اعلام خبر بسته شدن درهای واردات خودرو به کشور طی هفته‌های اخیر پیش بینی‌های متعددی برای تولید خودرو در سال 97 را پیش روی این صنعت قرارداده است. به گونه ای که برخی صاحبنظران بر این باورند با محدود شدن و در نهایت ممنوعیت واردات خودرو به کشور به طور طبیعی تولیدات داخلی افزایش می‌یابد و میل به خرید خودرو داخلی بیشتر میشود.
از طرفی دیگر برخی کارشناسان عنوان می‌کنند، به دلیل مشکلات واردات مواد اولیه، قطعات خودرو و محدودیت‌های ارزی، تولید خودرو در کشور آنگونه که انتظار می‌رود نخواهد بود. در همین میان برخی فعالان بازار خودرو نیز بر این باورند با ممنوع شدن واردات خودرو، تولیدات داخلی با مبلغی انحصاری تولید می‌شوند و کنترل بازار کمی سخت می شود.
اما پرسش اصلی اینجا است که با وجود محدودیت های بین المللی که منجر به کاهش واردات مواد اولیه و قطعات خودرو می شود، آیا افزایش تولید خودرو در سال جاری امکان پذیر است و محدودیت های بین المللی فرصتی برای رشد تولیدات داخلی محسوب خواهند شد.
اکنون در مقایسه آمار افزایش تولید خودرو طی پنج سال اخیر، به نظر می رسد امید به افزایش تولید خودرو برای سال جاری نیز بیشتر شده، چرا که به تازگی نیز برخی مقامات دولتی نسبت به تولید خودرو در سال جاری ابراز امیدواری کرده اند و میزان تولید خودرو در سال جاری را بر اساس افزایش 10 درصدی تولید در سه ماهه اول سال حدوود یک میلیون و 750 هزار ستگاه خودرو برآورده کرده اند.
مشاهده آمار تولید خودرو از سال 92 تا پایان 96 نشان از رابطه مستقیم روابط سیاسی و بین المللی کشور و رشد تولیدات داخلی دارد. چرا که هر زمان روابط خارجی ایران با کشورهای قدرتمند تولید خودرو بهبود یافته، تولیدات داخلی نیز به واسطه ایجاد رقابت بهبود یافته است. به گونه ای که پس از سال 91 و شکسته شدن تحریم های سرسختانه علیه ایران، موجی از درخواست‌های همکاری در صنعت خودرو به سمت ایران روانه و به تدریج تولید خودرو در کشور افزایش یافته است.
بر اساس آمارها، در مجموع تولید خودرو از سال 92 تا 96، با رشد مناسبی همراه بود و تولیدات داخلی توانسته اند تا حدی خود را به چشم انداز تولید خودرو و حدود نیمی از تولید خودرو در سال 1404 نزدیک تر کنند، البته هنوز راه زیادی تا رسیدن به چشم انداز تولید خودرو پیش رو است، اما تاکنون گام‌های بلندی دراین مسیر برداشته شده است.
گرچه تولید خودرو داخلی در سال 92 و بلافاصله پس از برجام کاهشی بود، اما از سال 93 به بعد تولید خودرو روی خط یک میلیون دستگاه حرکت کرد. تولید خودرو اعم از سواری، وانت و تجاری در سال 92 با رشد 53 درصدی تحویل سال 93 شد و از همان زمان بود که صنعت خودروسازی روندی رو به رشد به خود گرفت. تا جایی که در کنار تولیدات داخلی، ورود شرکای خارجی و جوینت ونچرها نیز نقش اساسی در تولیدات داخلی ایفا کردند، زیرا دو شرکت خودروساز داخلی ایران خودرو و سایپا نیز از سال 93 به ویژه از سال 94 به بعد، همکاری با فرانسوی ها را محکم تر کردند و به تولید خودروهای مشترک و راه اندازی خطوط تولید در ایران پرداختند.
رشد تولید خودرو در سال 93 به یک میلیون و 131 هزار دستگاه رسید و همین روند تولید تا سال 94 ادامه داشت، اما اوضاع سیاسی و اقتصادی در سال 94 تا حدی پیچیده شد و همین امر باعث شد تا روند تولید خودرو در سال 94 با کاهش و شوک همراه شود و تولید آن سال برای رقمی کمتر از یک میلیون تومان ثبت شود.
اما پیگیری تولید و افزایش تولید قطعات خودرویی در سال 95 به گونه ای پیش گرفته شد که آمار تولید خودرو در سال 95، کاهش تولید 94 را جبران و میزان تولید خودرو در آن سال با رشد 37 درصدی به پله‌ی تولید یک میلیون 300 هزار دستگاه رساند.
پس از آن نیز روند رو به رشد تولید خودرو در کشور پیش گرفته شد و سال 96 با تولید یک میلیون و 534 هزار دستگاه و رشد 13 درصدی نسبت به سال گذشته اش ثبت کند.
گرچه آمارهای تولید خودرو طی سال‌های اخیر رو به رشد بوده و مسئولان نیز رسیدن به افق 1404 و تولید سه میلیون دستگاه در سال را میسر می دانند، اما باید در طول مسیر به دست اندازها و موانع پیش روی این صنعت نیز توجه شود و گاه برخی پیچ و خم های جاده رشد صنعت خودروسازی با نور بالا حرکت شود، چرا که تصمیم های بین المللی و اثرات ناشی از آن همچون نوسانات نرخ ارز و در پی آن مشکلات بر سر راه تولید خودرو علامت نمی دهند، از این رو باید صنعت خودرو همواره خود را برای وجود چاله های مسیر و دست اندازها آماده نگه دارد.