری با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند، و موفق به دریافت ارز نشده اند، و مشکل دیگری که وجود دارد این است که ، خیلی اوقات تجار کالای شان به ایران می رسد و بعد هزینه را پرداخت می کنند، با شرایطی که به وجود آمده دولت هیچ گونه فکر یا برنامه ای برای خرید قبلی ندارد، و وارد کنندگان لاستیک نتوانسته اند به تعهداتی که به تولید کنند های خودشان داده اند که پس از آمدن لاستیک ها به ایران هزینه آن را پرداخت کنند عمل کنند.
میرعابدینی با اشاره به آمار ارائه شده از سوی گمرک اظهار می کند: «در سال 94 و 95 ما 108 هزار تن واردات رسمی داشتیم و حدود 40 هزار تن به صورت قاچاق وارد کشور شد چون کمبودی در بازار احساس نشد، در سال 96 این رقم به 126 هزار تن رسید که این یعنی حجم قاچاق کمتر شده است اما با اعمال تعرفه‌های جدید و افزایش هزینه‌ها زمینه قاچاق مجددا فراهم می شود و شرایطی به وجود می آید که ، قاچاق کاملا صرفه اقتصادی پیدا می کند.»
او با اشاره به اینکه بیشتر سخت گیری های استاندارد برای تایرهای وارداتی است خاطر نشان می کند: «لاستیک‌های وارداتی باید استانداردهای روز دنیا مانند ایمارک و استانداردهای سه گانه را برای ورود به کشور پاس کنند در صورتی که لاستیک‌های داخلی از این امر مبرا هستند. اگر مصرف کننده اهمیت دارد باید این امر برای همه یکسان و اجرا شود و کیفیت همه تایر و لاستیک ها بالا رود.»
اما رییس انجمن صنعت تایر در رابطه با استاندارد هایی که مربوط به تایر های داخلی و وارداتی می شود تصریح می کند: «برای تولید تایر یک استاندارد ملی وجود دارد و تولید کنندگان ایرانی تایر این استاندارد را رعایت می کنند. برای تاجران نیز یک استاندارد دیگری تعریف شده است، آن ها هم باید آن استاندارد ها را پاس کنند. اگر قرار باشد واردکنندگان هم لاستیک هایی با استانداردهای ایران وارد کنند، چه دلیلی برای واردات وجود خواهد داشت، و باید کالایی با استاندارد بالاتری را وارد کنند.»
او همچنین خاطر نشان می کند:« استاندارد ملی ایران در حال تدوین و عوض شدن است و به محضی که تدوین شود تولید کنندگان داخلی هم مکلف هستند استاندارد های وارداتی را رعایت کنند. »
گنجی در پاسخ به این سوال که آیا افزایش تعرفه و قیمت لاستیک خارجی سبب نمی شود زمان تعویض لاستیک به خصوص در حوزه اتوبوسی و کامیونی طولانی‌تر شود و پس از آن آمار تصادفات بالا برود؟ می گوید:« مردم می توانند لاستیک های ایرانی را با قیمت کمتری خریداری کنند، باید تعرفه واردات تایر هایی که در ایران هم تولید می شود بیشتر باشد تا مردم انگیزه داشته باشند کالای داخلی خریداری کنند، کالاهایی که در ایران ساخته می شود به اندازه و وفور تولید می شود و مصرف کنندگان تایر می توانند کالای داخلی را مصرف کنند. ما به دلیل اینکه مصرف کننده توان انتخاب داشته باشد و چون تقاضای برای نمونه خارجی وجود داشت درخواست کردیم واردات ممنوع نشود. تنها 8 درصد تعرفه واردات سواری بالاتر رفته است، که می شود حلقه ای 10 هزار تومان. و به نظر نمی رسد این مبلغ برای تایر خارجی مبلغ زیادی باشد. در حوزه لاستیک های کامیونی و اتوبوسی هم به وفوور لاستیک ایرانی تولید می شود و هنوز کارخانه های ایرانی برای تولید این گونه لاستیک ها ظرفیت خالی دارند و افزایش واردات این لاستیک ها اصلا منطقی نیست. چون زیر ساخت تولیدشان فراهم است.»
او در ادامه تصریح می کند: «تایری که در ایران تولید می شود از بالاترین استاندارد بین المللی برخوردار است، استاندارد ملی ایران مخلوطی از استاندارد اروپا و آمریکا است. همانطور که قبلا هم اشاره کرده بودم شرکتی همانند یزد تایر توانسته مارک اروپا را بگیرد و به رومانی صادرات داشته باشد لاستیکی که توانسته به اروپا صادرات داشته باشد پس لاستیک خوبی است و نمی توان گفت لاستیک های ایرانی کیفیت ندارند.»
واردکنندگان و تجار و همچنین تولیدکنندگان داخلی تایر هرکدام با مشکلات خاص خود دست و پنجه نرم می کنند، اما باید امیدوار بود با رسیدن به یک ثبات اقتصادی در کشور هم مشکلات واردکنندگان کمی رفع شود تا بدون هیچ مشکلی وارداتی که لازم به است به کشور انجام شود هم تولید کنندگان داخلی بتوانند ظرفیت های خالی خود را پر کنند وبخش های جدید کارخانه های خود را راه بیاندازند و محصولات بیشتری را با استاندارد روز دنیا وارد بازار داخل و خارجی کنند. و همچنین جلوی قاچاق محصولات گرفته شود.