وقتی سوار موتورسیکلت هستید، چقدر امنیت دارید؟ آمارهای مربوط به سال 2006 که توسط موسسه ایمنی بزرگراه های آمریکا منتشر شده است، نشان میدهد در آن سال، از هر 100,000 خودرو، یکی از آن ها یک تصادف منجر به مرگ داشته است. این رقم در مورد موتورسیکلت ها، برابر است با 72 دستگاه از هر 100,000 دستگاه موتورسیکلت. این واقعیت که راندن یک موتورسیکلت بسیار خطرناک تر از راندن یک خودرو سواری است، خبری است که زیاد هم تازگی ندارد. چیزی که شایان توجه است، این است که موتورسواران میتوانند برای مواجهه با خطراتی که پیش رویشان است، کاری انجام بدهند. لباس های موتورسواری که به فناوری های پیشرفته مجهز هستند، میتوانند به اندازه قابل ملاحظهای، خطر جراحت یا مرگ را کاهش بدهند. ادامه مطلب را بخوانید تا درباره پوشش هایی که میتوانند شما را ایمن نگه دارند، مطالبی بیاموزید.
1. محافظ آرنج و زانو
آرنج و زانو اولین نقاطی هستند که به محض افتادن روی سطح خیابان یا پیاده رو به زمین برخورد میکنند. اگر میخواهید آن ها را سالم نگه دارید، آن ها را بپوشانید. بهتر است مطمئن شوید پوشش شما در منطقه زانو و آرنج بافتی محکم و مقاوم دارد. برای افزایش ایمنی، چنانچه ضخامت کاپشن چرمی شما کمتر از 1.2 میلی متر است، سعی کنید زیر یا روی آن یک لباس ضخیم بپوشید تا اجازه بدهد بدون این که به پوست تان آسیبی برسد، مسافتی روی زمین کشیده بشوید. البته همه استانداردهای مربوط به ایمنی موتورسواران، مربوط به موسسه ایمنی بزرگراه های آمریکا نمیشود، بلکه اروپا هم دارای استانداردهایی است. استاندارد اروپایی یا همان (CE-certified) در مورد حفاظت از آرنج و زانو میگوید فشاری که به لباس محافظ وارد میشود باید کمتر از 35 کیلو نیوتن باشد.
2. محافظ سینه
محافظ سینه، مانند محافظ کمر یا محافظ گردن عمل میکند و اجازه نمیدهد سینه موتورسوار خم بشود. این محافظ به گونهای ساخته شده است که بتواند نیروی یک ضربه مستقیم را جذب کند. البته شاید محافظ سینه زیاد خوش قیافه نباشد ولی موتورسوار به یک صفحه محکم احتیاج دارد که نیروی وارده به سینهاش را توزیع و پراکنده کند. برای انتخاب یک محافظ سینه خوب، گزینه های زیادی پیش روی شما قرار دارند، از بالشتک های روکش دار گرفته تا کامپوزیت های زیبای آلومینومی. بهتر است بدانید قیمت محافظ سینه اهمیتی ندارد، مهم این است که مطمئن شوید محافظ دارای صفحهای سخت و محکم است که نیرو را پراکنده و یک لایه نرم که نیرو را جذب میکند.
3. محافظ گردن
آسیب دیدگی گردن بسیار عذاب آور است، به همین خاطر، استخوان گردن موتورسوار نیز باید تحت محافظت قرار بگیرد. هنگام وقوع تصادف با موتورسیکلت، بیشترین شکستگی و آسیب دیدگی در ناحیه گردن اتفاق میافتد. وقتی موتورسوار دستش را دراز میکند تا مانع افتادنش شود، دست تمام نیروی ناشی از برخورد را به گردن منتقل میکند. اگر هم شانه موتورسوار به یک خودرو پارک شده، درخت یا تابلوی راهنما برخورد کند، ممکن است گردن در اثر فشار مستقیم دچار شکستگی شود. در این گونه مواقع، محافظ گردن میتواند از این قسمت آسیبپذیر محافظت کند. محافظ گردن ممکن است از فناوری های پیشرفته و نوظهور نیز استفاده کند. کلاه کاسکت از سر و کاپشن نیز از بدن محافظت میکند، در این میان فقط گردن بی حفاظ میماند که دو موتورساز عمده، یعنی کمپانی های KTM و بی ام و وعده دادهاند برای این نقطه نیز چارهای بیاندیشند. یکی از محافظ گردن های قدیمی و سنتی، گردنبندی است که دور گردن را میگیرد. این وسیله میتواند نیروی وارده به گردن و میزان چرخش سر هنگام وقوع تصادف را کاهش دهد.
4. دستکش
حالا نوبت میرسد به نقاط تر خارجی بدن. حتی یک تصادف کوچک هم میتواند انگشت های شما را چوب کبریت خرد کند، از طرفی پیدا کردن یک جفت دستکش که بتواند از استخوان انگشتان شما محافظت کند نیز کار دشواری نیست. از آن جایی که شما میخواهید مثل یک انسان رانندگی کنید و نه مثل یک ربات، یک دستکش ضخیم و سنگین ممکن است باعث شود نتوانید خوب موتور را هدایت کنید و تصادف رخ بدهد. بسیاری از دستکش های پیشرفته امروزی از ترکیبی از ورق های Kevlar، چرم و گاهی اوقات هم فیبر کربن استفاده میکنند تا از مناطق آسیب پذیری مانند بند انگشت، محافظت کنند، این امر باعث میشود هم دستکش سبک و انعطاف پذیر باشد، هم به راحتی بتوان موتورسیکلت را هدایت کرد.
5. محافظ پا
اگر موتورسوار هستید که خودتان خبر دارید، در غیر این صورت میتوانید این صحنه را مجسم کنید: تصادف با سرعت بالا میتواند دست ها و پاها را خرد کند و باعث در رفتگی مفاصل ران بشود. در گذشته، طراحان موتورسیکلت تجهیزاتی برای محافظت از قسمت پایین بدن طراحی کرده بودند که باعث محدود شدن حرکت بدن میشد ولی در عوض، به نتیجه جالبی دست پیدا کردند: محکم کردن بیش از حد محافظ پاها، میتواند باعث پرتاب شدن و چرخیدن موتورسوار بشود و میزان جراحات او را افزایش بدهد. تصورش را بکنید: پاهای شما به جای این که خم بشوند و نیروی تصادف را جذب کنند، سفت و محکم بمانند و مانند اهرمی عمل کرده و نیم تنه بالایی شما را به بالا پرت کنند. با این حال، پایین تنه موتورسوار هم باید محافظ داشته باشد. اولاً این محافظ باید از موادی ساخته شده باشد که جلو ضربات ناشی از برخورد با سطح جاده را بگیرد که چرم نازک یا Kevlar برای این کار مناسبند. ثانیاً، همان طور که در صفحات قبل در مورد محافظ سینه گفته شد، محافظ پاها نیز باید از از یک پوسته ضخیم و یک لایه نرم ساخته شده باشد تا بتواند ضربه را توزیع و جذب کند.
6. پوتین
وقتی صحبت از بهترین ماده اولیه برای تهیه کاپشن و شلوار موتورسواری به میان میآید، Kevlar وارد صحنه میشود و چرم را کنار میزند. ممکن است بخواهید برای حفاظت از استخوان های پا، دور پایتان میله های فولادی ببندید، شاید هم بخواهید آن ها را نوارپیچی کنید و پاها و ران ها اجازه بدهید آزاد باشد و شوک را جذب کنند، در هر دو صورت، حفاظت از نقاط آسیب پذیری مثل ستون فقرات و سر بسیار اهمیت دارد و در اینجا هم Kevlar نقش مهمی ایفا میکند. در مورد پوتین ها نیز همین واقعیت صدق میکند: پلاستیک بهتر از چرم است. نگاهی به پوتین های مخصوص مسابقات موتورسواری و پوتین هایی که مردم در خیابان میپوشند بیندازید تا متوجه تفاوت بین آن ها بشوید. پوتین های مخصوص مسابقه، معمولاً از پلاستیک یا لایه های کامپوزیت ساخته میشوند تا بتوانند مسافتی روی زمین کشیده بشوند، از طرفی انعطاف پذیر هم باشند و راحتی پاها را تأمین کنند. موتورسوار به پوتین هایی احتیاج ندارد که تمام وقت و در همه حالات نرم و انعطاف پذیر باشند. پوتین ها بیشتر به این کار میآیند که پاها و زانوها را در وضعیت مناسبی نگه دارند. ظاهراً در این مورد نیز چارهای نیست جز این که دست به دامان پلاستیک و کامپوزیت های پیشرفته بشویم.
7. محافظ ران
یکی از سایت های محبوب در زمینه موتورسواری این سوال را مطرح کرده بود: "آیا واقعاً به محافظ ران احتیاج داریم؟" و چنین جوابی هم به این سوال داده بود: "از هر قسمتی که برایتان اهمیت دارد، محافظت کنید". این توصیه در مورد ران ها بسیار صدق میکند. آمارها نشان میدهند بعد از شکستگی گردن و ستون فقرات، بیشترین شکستگی به ران مربوط میشود، علتش هم این است که به هر نقطه ای از پایین تنه ضربه وارد بشود، فشار آن به ستون فقرات منتقل میگردد. از طرفی، موتورسواران مایلند با تکیه بر قسمت هایی از بدن که روی زین قرار میگیرند از جا بپرند و روی همان قسمت ها هم روی زمین کشیده شوند. اگر یکی از فیلم های مربوط به تصادف با موتورسیکلت نگاهی بیندازید، خواهید دید در بیشتر از نیمی از موارد، موتورسوار روی باسن و ران هایش روی زمین کشیده میشود. به این ترتیب، بهتر است ران ها هم مورد حفاظت قرار بگیرند. باید مطمئن شوید شلوار مخصوص موتورسواری شما دارای محافظ ران است، در غیر این صورت میتوانید با قرار دادن لایه هایی نرم در آن، خودتان یک محافظ بسازید.
8. کاپشن
این کار دیگر ابداً سخت نیست. هر موتورسواری دوست دارد یک کاپشن داشته باشد، خواه یک کاپشن حرفهای و دارای محافظ باشد، خواه یک کاپشن کتان معمولی که روی آرنج هایش تکه های چرم دوخته شدهاند(که توصیه نمیشوند). شاید هم یک کاپشن ضخیم چرمی باشد که محافظ هایی از جنس فیبر کربن آن را محکم کردهاند(که توصیه میشوند). راستی، نظرتان درباره محافظ های مولکولی چیست؟ این محافظ ها، ترکیبی از یک محافظ سخت (مانند یک ورق پلاستیکی) و یک محافظ نرم (مانند Memory Foam) هستند و بسیار انعطاف پذیرند و فقط در صورتی که به آن ها فشار یا ضربهای وارد شود، مانند لحظه وقوع تصادف، سخت و محکم میشوند. اگر با ملایمت آن را فشار بدهید مانند یک مایع نرم است، ولی اگر به ناگهان محکم روی آن بکوبید به مادهای سفت و جامدی تبدیل میشود که دست شما را پس میزند. واقعاً ماده جالبی است و در حال حاضر هم میتوان آن را در بازار پیدا کرد.
9. محافظ کمر
شکستگی دست درمان میشود، شکستگی پا، ران، گردن، مچ، انگشت و سایر استخوان ها نیز همین طور، ولی ستون فقرات به اندازه آن ها التیام پذیر نیست و تا زمانی که دانش جدیدی برای درمان ستون فقرات شکسته به وجود نیاید، مجبورید خیلی خوب از آن مراقبت کنید. در صفحات قبل در مورد محافظ گردن صحبت کردیم ولی باید به فکر یک محافظ اضافی هم باشید که محکم باشد و بتواند خوب از کمر شما مراقبت کند. به یاد داشته باشید: فقط یک محافظ محکم، و به دنبال محافظ های نرم نباشید. نتایج مطالعهای که در سال 2002 انجام گرفت نشان داد در تصادف موتورسیکلت، بیشترین آسیب به ستون فقرات وارد میشود. بهتر است بدانید ستون فقرات از استخوان لگن شروع و تا زیر قفسه سینه امتداد مییابد، پس به فکر یک محافظ اضافی برای آن باشید.
10. کلاه کاسکت
کلاه کاسکت از نظر فنی "محافظ" محسوب نمیشود و در مورد این که بهترین محافظ برای سر باشد نیز تردید وجود دارد، به هر حال بهتر است نگاهی به اعداد و ارقام زیر بیندازید:
• سر گذاشتن کلاه کاسکت، آمار مرگ و میر ناشی از تصادف را 37 در صد کاهش میدهد.
• موتورسوارانی که از ناحیه سر آسیب جدی دیدهاند، به طور میانگین حدود 43,214 دلار به بیمارستان ها پرداخت کردهاند، این در حالی است که موتورسوارانی که جراحات خفیف داشتهاند فقط 15,528 دلار هزینه پرداخت کردهاند.
• وقتی در سال 2000 قانون استفاده اجباری از کلاه کاسکت در ایالات متحده لغو شد، آمار مرگ و میر ناشی از تصادف موتورسواران، از 2,897 به 5,154 نفر رسید که یک رشد 78 درصدی را نشان میدهد.
سر گذاشتن کلاه کاسکت هم زحمتی ندارد و مهمترین بخش از پوشش محافظ یک موتورسوار محسوب میشود.