حدود یک سال پیش تصمیم به خرید خودرویی صفرکیلومتر در حدود قیمت چهل میلیون تومان گرفتم. بنا به دلایلی چون افت قیمت بسیار زیاد، خودروهای چینی را کنار گذاشتم و بدین ترتیب انتخاب‌هایم به خودروهای داخلی محدود شد که تقریباً همگی از خودروهای قدیمی و سالخورده هستند. بااین‌حال نهایتاً پس از بررسی‌های زیاد و در نظر گرفتن نیازها، نهایتاً به پژو 206 SD یا همان صندوقدار به‌عنوان گزینه‌ای نسبتاً مناسب رسیدم؛ بنابراین در تاریخ ۳۱ خرداد ۹۶ یک دستگاه 206 SD سفیدرنگ را با پرداخت ۳۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به‌صورت نقدی با تحویل ۱۵ روزه ثبت‌نام کردم. این در حالی است که ظرف یک سال قیمت این ماشین با حدود چهار میلیون افزایش هم‌اکنون به 42 میلیون و 7۰۰ هزار تومان رسیده است! درهرحال خودرو بدون تأخیر در تاریخ ۱۸ تیرماه تحویل داده شد. وضعیت ماشین از لحاظ تمیزی مناسب بود و بدون مشکلی آن‌را تحویل گرفتم. حال پس از پیمودن پنج هزار کیلومتر با این ۲۰۶ پسا برجامی، تجربه‌ای رانندگی با آن‌را به رشته تحریر درآورده‌ام که امیدوارم مفید باشد.
معمولاً بررسی خودروها با نمای ظاهری آغاز می‌شود اما ۲۰۶ خودرویی سالخورده و کاملاً تکراری است که ظاهر آن نیازی به بررسی ندارد. این ماشین که در سال 1998 توسط پژو به‌عنوان جایگزین مدل 205 معرفی شد، در سال 1380 به خطوط تولید ایران‌خودرو راه پیدا کرد و از آن زمان تاکنون تقریباً بدون هیچ تغییری در حال تولید است. مدل صندوقدار یا SD اما که با سرمایهٔ ایران‌خودرو و همکاری پژو توسعه پیدا کرد، در سال 1384 به بازار آمد. 206 SD در ابتدا در چندین تیپ مختلف عرضه می‌شد و تنوع زیادی داشت اما چند سالی است که تنها در یک تیپ بنام V8 عرضه می‌شود که اگر تیپ اتوماتیک V9 را در نظر نگیریم، بالاترین تیپ آن محسوب می‌شود. همانند نسخه‌های هاچ‌بک، در ظاهر 206 صندوقدار هم تغییری دیده نمی‌شود و صرفاً چند سال است که طرح چراغ‌های عقب آن تغییر کرده و با نمونه‌های موسوم به صادراتی عرضه می‌شود.
نکتهٔ عجیب در مورد 206 SD این است که همچنان با رینگ‌های فولادی و قالپاق عرضه می‌شود درحالی‌که دیگر محصولات حدود چهل‌میلیونی ایران‌خودرو مثل پژو پارس LX و سورن همگی به رینگ‌های آلومینیومی مجهز هستند. رینگ‌های 206 از نوع 14 اینچی هستند که در نمونهٔ تحویلی به من با لاستیک‌های ایرانی بی‌کیفیت کویر 185 پوشیده شده بودند. به همین دلیل در همان زمان تحویل بلافاصله لاستیک‌های فابریک را با نمونه‌های کره‌ای کومهو 195 تعویض کردم که تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت سواری، فرمان گیری و ترمزهای خودرو داشت. این تعویض لاستیک حدود 550 هزار تومان هزینه داشت.
در داخل 206 نیز تقریباً هیچ تغییری نسبت به نمونه‌های اولیه صورت نگرفته و تنها تغییر قابل‌توجه آن، نصب نمایشگر جدیدی بجای نمایشگرهای قدیمی است که اطلاعات بیشتری مانند تاریخ، دمای بیرون، اطلاعات سیستم صوتی و وضعیت درب‌های خودرو را نشان می‌دهد. روی دستهٔ برف‌پاک‌کن هم دکمه‌ای وجود دارد که با فشردن آن میزان پیمایش، میانگین سرعت و زمان کارکرد خودرو روی نمایشگر مذکور به نمایش درمی‌آید. کیفیت کلی داشبورد و ادوات داخلی خودرو مناسب بوده و استفادهٔ زیاد از پلاستیک چندان آزاردهنده نیست. صفحه آمپر نیز چند سالی است که بروز شده و با مدل‌های قدیمی متفاوت است؛ اما عیب مهم و همیشگی 206 فضای پای بسیار کم سرنشینان عقب است و درصورتی‌که صندلی‌های جلو به سمت عقب کشیده شوند این معضل بسیار جدی‌تر می‌شود. اما حجم صندوق بار که برابر با 450 لیتر است، برای خودرویی در این کلاس بسیار بزرگ و مناسب است و شاید یکی از دلایل اقبال خریداران به 206 SD همین موضوع باشد. دسترسی به چرخ زاپاس نیز فقط از داخل صندوق امکان‌پذیر که از امنیت بالاتری نسبت به نمونه‌های هاچ‌بک 206 برخوردار است.
از خودروهای میان قیمت ایرانی نمی‌توان حرفی از آپشن‌های روز صنعت خودروسازی زد و امکانات آنها در حد موارد پایه‌ای چون فرمان هیدرولیک، تهویه مطبوع، دو ایربگ، پنجره‌های برقی و آینه‌های برقی می‌شود که این موارد در 206 SD هم وجود دارند درحالی‌که کنترل تهویهٔ خودرو از نوع اتوماتیک است. ازجملهٔ دیگر تجهیزات این ماشین نیز می‌توان به سنسور دنده‌عقب (که عملکرد مناسب و دقیقی دارد)، صندلی‌های عقب تاشو، قفل مرکزی با ریموت، چراغ‌های مشایعت‌کننده، قفل خودکار درها و دماسنج اشاره کرد. سیستم صوتی هم دارای پخش‌کنندهٔ سی‌دی با پورت USB، AUX و بلوتوث به همراه چهار بلندگو و دو تیوتر بوده که عملکرد نسبتاً مناسبی دارد اما برای کسانی که خواهان سیستم‌های صوتی قدرتمند و حرفه‌ای هستند هرگز مناسب و راضی‌کننده نخواهد بود. از طریق بلوتوث قابلیت اتصال تلفن همراه به سیستم صوتی وجود دارد که امکان پخش موسیقی از روی گوشی موبایل و برقراری تماس را فراهم می‌کند.
همچنین امکان کنترل سیستم صوتی از طریق کنترلر پشت غربیلک فرمان هم وجود دارد که ویژگی کاملاً کاربردی و مفیدی محسوب می‌شود. هنگام درگیر کردن دندهٔ عقب نیز صدای سیستم صوتی به‌صورت خودکار قطع می‌شود تا تمرکز راننده بیشتر گردد؛ اما یکی از نقاط منفی 206 صندوقدار، شیوهٔ باز شدن درب صندوق آن است چراکه امکان باز کردن آن از داخل و یا حتی از روی ریموت وجود ندارد و برای این کار باید از سوئیچ استفاده کرد؛ بنابراین در هنگامی‌که خودرو روشن است برای باز کردن درب صندوق باید حتماً خودرو را خاموش کرده و سوئیچ را بیرون آورد. تریم داخلی خودرو هم به رنگ مشکی-خاکستری است که کسل‌کننده به نظر می‌رسد اما کیفیت داخلی مناسب بوده و پس از طی پنج هزار کیلومتر هیچ صدای اضافی در داخل خودرو شنیده نمی‌شود. عملکرد سیستم تهویه، چه کولر و چه بخاری هم کاملاً مناسب بوده و به‌سرعت کابین را خنک یا گرم می‌کند.
درحالی‌که قبلاً 206 صندوقدار با دو موتور TU3 و TU5 عرضه می‌شد اما همان‌طور که اشاره شد چند سالی است که صرفاً در یک تیپ و تنها با موتور TU5 تولید می‌شود. این موتور از نوع 1.6 لیتری چهار سیلندر 16 سوپاپ است که به گفتهٔ پژو 110 اسب بخار قدرت دارد اما ایران‌خودرو قدرت آن‌را 105 اسب بخار اعلام کرده است. درهرحال این موتور به‌راحتی دور گرفته و شتاب و کشش مناسبی را برای 206 SD فراهم می‌کند. صدای موتور نیز در حالت درجا تقریباً در کابین شنیده نمی‌شود اما به دلیل حذف نمد زیر کاپوت در دورهای بالا کاملاً آوای پیشرانه به گوش می‌رسد. پس از تحریم‌های صنعت خودروسازی ایران در سال 1390، کیفیت 206 بشدت افت کرده و تغییراتی هم در گیربکس آن صورت گرفت که آثار آن هنوز هم دیده می‌شود. البته کیفیت کلی ماشین نسبت به مدل‌های 1391 تا 1394 بسیار بهتر شده که این موضوع کاملاً احساس می‌شود اما هنوز هم لرزش دسته‌دنده هنگام شتاب گیری در دنده‌های یک و دو وجود دارد که به نظر می‌رسد سازنده توانایی برطرف کردن آن‌را ندارد. البته این مشکل به‌مرور و با افزایش کارکرد ماشین تقریباً برطرف می‌شود.
همان‌طور که گفته شد شتاب و کشش ماشین حتی در صورت پُر بودن سرنشینان مناسب است و هنگام استفاده از کولر نیز هرچند اصطلاحاً باید کمی پُر گاز حرکت را آغاز کرد اما در ادامه تأثیر چندان محسوسی روی توان موتور ندارد. عملکرد ترمزها که در هر چهارچرخ از نوع دیسکی هستند نیز عالی بوده و به‌محض فشردن پدال ترمز باقدرت ماشین را متوقف می‌کنند اما هنگام فعال شدن سامانهٔ ABS، گویی کمی اختلال در کار سیستم ترمز ایجاد شده و احساس نامطمئن و ناخوشایندی به راننده دست می‌دهد. بااین‌حال به‌طورکلی عملکرد سیستم ترمز 206 صندوقدار خوب ارزیابی می‌شود هرچند که پس از طی حدود هزار کیلومتر لنت‌های ترمز به صدا افتادند. هندلینگ خودرو نیز به لطف تغییراتی که در سیستم تعلیق عقب ایجاد شده نسبت به 206 هاچ‌بک بهتر است درحالی‌که عملکرد سیستم فرمان با نیروی کمکی هیدرولیک هم روان و راحت است اما تعویض دنده‌ها در ابتدا کمی سفت صورت گرفته و با صدایی جزئی همراه است. بااین‌حال هرچند خودروهای داخلی حتی در نمونه‌های صفرکیلومتر هم ایرادات کیفی فراوانی دارند که بعضاً مالک را کلافه و به کارمند نمایندگی تبدیل می‌کنند! اما در طی این پنج هزار کیلومتر هیچ ایراد خاصی در 206 SD من رخ نداد که نیاز به مراجعه به نمایندگی داشته باشد.
طبق اعلام ایران‌خودرو، مصرف سوخت 206 SD در جاده یا بزرگراه برابر با 5.2 لیتر در هر صد کیلومتر است و در آزمایشی که توسط من با چهار سرنشین در مسیر خارج شهر انجام گرفت نیز مصرف خودرو نزدیک به این عدد یعنی چیزی در حدود 5.5 لیتر در هر صد کیلومتر بود که بسیار مناسب است اما مصرف سوخت در ترددهای شهری به حدود 8.5 لیتر در هر صد کیلومتر می‌رسد. از طرف دیگر، مشکلی بزرگ و البته عجیب که در 206 تیپ 5 و صندوقدار V8 وجود دارد، مشکل تعویض روغن است. این مشکل از آنجا ناشی شده که سازنده بنا به دلایلی که فقط در صنعت خودروسازی ایران وجود دارند، از سینی زیرین محافظ موتور 206 تیپ 2 در مدل‌های تیپ 5 و صندوقدار V8 استفاده کرده که این سینی با موتور TU5 هماهنگ نبوده و مقابل پیچ کارتر قرار گرفته است. به همین دلیل امکان باز کردن پیچ کارتر برای تعویض روغن وجود نداشته و بنابراین برای تعویض روغن یا باید قسمتی از سینی را بُرش داد یا از بالا با دستگاه ساکشن اقدام به تعویض روغن کرد. این یکی از ایرادات واقعاً مضحک و عجیب در مدل‌های 206 TU5 محسوب می‌شود.
به‌طورکلی پس از تجربهٔ رانندگی پنج هزار کیلومتری با پژو 206 SD مدل 1396 می‌توان به‌عنوان جمع‌بندی و نتیجه‌گیری گفت که هرچند پژو 206 خودرویی کاملاً سالخورده و قدیمی محسوب می‌شود اما در بازار خودروی کشورمان خصوصاً در بازهٔ قیمتی زیر پنجاه میلیون تومان که تقریباً همهٔ انتخاب‌ها به خودروهای چینی یا داخلی قدیمی محدود می‌شود، هنوز هم ویژگی‌های مثبت و رقابتی خود را حفظ کرده است. البته مطمئناً یک 206 قدیمی و ایرانیزه شده هرگز ارزش پرداخت چهل میلیون تومان را ندارد اما همه میدانیم که در کشورمان مردم سال‌های سال است که مجبور به خرید خودروهای از رده خارج و بی‌کیفیت با قیمت‌های گزاف هستند؛ بنابراین درمجموع هرچند در شرایط آشفتهٔ کنونی بازار، خرید هیچ خودرویی توصیه نمی‌شود اما به‌طورکلی برای کسانی که خواهان یک خودروی جمع‌وجور و نسبتاً کم‌مصرف و باکیفیت با صندوق بار بزرگ و توانایی‌های حرکتی مناسب هستند و نمی‌خواهند به سراغ رقبای چینی مثل برلیانس بروند، پژو 206 SD می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
نقاط مثبت
کیفیت نسبتاً مناسب، شتاب و کشش خوب، مصرف سوخت مناسب، صندوق بار بزرگ، بازار دست‌دوم مناسب، ترمزهای قدرتمند
نقاط منفی
فضای کم صندلی‌های عقب، هزینه‌های نگهداری بالا، عدم ارزش در برابر قیمت، داشبورد قدیمی و خسته‌کننده، لرزش دسته‌دنده
رقبا
پژو پارس LX، برلیانس سری H200، رنو L90، ساینا اتوماتیک، سورن ELX