طرح قرعه کشی خودرو با هدف کاهش التهاب بازار و کوتاه شدن دست دلالان از صنعت خودرو در حالی به عنوان یکی از طرح های پیش فروش خودروسازان مطرح شده که این طرح برگرفته از تجربه قدیمی بوده و این پرسش را مطرح می کند که با توجه به نیاز فعلی، این راهکار می تواند موثر واقع شود یا خیر؟
نظرات متفاوتی در این خصوص مطرح است و مخالفان و موافقان زیادی همراه خود دارد اما بدون شک اجرای این طرح با توجه به شرایط فعلی نیازمند زیرساخت های قوی است تا ضمن جلوگیری از سفته بازی، بازار را به آرامش برساند.
امیر حسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو استفاده از روش قرعه‌کشی برای فروش خودرو را یک حرکت نادرست می داند و می گوید: سیاست‌گذاری‌هایی که در ۲ سال اخیر صورت گرفته هیچ کدام برای کنترل بازار خودرو جواب نداده و در مجموع، بازار تحت کنترل نیست و صنعت خودرو نیز روز به روز زیان می‌کند.
وی می افزاید: این پیشنهاد به معنای ادامه مسیر توجه به بازار به جای صنعت است که ما را به جایی نخواهد رساند و با این روند، قیمت خودرو روز به روز بالاتر خواهد رفت.
کاکایی اظهار می کند: با مکانیزم قیمت‌گذاری که در حال حاضر در زمینه خودرو گذاشته شده در حقیقت هر کسی که بتواند ثبتنام کند مانند این است که برنده یک بخت‌آزمایی شده چرا که تضمین می‌شود یک مقدار مشخص سود خواهد برد.
وی ادامه می دهد: مشکل اصلی این است که همچنان اصرار بر قیمت‌گذاری غلط وجود دارد و در نتیجه آن یک یارانه از صنعت به جیب افراد دیگر خواهد رفت که راه‌حل درست رها کردن بازار است.
به گفته این کارشناس صنعت خودرو، با رها کردن بازار طی یک سال قیمت خودرو افزایش می یابد اما در برابر آن صنعت خودرو پیشرفت می‌کند و بعد از آن به مرور قیمت‌ها کاهشی خواهد شد.
در همین حال شهرام آزادی دیگر کارشناس صنعت خودرو نظر دیگری دارد و در خصوص این طرح می گوید: روش قرعه کشی می تواند انگیزه دلالان برای ثبت نام خودرو را کاهش دهد. زیرا دیگر تنها ثبت نام ملاک مالکیت نیست و باید خوش شانس باشند تا قرعه به نام آنها بیفتد.
وی می افزاید: استفاده از روش قرعه کشی می تواند یک مُسکن مقطعی برای بازار باشد به شرط آن که همه متقاضیان بتوانند ثبت نام کنند و مشکلات سایت های ثبت نام بر طرف شود.
این کارشناس صنعت خودرو یادآور می شود که لازم است زیرساخت ها در ثبت نام خودرو تقویت شود و سرعت قرعه کشی و البته صحت و امنیت آن نیز تضمین شود.
در این خصوص غلامعلی سبحانی فر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز نظر مشابهی دارد و می گوید: اینگونه راهکارها در راستای مقابله با دلالان و سودجویان بازار خودرو اقدام موثری خواهد بود اما این رویه باید مقطعی باشد و برای طولانی مدت به فکر رویکرد مناسب دیگری باشیم.
وی می افزاید: این طرح زمانی با موفقیت مواجه می شود که کسانی که در روند خرید خودرو ثبت نام می کنند، هویت مشخص داشته باشند تا هر چه بیشتر مسیر دلالی را مسدود کنیم.
سبحانی فر تاکید کرد: اگر ساز وکار صورت گرفته در راستای ایجاد طرح قرعه کشی برای تحویل خودرو به مردم به صورت آشکارو علنی باشد و هیچ رویه مخفی در آن مشاهده نشود، این رویکرد می تواند در جهت حل مقطعی افزایش قیمت خودرو بازار تاثیر گذار باشد.
عضو کمیسیون صنایع اظهار می کند: انتظار می رود با توجه به طرح پیشنهادی وزارت صمت و اشتیاق شرکت های خودروسازی به اجرای این طرح، افزایش تولید خودرو نیز دنبال شود، چراکه بین عرضه و تقاضا رابطه مستقیمی وجود دارد که سبب می شود بسیاری از مشکلات رفع شده و شاهد یک ثبات نسبی در بازار خودرو و کوتاه شدن دست دلالان و سودجویان از این حوزه باشیم.
این طرح در حالی مطرح می شود که اصلاح روش پیش فروش خودروسازان همواره عاملی برای کاهش التهاب بازار به شمار می رود و حال باید منتظر ماند و دید که روش پیشنهادی وزارت صمت برای پیش فروش های خودروسازان قرعه کشی خواهد بود یا خیر، روشی که در شاید بیش از ۴۰ سال قبل در این صنعت اجرایی شد.