تنظیم‌گر از بازار خودرو خارج شد؟

تنظیم‌گر از بازار خودرو خارج شد؟

 

شورای رقابت در بیش از یک دهه گذشته به عنوان کلانتر قیمت خودرو شناخته شده و معمولا هم نه مصرف‌کننده و نه تولیدکننده، هیچ‌کدام از عملکرد آن رضایت نداشته‌اند و حالا به نظر می‌رسد این شورا در رویکرد تازه خود به دنبال سپردن قیمت خودرو به نظام عرضه و تقاضا در بازار آزاد (مشروط به رفع انحصار) است.

این شورا که از اوایل دهه ۹۰ مسوول قیمت گذاری خودرو شد، در بیشتر این سال‌ها نقش اصلی را در تعیین قیمت خودروهای داخلی داشته و روزگاری نیز به این اختیارات می‌بالید.

رفته رفته با وارد شدن انتقادهای فراوان به عملکرد شورای رقابت از سوی همه طرف‌های درگیر قیمت خودرو و حتی نهادهایی مانند مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کل کشور، شورا تصمیم گرفت به‌تدریج خود را از قیمت خودرو جدا کند.

اینکه چرا شورای رقابت وارد قیمت‌گذاری خودرو شد (یا به عبارت بهتر، این شورا را به قیمت‌گذاری خودرو وارد کردند) ریشه در انحصار بازار خودرو دارد. از دید شورای اقتصاد، خودرو جزو کالاهای انحصاری است، بنابراین قانون این اختیار را به شورای رقابت داده که به قیمت‌گذاری چنین کالایی ورود کند.

شورای رقابت نیز همواره بر این مساله که خودرو همچنان کالایی انحصاری است، پافشاری می‌کند و می‌گوید تا وقتی از لیست کالاهای انحصاری خارج نشود، این شورا اختیار دخالت در تعیین قیمت آن را دارد. این البته در حالی است که شورای رقابت از سال گذشته در مسیر جدایی از قیمت‌گذاری خودرو قرار گرفته و دنبال آن است تا در صورت فراهم شدن شرایط (به‌ویژه خروج بازار خودرو از انحصار) به طور کامل پای خود را از این بازار بیرون بکشد.

این مسیر، پاییز سال گذشته از ماجرای ابلاغ قیمت خودروهای ارتفا‌یافته کلید خورد. در آن مقطع، شورای رقابت قیمت هشت خودروی ارتقایافته را تعیین کرد، خودروهایی که محصولات چندان جدیدی به شمار نمی‌رفتند و تعیین قیمت آنها بیشتر بهانه‌ای بود برای بالا بردن قیمت کارخانه‌ای خودروها. در واقع شورای رقابت که حدودا شش ماه قبل‌تر از این ماجرا، مجوز افزایش قیمت میانگین ۴۹درصدی را صادر کرده بود، نمی‌خواست در آن مقطع بار دیگر رسما اصلاح قیمت انجام دهد، از همین رو حربه تعیین قیمت خودروهای ارتقایافته (که تفاوت چندانی با مدل‌های در حال تولید نداشتند و همان‌ها به علاوه برخی آپشن‌های اضافه محسوب می‌شدند) به کار گرفته شد.

با‌این‌حال وقتی کار به مرحله ابلاغ قیمت‌ها رسید، نه وزارت صمت و نه شورای رقابت، هیچ‌کدام آن را گردن نگرفتند، چون نمی‌خواستند نزد افکار عمومی بابت بالا رفتن قیمت کارخانه‌ای خودروها مغضوب شوند.این ماجرا به‌علاوه هجمه‌ها و انتقادهای زیادی که به عملکرد شورای رقابت در بازار خودرو وارد می‌شد، مسوولان شورا را بر آن داشت تا تغییر رویکرد دهند و به‌تدریج خود را از مخمصه خودرو رها کنند.

 

از همین رو، حدودا دو ماه بعد، شورای رقابت با ابلاغ دستورالعمل تنظیم قیمت خودروی سواری، اختیار قیمت‌گذاری خودرو را به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار کرد. در واقع شورای رقابت به وزارت صمت این اختیار را داد که بر اساس مصوبه کلی و فرمول قیمت‌گذاری - هزینه واقعی تولید به علاوه سود - قیمت خودروهای داخلی را تعیین و ابلاغ کند.

اگر پای انحصار بازار خودرو و گیر قانونی این ماجرا نبود، شورای رقابت حتی همان نقش نظارتی خود را نیز اعمال نمی‌کرد و به طور کامل از قیمت‌گذاری خودرو خارج می‌شد. اما تداوم انحصار بازار خودرو (از دید شورای رقابت) سبب شد این نهاد برنامه‌ای تدریجی و گام‌به‌گام برای خروج از بازار خودرو بچیند.

امتناع این شورا از ابلاغ قیمت خودروهای ارتقایافته را می‌توان به نوعی گام نخست شورای رقابت برای خروج از بازار خودرو به حساب آورد و گام دوم نیز واگذاری اختیار قیمت‌گذاری به وزارت صمت بود.

این شورا البته گام سوم را به‌نوعی برداشته، به نحوی که مستقیم و غیرمستقیم بر اصلاح قیمت خودرو تاکید می‌کند. شورای رقابت می‌گوید وزارت صمت می‌تواند قیمت خودروهای داخلی را بر اساس فرمول هزینه واقعی تولید به علاوه سود، تعیین و ابلاغ کند. این موضوع از آن جهت به عنوان گام سوم خروج شورای رقابت از قیمت‌گذاری محسوب می‌شود که در صورت اجرایی شدن فرمول موردنظر، خودروسازان ضمن خروج از زیاندهی، می‌توانند به واسطه افزایش تولید و کیفیت (در نتیجه رشد نقدینگی) خود را آماده رقابت با مونتاژکاران و وارداتی‌ها کنند. بنابراین می‌توان این گام را مقدمه خروج خودرو از انحصار نیز دانست. شورای رقابت در این مدت با وارد نشدن به قیمت خودروهای وارداتی، مشغولیت قیمتی جدیدی برای خود ایجاد نکرد و این نیز نشانه‌ای دیگر از تمایل شورا برای خروج از بازار خودرو است.

انحصار چه می‌شود؟

انتهای مسیری که شورای رقابت برای قیمت خودرو تعریف کرده، سپردن قیمت به نظام عرضه و تقاضا در بازار آزاد است، اتفاقی که رخ دادن آن مستلزم حذف برچسب انحصار از پیشانی بازار خودرو است.

بنابراین تا بازار خودرو رسما از انحصار خارج نشود، شورای رقابت همچنان در بازار خودرو حضور خواهد داشت (مگر اینکه نهادهای بالادستی مانند شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا رای به کنار گذاشتن شورا از قیمت‌گذاری دهند، اتفاقی که قبلا نیز رخ داده است).حالا اما این پرسش ایجاد می‌شود که بازار خودرو تحت چه شرایطی از انحصار خارج خواهد شد؟ آیا بازار خودرو اکنون در حال خروج از انحصار است؟

به اعتقاد کارشناسان، خروج خودرو از لیست کالاهای انحصاری زمانی رخ می‌دهد که رقابت به اندازه لازم و کافی در بازار وجود داشته باشد و دیگر عرضه‌کنندگان مرعوب دو خودروساز بزرگ و وابسته به دولت نباشند. بنابراین راهکار اصلی ایجاد چنین فضایی، افزایش عرضه‌کنندگان است که در قالب میدان دادن به بخش خصوصی (در عرصه مونتاژ و واردات) قابل‌اجراست.

طی یکی دو سال گذشته سهم مونتاژکاران در بازار خودروی کشور افزایش قابل‌توجهی نسبت به قبل داشته؛ ضمن آنکه واردات نیز پس از ممنوعیتی پنج‌ساله، آزاد شده است. بنابراین از قلمرو ایران‌خودرو و سایپا کاسته شده و آنها به‌تدریج در حال حس کردن نفس رقبا (حداقل در بخش مونتاژ) پشت‌سر خود هستند. با‌این‌حال، به دلیل اعمال سیاست قیمت‌گذاری دستوری، محصولات ایران‌خودرو و سایپا همچنان قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به رقبای مونتاژی و وارداتی دارند و با توجه به قدرت خرید پایین بیشتر مشتریان، نبض بازار را همچنان آنها کنترل می‌کنند. از طرفی، سیاستگذار با ابزار تعرفه، واردات خودرو را کنترل می‌کند و ضمن اینکه اجازه ورود خودرو در تعداد زیاد را نمی‌دهد، قیمت تمام‌شده را به واسطه تعرفه‌گذاری بالا می‌برد و با این کار، عملا مانع شکل‌گیری رقابت با خودروهای داخلی می‌شود.

با این حساب، اگر قرار بر خروج بازار خودرو از انحصار است، باید شرایطی فراهم شود که خودروهای غیرداخلی (منظور از داخلی محصولات ایران‌خودرو و سایپاست) با کمترین هزینه ممکن در بازار عرضه شوند تا این‌گونه رقابتی نزدیک بین عرضه کنندگان خودرو شکل گیرد. در چنین فضایی طبعا چیزی به نام قیمت‌گذاری دستوری دیگر معنی نمی‌دهد، زیرا همه عرضه‌کنندگان باید بتوانند با حداکثر توان و حداقل محدودیت، وارد جنگ قیمتی و کیفی در بازار خودرو شوند.

 

منبع

ایران جیب

 

برچسب : خودرو , تنظیم گر , تنظیم گر قیمت , کلانتر قیمت , بازار خودرو , قیمت خودرو , شورای رقابت , نقش شورای رقابت






مرتب سازی :

نظرات کاربردی همه نظرات>

0 نظر

صفحه 1 از 0

ارسال نظر
نظر شما بعد از تایید در سایت قرار داده می شود. نظرات با محتوای غیر مرتبط، نامحترمانه و فارسی با نوشتار انگلیسی تایید نخواهند شد.
نام    
نظر شما  
 
مقالات برتر
wait
پربحث ترین خودروی
wait
کاربران برتر سایت طی ماه گذشته
آخرین نظرات اخبار و مقالات
B : سلام تحویل۱۵ مهر کسی خبر داره کی فاکتور میشه
سلام جناب خوب هستین قربان : چه خبر خانواده خوبن سلامتی والده محترم خانم بچه ها راستی چکار کردین وام جور شد؟ اقساطی که سنگین نیست؟ حالا مدارکش میفرستم واست ممنون میشم رفتید مدارک منم تحویل بدین شاید تا قبل از عید نوبت ما هم شد با نیت خیرتون منم خبر سلامتی چی بگم والا همش گرفتار تعمیرات و بازسازی خونم هرچی پس انداز بود خرج کردم واسه نوسازی خونه حالا اگه بشه تا قبل از عید تموم بشه زنده باشی سلام برسونید تشریف بیارید خوشحال میشیم شبتون بخیر خدانگهدار
T8امیر : سلام ۱۵ آبان پلاک شد مدارک ماشینم رسید دستم ولی خدشه تحویل ندادن نمایندی رستمی شیراز
محیا : سلام چطورشما۲ابان شاسی شدید و الان تحویل گرفتید ومن ۲۳مهر پلاک شدم هنو تو مرحله ی حمل هست ؟تی۸مشکی ثبت نام ۲۵خرداد
X5 اردیبهشت : با سلام ثبت نام اردیبهشت هنوز تو تکمیل وجه مونده من نمیدونم چه فرقی هست که بعضیها میگم ما تحویل هم گرفنیم
حسین... : بازهم یک شیرین کاری بی مزه از مزدوران وجیره خوران سایپا! پس شما آشغالهای مواجب بگیر سایپا که سالی چند بار ماشینهای متفاوت از شرکتتون میگیرین بعداز فروش لباسای خودتون و خانوادتون چی چی تون را خرج تهیه پیش پرداخت ماشینتون میکنید؟
مهسا : دوستان خبری از دعوتنامه آذر ماه ندارید؟؟؟؟؟؟؟؟
ناصر محب نژاد : J4سفید ثبت نام۱۸ اردیبهشت از نمایندگی سلیمانی پور از شهر ری ۶اردیبهشت شاسی ۲۸ارسال مدارک وامروز هم کارت ماشین رافرستادن ماشینو کی تحویل میدن خدا میدونه خسته شدیم
حسین : روزی ۷۵۰ هزار تومان
Mr.p : کسی هست تحویل گرفته باشه از 90 روزه ها
آخرین نظرات اطلاعات خودرو
رانا : منم تحویل 4بهمن بودم الان شدم 30 بهمن . امروز هم دعوتنامه تکمیل وجه اومد واسم
یاسین : سلام پیام واریز براتون اومد چقدر بوده
سورن دوگانه : سلام ، فاکتور شدم ولی پلاک نشده چند روز طول میکشه پلاک بشه؟
محمد رحیمی : سلام بعد از فاکتور چند روز طول می کشه پلاک شه
قاسم رشیدی : من لیفان 620 1600خریدم بیشتر از 200کیلو بار میزنم داخلش عقب ماشین رو زمین می‌خوابه دلیلش چیه
نیما : سلام برداران وحواله داران عزیزیه تجمع بذاریم سازمان استاندارد که بهانه ایرانخودروتمام بشه مطمئنم ربطی به سازمان استاندارد نداره فقط ما بایدازطرف سازمان استاندارد پیگیری یاتماس بگیریم
حمید x33 cross : پاسخ به مهساfx من تایید لیزینگ 7 تیر تحویلی 17 شهریور مدارکم مشکلی نداره پس چرا وام منو نمیریزه بانک سگ مال شمارو ریخته عجب گیری افتادیم
X33 cvt : سلام دوستان ، کسایی که x33 cvt تاریخ قراردادشون بین اردیبهشت تا خرداد بوده تحویل گرفتن؟ من تقریبا تاریخهای ثبت نامهارو بررسی کردم و از خرداد تا مرداد ثبت نام ایکس33 نبوده . میخوام ببینم اونایی که قبل خرداد ثبت نام کردن تحویل گرفتن؟ میخوام ببینم کی نوبت میرسه به ثبت نامی های بعد مرداد . من تاریخ قراردادم 6شهریور1403 هست و تحویل سیستمی 18دی و همه مدارک هم اومده
ساینا استاندارد 85 گانه ارومیه : 90روز عادی
ساینا استاندارد 85 گانه ارومیه : دوستان میدونید بعد 24 شهریور و مهرماه چه تاریخ هایی واریزی داشتیم؟