کارشناسان بازار سرمایه امید چندانی به موفقیت عرضه بنزین در بورس کالا ندارند.
با اعلام سخنگوی دولت از فردا دوم آذر بنزین سوپر وارداتی با قیمت آزاد در بورس انرژی عرضه خواهد شد.
دنیای بورس نوشت: فاطمه مهاجرانی گفت: با این عرضه، هیچ تغییری در میزان و نرخ بنزین سهمیه‌ای صورت نمی‌گیرد و این بنزین صرفا در راستای مصوبه دولت و برای رفع نیاز برخی از اقشار مردم وارد شده است.
بنزین سوپر نوعی سوخت برای خودروهاست که عدد اکتان بالاتری نسبت به بنزین معمولی دارد. هر چه عدد اکتان بالاتر باشد، موتور می‌تواند با نسبت تراکم بیشتری کار کند بدون اینکه احتراق ناخواسته رخ دهد. بنزین سوپر برای موتورهای پیشرفته‌تر و پرقدرت‌تر طراحی شده که فشار داخل سیلندر آنها زیاد است.
رضا نواز، سخنگوی اتحادیه جایگاهداران عرضه سوخت، درباره جزییات عزضه بنزین سوپر وارداتی گفت: این طرح با همکاری وزارت نفت، شرکت‌های تابعه و بخش خصوصی اجرا می‌شود و نخستین تجربه کشور در این زمینه است.
او با اشاره به روند صدور مجوزها افزود: تا امروز حدود ۲۴ شرکت به عنوان واردکننده و توزیع‌کننده سوخت شناخته شده‌اند و دو نوع مجوز برای فعالیت دریافت کرده‌اند.
نواز ادامه داد: هفته گذشته تابلوی بورس انرژی قیمت پایه سوخت وارداتی را حدود ۶۵ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام کرد و از فردا یعنی دوم آذر، عرضه رسمی آغاز خواهد شد.
به گفته سخنگوی اتحادیه جایگاهداران عرضه سوخت، حداقل میزان خرید از طریق شرکت‌های توزیع‌کننده ۲ هزار لیتر و حداکثر آن ۳۰۰ هزار لیتر است اما حجم محموله‌هایی که به بنادر کشور وارد می‌شوند قطعاً بیشتر از این مقدار خواهد بود.
نواز افزود: قیمت سوخت می‌تواند دستخوش نوسان شود و بسته به شرایط عرضه و تقاضا، کاهش یا افزایش داشته باشد. احتمال افت قیمت هم وجود دارد، اما باید منتظر رسیدن محموله‌ها به جایگاه‌ها باشیم.
او تاکید کرد: ورود فیزیکی سوخت به جایگاه‌ها بسته به سرعت کار ممکن است بین یک هفته تا یک ماه زمان ببرد.
اما کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی چندان به عرضه بنزین سوپر وارداتی امیدوار نیستند و معتقدند نرخ عرضه بسیار بالاست و بعید است با استقبال روبه‌رو شود. حتی برخی درباره انگیزه دولت در عرضه این نوع بنزین تردید می‌کنند و می‌گویند دولت می‌خواهد با این کار شرایط و فضا را برای افزایش قیمت بنزین آماده کند.
امیر محمدی کارشناس بورس کالا با اشاره به برنامه عرضه بنزین سوپر در گفت و گو با ما درباره چالش‌های این طرح توضیحاتی ارائه کرد.
به گفته این کارشناس، خریداران بالقوه این محصول عمدتاً جایگاهداران سوخت هستند؛ اما با توجه به اینکه زمان بسیار کمی از انتشار اطلاعیه عرضه گذشته، بسیاری از جایگاهداران هنوز موفق به دریافت کد معاملاتی بورس انرژی نشده‌اند. بنابراین بخشی عمده‌ای از خریداران عملاً امکان ثبت تقاضا برای خرید این محصول را نخواهند داشت و به همین دلیل، بیشتر خریدها احتمالاً توسط شرکت‌های حقوقی مرتبط با صنعت نفت انجام می‌شود.
این کارشناس با اشاره به هزینه تمام‌شده بنزین سوپر پس از حمل، تحویل و ارزش افزوده، گفت: با توجه به قیمت اعلامی برای عرضه در بورس کالا، قیمت تمام‌شده (حمل و نقل و مالیات و ..) تا برسد به جایگاه بنزین در حدود ۷۴ تا ۷۵ هزار تومان می‌شود. یعنی برای خودرویی با باک ۷۰ لیتری، قیمت هر باک بالای پنج میلیون و دویست تا پنج میلیون و سیصد هزار تومان خواهد بود.
به گفته او، با توجه به استفاده برخی رانندگان از مکمل‌هایی مانند اکتان‌بوستر، قیمت نهایی بنزین سوپر در مقایسه با روش‌های مرسوم سوخت‌گیری بسیار بالاتر است.
او افزود: حتی دارندگان خودروهای گران‌قیمت چهار تا شش میلیارد تومانی نیز احتمالاً تمایلی به خرید این بنزین با این قیمت نداشته باشند. بر اساس این ارزیابی، تقاضای معنادار و حجم معاملات چشمگیری برای عرضه بنزین سوپر در بورس انرژی قابل پیش‌بینی نیست.
محمدی با بیان اینکه عرضه اثر بنزین سوپر با این قیمت بر مارکت‌کپ بورس انرژی نیز محدود خواهد بود، گفت: کم‌استقبال‌بودن این محصول می‌تواند رغبت به تداوم عرضه را کاهش دهد و بنابراین اثر قابل‌توجهی بر ارزش بازار بورس انرژی ایجاد نمی‌شود.
او به نحوه قیمت‌گذاری این محصول اشاره کرد و گفت: در ظاهر قیمت‌گذاری غیردستوری به نظر می‌رسد، اما در عمل کاملاً آزاد هم نیست. قیمت جهانی بنزین مشخص است و نرخ دلار نیز روشن؛ اما در قیمت تعیین‌شده، از نرخ دلاری استفاده شده که دولت بارها اعلام کرده آن را به رسمیت نمی‌شناسد. با این وجود، قیمت‌گذاری بر مبنای همین نرخ دلار آزاد انجام شده است.
او تأکید کرد که این شیوه قیمت‌گذاری مناسب نبوده و استفاده از دلار آزاد موجب افزایش غیرمنطقی قیمت نهایی شده است.
این کارشناس در جمع‌بندی ارزیابی خود گفت: نه در بازار بنزین، نه در بازار خودرو و نه در بورس انرژی، این عرضه توفیق یا تأثیر چندانی ایجاد نخواهد کرد.