مقالات خودرو : اتومبیلرانی : مسابقات 24 ساعته لمان (قسمت پنجم)

مسابقات 24 ساعته لمان (قسمت پنجم)

در قسمت چهارم این مقاله به تاریخچه این مسابقات پرداختیم. در این قسمت، قصد داریم با نوآوری هایی که در این مسابقات ارائه شده است صورت گرفته بپردازیم.

نوآوری ها

در طول اجرای مسابقات لمان، همواره شاهد نوآوری هایی در طراحی خودروهای به منظور از بین بردن برخی مشکلات موجود در مسیر و مسابقه بوده‌ایم. این مشکلات را برخی مواقع قوانین مسابقه به وجود آورده اند، گاهی اوقات نیز این مشکلات در اثر تلاش خودروسازان برای دور زدن قوانین بروز کرده اند. برخی از این نوآوری ها راه خودشان را به سوی خودروهای معمولی پیدا کرده اند و همه روزه مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

آیرودینامیک 

یکی از نکات کلیدی در مسابقات لمان، سرعت بالایی است که خودروها در مسیرهای مستقیم و طولانی روی پیست به آن دست پیدا می‌کنند، بدین معنا که خودروها بدون در نظر گرفتن این که سر پیچ ها باید از سرعت شان کم کنند، تلاش می‌کنند در مسیرهای مستقیم به حداکثر سرعت دست بیابند. خودروهای مسابقه ای اولیه، خودروهای سواری  معمولی بودند که به منظور کاهش وزن، اتاق آن ها برداشته شده بود. می‌توان گفت خودروسازان مبتکری چون کمپانی بوگاتی، آغاز کننده این تغییرات آیرودینامیکی بودند. در آن سال ها، خودروهایی تولید شدند که به دلیل شباهتشان به تانک های جنگ جهانی اول، نام مستعار تانک روی آن ها گذاشته شده بود. در این خودروها از بدنه ای با خطوط منحنی ساده استفاده شده بود تا ضمن پوشاندن اجزای مکانیکی، سرعت خودرو نیز افزایش پیدا کند. با از سرگیری مسابقات لمان بعد از جنگ جهانی دوم، اکثر خودروسازان شروع به تولید بدنه هایی مشابه کردند تا از آیرودینامیک بهتری برخوردار باشند. بهترین مثالی که می‌توان در این زمینه زد، حودورهایی هستند که توسط قهرمان افسانه ای، بریگ کانینگام (Briggs Cunningham) که بعدها خودروساز شد، در سال 1950 تیون شدند. کانینگام دو دستگاه شورولت کوپه de Villes را برداشت، به یکی از آن ها دست نزد ولی دیگری را به طور کامل تغییر داد و یک بدنه کاملاً جدید آلومینیومی روی آن نصب کرد که توسط مهندسان کمپانی Grumman Aircraft Engineering طراحی شده بود. خودرویی که تغییر چهره داده بود چنان غیر معمول به نظر می‌رسید که مطبوعات فرانسوی به آن لقب "هیولا" دادند. زوایای تند بدنه حذف شده بودند تا خودرو آیرودینامیک باشد و همین امر باعث می‌شد با سایر خودروهای شرکت کننده در مسابقات گرند پری که بدنه ای یزرگ داشتند، فرق زیادی داشته باشد.

با گذشت زمان، بدنه خودروها بزرگ تر و در عین حال، سبک تر شدند. بدنه های بزرگ به همراه باد شکن قادر بودند بدون این که سرعت را کاهش بدهند، هنگام عبور از پیچ ها چسبندگی بیشتری ایجاد کنند. بدنه های کشیده معمولا روی قسمت انتهایی بدنه بیشتر جای خودنمایی پیدا می‌کنند و باعث می‌شوند این گونه خودروها "دم دراز" لقب بگیرند. رفته رفته بدنه خودروها بالا آمدند و سقف را پوشاندند تا مقاومت هوا کاهش پیدا کند، با این حال، با گذشت زمان و تغییر مقررات، سقف های رو باز مرتب آمدند و رفتند. طراحی آیرودینامیک در سال 1989 به اوج رسید. در سال 1988، کمپانی پژو روی موتور خودرو مسابقه ای W.M را پوشاند. این خودرو با رانندگی راجر دورچی (Roger Dorchy) موفق شد رکورد سرعت 405 کیلومتر بر ساعت را به ثبت برساند، ولی بعد از آن موتور بیش از حد داغ شد و از کار افتاد.  در سال 1989، مرسدس بنز C9 موفق شد تحت شرایط خاص به سرعت 398 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند.

موتور

خودروهای متعددی با پیشرانه های متفاوت در مسابقات لمان به رقابت پرداخته‌اند تا بتوانند نه تنها به سرعت بالاتری دست یابند بلکه در کنار مصرف سوخت مناسب، زمان کمی را در تعمیرگاه بگذرانند؛ اندازه آنها نیز، از کوچکترین با حجم 569 سی سی (Simca Cinq) و بزرگترین با حجم 8000 سی سی (SRT Viper GTS-R)، متفاوت بود. استفاده از سوپرشارژر نیز یکی از نوآوری هایی بود که برای افزایش توان خروجی مورد استفاده قرار گرفت. البته تکنولوژی استفاده از سوپرشارژر در سال 1929 وجود داشت ولی استفاده از آن تا سال 1974 به تعویق افتاد. در سال 1963، اولین اتومبیل با پیشرانه بدون پیستون وارد این رقابت ها شد. در این سال کمپانی Rover  با شرکت  British Racing Motors قرارداد شراکت امضا کرد و قرار بر آن شد که یک موتور توربینی تولید شود. این پروژه با شکست مواجه شد ولی در سال 1965 دوباره احیا شد. در سال  1968  کمپانی American Howmet تلاش کرد تا چنین موتوری تولید کند ولی با موفقیت همراه نبود. علی رغم قدرت بالای این پیشرانه، مصرف سوخت مناسبی نداشت و بسیار داغ می‌شد. موتور غیر پیستونی Wankel نیز بعدها ظاهر شد که به نام موتور دوار نیز شناخته می‌شود. این تکنولوژی در سال 1970 توسط کمپانی مزدا ابداع شد؛ ولی این موتور جمع و جور نیز مانند موتورهای توربینی مصرف سوخت بالایی داشت. کمپانی مزدا با خودرو 787B سرانجام توانست در سال 1991 تنها برنده مسابقات لمان باشد که  از یک موتور غیر پیستونی استفاده کرده بود. پس از این مسابقات و پیروزی تیم مزدا بود که استفاده از موتورهای دوار ممنوع اعلام شد.

 منابع سوختی جایگزین نیز، نقش مهمی در طراحی موتورهای معمولی ایفا می‌کردند و در سال 1949 اولین خودرو با پیشرانه غیر بنزینی (دیزلی) وارد این مسابقات شد. خودروی Delettrez Special، اولین خودرو در این مسابقات بود که با سوخت دیزل حرکت می‌کرد، هر چند سال بعد دومین خودرو دیزلی نیز در این رقابت ها حاضر شد. علی رغم وجود خودروهایی با این سوخت در چندین دوره برگزاری این مسابقات، موتورهای دیزلی تا سال 2006 چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفت، تا زمانی که خودروسازانی همانند آئودی روی این موضوع سرمایه گذاری کردند. این کمپانی با خودروی R10 TDI  موفق  شد به پیروزی دست پیدا کند. اتانول نیز در سال 1980 در پورشه 911 به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گرفت و یک رکورد برد برای این دسته از خودروها ثبت کرد. این سوخت زیستی بار دیگر در سال 2004 در خودروی Nasamax ‘s DM139-Judd به کار گرفته شد. در سال 2008، مجوز استفاده از سوخت های زیستی (به صورت ترکیبی با بنزین یا گازوئیل) برای خودروهای شرکت کننده صادر شد. کمپانی آئودی اولین خودروسازی بود که نسل جدید موتورهایی با سوخت ترکیبی را تولید کرد. این موتورها بعدها توسط کمپانی Shell تکامل پیدا کردند.

از سال 2009 به بعد، قوانین شرکت در مسابقات تغییر کرد و مجوز حضور خودروهای هیبریدی صادر شد. طبق این مقررات، تنها منبع مجاز برای ذخیره انرژی الکتریکی باتری ها بودند  به این ترتیب، خودروهای مجهز به سیستم های KERS امکان شرکت در رقابت ها را پیدا کردند. همچنین از سال 2010، امکان رقابت در مسابقات قهرمانی و امتیازی وجود دارد. سال 2012 اولین پیروزی با خودروی مجهز به سیستم KERB در این مسابقات ثبت شد. آئودی R18 e-tron به سیستم هیبریدی فلایویل مجهز شد که نیرویش را به چرخ های جلو منتقل می‌کرد. امکان استفاده از این سیستم تنها در مناطقی خاص و پس از رسیدن خودرو به سرعت 120 کیلومتر بر ساعت مجاز بود، به این ترتیب هنگام عبور از پیچ ها، امکان استفاده از این سیستم وجود نداشت. در همان سال، کمپانی تویوتا خودرویی هیبریدی به نام TS030 را وارد این رقابت ها کرد که از سیستم KERS برای حرکت چرخ های عقب استفاده می‌کرد؛ به این ترتیب همه جا می‌شد از آن استفاده کرد.

ترمز

با افزایش سرعت در مسیر مسابقه، ترمز برای راننده هایی که می‌خواستند هنگام عبور از پیچ های تند به ناگهان کاهش سرعت بدهند، اهمیت زیادی پیدا کرد. ترمزهای دیسکی در سال 1953 یعنی زمانی که خودروی جگوار C-Type برای اولین بار در مسابقات لمان با این ترمز شرکت کرد، مشاهده شدند. کانسپت مرسدس بنز 300 SLR در سال 1955 ارائه شد و از طریق یک دریچه بزرگ در قسمت عقب، نمونه ای از یک ترمز بادی را به نمایش گذاشت.

در دهه 1980 میلادی، ترمز ضدقفل به یکی از تجهیزات استاندارد در اکثر خودروهای گروه C تبدیل شد که تضمین می‌کرد خودروها هنگام حرکت با سرعت 320 کیلومتر بر ساعت، کنترل خودشان را از دست نخواهند داد. در اواخر دهه 1990، ترمزهای تقویت شده کربن – کربن به کار گرفته شدند تا نیروی متوقف کننده بیشتری تولید کنند و بیشتر بتوان به آن ها اعتماد کرد.

رانندگان و برندهای برتر مسابقات

در طول سال ها، بسیاری از خودروسازان تلاش کرده اند علاوه بر برنده شدن در کلاس خودروهای خاص، تعداد بردهایشان را نیز بالا ببرند. در تاریخ برگزاری مسابقات لمان، کمپانی پورشه بیشترین موفقیت را با کسب 16 پیروزی در کل مسابقات که شامل پیروزی متوالی از سال 1981 تا 1987 از آن خود کرده است. کمپانی آئودی با 13 پیروزی و کمپانی فراری با 9 پیروزی که شامل پیروزی متوالی از سال 1960 تا 1965 می‌شود، جایگاه بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. از سال 2000، کمپانی آئودی با 13 بار قهرمانی طی 15 سال حضور در رقابت ها، بر این مسابقات حکمرانی کرده است. آئودی و Team Joestسه برد متوالی در سال های 2000، 2001 و 2002 از آن خود کرده‌اند. جگوار هفت برد را به نام خود ثبت کرده است؛ در حالی که بنتلی، آلفا رومئو و فورد به صورت متوالی چهار برد را از آن خود کرده‌اند؛ همچنین کمپانی بنتلی دو پیروزی در سال های بعد برای خود به ثبت رسانده است. تنها کمپانی ژاپنی که موفق به کسب پیروزی در این رقابت ها شده است، کمپانی مزدا است؛ اگر چه، تقریباً تمام خودروسازان ژاپنی برای حضور و پیروزی در این مسابقات تلاش کرده اند. پیروزی تیم مزدا در سال 1991، تنها برد یک خودرو با موتور دوار به شمار می‌آید و یکی از افتخارات کمپانی مزدا است.

رانندگانی هستند که به خاطر تعداد پیروزی های زیادشان، از سایر رانندگان مجزا می‌شوند. جکی ایکس (Jacky Ickx) بین سال های 1969 و 1982 شش بار برنده شده است و تابعیت افتخاری شهر لمان را به دست آورده است. رقیب او، درک بل (Derek Bell) نیز 5 بار برنده مسابقات شده است. اگرچه، دن تام کریستسن (Dane Tom Kristensen) بین سال های 1997 و 2013 نه بار برنده شد و رکورد درک بل را شکست. ولف باراناتو (Woolf Baranato) بین سال های 1928 تا 1930 سه بار در مسابقات برنده شد، اسطوره آمریکایی ای. جی فویت (AJ Foyt) نیز تنها راننده ای است که در هر مسابقه ای شرکت کرده، در آن برنده شده است.

هنری پسکارولو (Henri Pescarolo) چهار بار برنده شده است. یوجیرو ترادا (Yojiro Terada) ژاپنی هنوز یکی از رانندگان فعال مسابقات است و اگر چه تا به حال برنده نشده است ولی رکورد بهترین استارت ها را در دست دارد. گراهام هیل (Graham Hill) تنها برنده مسابقاتی با نام Triple Crown of Motorsport است که به مسابقات Indianapolis 500 شباهت زیادی دارد.   هیل در سال 1966 در مسابقات Indianapolis 500 پیروز شد. او در سال های 1963، 1964، 1965، 1968، 1969 در مسابقات گرند پری موناکو و در سال 1972 در مسابقات 24 ساعته لمان برنده شده بود.