در ادامه مجموعه مطالبی که در آن به راهنمایی خوانندگان محترم در پروسه خرید و انتخاب خودرو می‌پردازیم، تصمیم داریم تا بخش بعدی بازار خودروهای موجود در کشور را بررسی کنیم.
پس از بازه قیمتی کمتر از 25 میلیون تومان، در دسترس ترین بازه خرید خودرو در کشورمان محدوده قیمت بین 25 تا 46 میلیون تومان است. با افزایش بودجه و رسیدن آن به محدوده 45 میلیون تومان، دست خریداران در انتخاب بازتر می‌شود؛ با این حال هنوز هم اصلی‌ترین انتخاب‌ها از میان خودروهای تولید داخلی خواهد بود و محصولات وارداتی سهم چندانی از این بخش از بازار را در اختیار ندارند. بنابراین باید بازه 25 تا 45 میلیون تومان را بخشی از بازار دانست که جولانگاه خودروهای داخلی در میان قشر متوسط جامعه است.
پژو 206 ؛ مدرن‌ترین محصول محبوب پژو در ایران
از ابتدای دهه هشتاد شمسی که پژو 206 به بازار ایران آمده تاکنون این محصول دستخوش تغییرات زیادی شده است، با این حال هنوز هم این فرانسوی جسور به عنوان یکی از اصلی‌ترین رقبا در بازار هاچبک‌های شهری جوان پسند شناخته می‌شود.
با ظهور نمونه سدان 206، موجی از خانوادههای نیازمند یک سدان با مشخصات 206 به سمت آن روانه شدند، با این حال به تدریج از این موج کاسته شد و 206 سدان به دلیل ظهور گزینه‌های جذاب‌تر، مثل سابق طرفداران زیادی را به خود جلب نمی‌کند.
شاید 206های امروزی از نظر کیفیت ساخت و قطعات فنی در حد و اندازه‌های پدران چند سال قبل خود نباشند، اما هنوز هم میتوان تا حدی آن حس سواری اسپرت و چالش انگیز این خودرو را در آن‌ها یافت.
امروزه تقریباً دو گونه تیپ 2 و 5 تنها گونه‌های این خودرو هستند که به بازار عرضه می‌شوند و دیگر خبری از تیپ‌های 3 و 6 نیست. با این حال امکان یافتن نمونه‌های سالم دست دوم تیپ 6 با کارکرد نسبتاً پایین هنوز هم وجود دارد. متاسفانه اما نمونه‌های جدیدتر این سری از نظر گیربکس دچار مشکلات عدیده‌ای هستند.
علاوه بر این خرید نمونه‌های با کارکرد بالا از این خودرو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، چرا که از نظر مخارج ممکن است در حد و اندازه‌های خودرویی از کلاسی بالاتر ظاهر شود.
با این حال 206 هنوز هم خودرویی با کیفیت سواری نسبتاً مناسب و جذاب است که می‌تواند به عنوان یک انتخاب روزمره مناسب با مصرف سوخت پایین و ابعادی کوچک، نیازهای اقشار مختلف را تامین نماید. قیمت گونه‌های هاچبک 206 بین 32 تا 37 میلیون تومان است و برای خرید نمونه سدان نیز بین 35 تا 38 میلیون تومان باید بپردازید.
تندر 90 ؛ دستپخت رومانیایی برای خانواده ایرانی
پروژه حضور یک رنو ارزان قیمت در ایران در سال‌ها قبل کلید خورد و در نهایت به ظهور تندر 90 (یا همان رنو لوگان و یا داچیا لوگان بسته به بازار عرضه) انجامید.
این محصول اقتصادی به عنوان یک سدان کوچک خانوادگی از زمان عرضه تاکنون دچار تغییراتی شده است و در نهایت تنها نمونه فول آن در دو گونه دستی و اتوماتیک در خط تولید مانده‌اند.
دو خودروساز اصلی ایران یعنی ایران خودرو و پارس خودرو (زیر مجموعه سایپا) تندر را به بازار عرضه میکنند و همواره بحث‌هایی پیرامون تفاوت کیفیت ساخت این دو گونه مطرح بوده است، با این حال بیشتر این بحث‌ها به نتیجه خاصی نرسیده است.
چرا که به طور مقطعی کیفیت مونتاژ و ساخت هر یک از این دو خودروساز ممکن است دچار افول یا بهبود شود. تندر شاید به عنوان یک خودرو اقتصادی حس جسارت و اسپرت بودن محصولی همانند 206 را به افراد منتقل نکند، اما از نظر کیفیت سواری و قابلیت‌های فنی در حد و اندازه خوبی ظاهر می‌شود و مصرف سوخت آن نیز مناسب است و به مدد ارتفاع زیاد سقف، دید و تسلط راننده روی محیط در آن بسیار خوب است.
علاوه بر این استهلاک پایین‌تر نسبت به رقبا و هزینه نگهداری نسبتاً مناسب آن نیز می‌تواند گزینه مثبتی تلقی شود. با این حال ظاهر این خودرو ممکن است به مذاق همه خوش نیاید و کیفیت کابین و مواد به کار رفته در آن نیز چندان مناسب نباشد.
علاوه بر این برخی از هزینه‌های تعمیرات این خودرو ممکن است با ذات اقتصادی آن خوانایی نداشته باشد. علاوه بر نمونه‌های سدان تندر که با قیمتی در حدود 34 تا 40 میلیون تومان عرضه می‌شود، نمونه وانت بار آن نیز به تازگی با قیمتی در حدود 35 میلیون تومان راهی بازار شده است.
وانت مزدا و کارا ؛ وانت باری برای تمام دهه‌ها
وانت بار مزدا سری B یکی از محصولاتی است که به جرگه حاضران همیشگی بازار کشور بدل شده است. با این حال این وانت بار در سال‌های اخیر دچار تغییراتی شد که از برخی جهات آن را از اصل خویش دور کرده است.
وانت مزدا به تازگی به کارا تغییر نام داد و پیشرانه 1.7 لیتری سابق وانت باردو (همان وانت پیکان) به آن رسید. این تغییر سبب شد تا قیمت آن کاهش یابد و از برخی جهات تامین قطعات آن نیز ساده تر شود. وانت مزدا که همواره زیر سایه وانت زامیاد و وانت پیکان قرار داشت، بدین ترتیب با کاهش قیمت و حذف رقیب اصلی (وانت پیکان) به جایگاه مطلوب تری رسید.
با این حال هنوز هم نباید انتظار یک کارایی مشابه وانت زامیاد را از این مزدای دور رگه ایرانی – ژاپنی داشت. شاید مثبت‌ترین نکات در مورد این وانت بار کارا، ظاهر مدرن‌تر، کیفیت سواری بهتر و کیفیت ساخت و امکانات رفاهی نسبتاً بهتر آن نسبت به زامیاد باشد.
پژو 405 ؛ شیر پیر فرانسوی
دیگر همه به حضور پژو 405 در بازار کشورمان عادت کرده‌ایم. خودرو سال اروپا که با اندکی تاخیر و در ابتدای دهه هفتاد شمسی به بازار ایران رسید در طول این سالیان 405 به تدریج سعی کرده تا گرد پیری را از چهره دهه هشتادی خود پاک کند، اما در این راستا تقریباً موفقیت چندانی کسب نکرده است.
با وجود تغییراتی محدود در داشبورد، دماغه، جزئیات فنی و حتی ظهور نمونه مدرن شده‌ای با کد SLX، هنوز هم میتوان 405 را به عنوان یک خودرو قدیمی ارزیابی کرد.
همین امر سبب شده تا خود تولید کننده نیز آن را به عنوان اصلی‌ترین گزینه برای قطع تولید در آینده‌ای نزدیک بداند. کیفیت ساخت 405 در سال‌های اخیر نسبتاً افت کرده است و به دلیل مواردی همچون داستان آتش سوزی‌ها در دهه قبل، اعتبار آن خدشه دار شده است.
با این حال به دلیل پلتفرم کارا و شناخته شده (و به تبع آن فراوانی قطعات یدکی و سادگی تعمیرات و پایین آمدن هزینه نگهداری) و ابعاد مناسب و جاداری کابین و قابلیت‌های فنی قابل قبول، هنوز هم این خودرو طرفدارانی دارد.
مصرف سوخت 405 نسبت به بسیاری از رقبا چندان مناسب نیست و ظاهر کهنه آن نیز ممکن است دیگر گیرایی سابق را نداشته باشد، اما به هر حال باید آن را با قیمتی در حدود 30 میلیون تومان یک بازیگر اصلی در بازار مورد نظر ما دانست.
پژو پارس ؛ سوگولی سابق بازار
پژو پارس به عنوان یک 405 به روز شده در ابتدای دهه هشتاد و با نام پرشیا وارد صحنه شد. این خودرو در بازار نسبتاً کم تنوع آن زمان در کسوت یک خودرو لوکس توانست برای خود اسم و رسمی دست و پا کند، هرچند از نظر امکانات رفاهی چندان تفاوت قابل توجهی با پدر خود یعنی 405 نداشت.
با این حال ظاهر نسبتاً جذاب و مدرن شده آن توانست محبوبیتی خیره کننده برای آن دست و پا کند. به تدریج و با متنوع شدن بازار و ورود رقبای وطنی مدرن‌تر، پارس نیز دستخوش تغییراتی شد تا بتواند پا به پای رقبا پیش برود.
نمونه‌های مختلفی از پارس با عناوین سال، LX و ELX در بازار کنونی حضور دارد که از نظر فنی و امکانات رفاهی دارای تفاوت‌هایی هستند، هرچند این تفاوت‌ها به اندازه‌ای نیست که برخی انتظار آن را دارند. شاید در این میان داشبورد جدید پارس با ظاهری مدرن‌تر با به عنوان یک شاخصه محبوب مد نظر بسیاری باشد، هرچند از نظر هماهنگی با خطوط بدنه در وضعیت مناسبی نباشد.
پژو پارس امروزه در بازار کشورمان بین 35 تا 38 میلیون تومان قیمت دارد که شاید از برخی جهات برای خودرویی که از نظر ظاهری و فنی و امکانات رفاهی یک سر و گردن بهتر از 405 است مناسب به نظر بیاید. تقریباً شاید بتوان تمامی نقاط قوت و ضعف 405 را برای پارس نیز برشمرد، هرچند برای پارس انتظار خریداران از کیفیت ساخت و مونتاژ چیزی بیش از آن است که دریافت میکنند.
سمند ؛ اولین خودرو ملی
در ابتدای دهه هشتاد شمسی اولین خودرو ملی کشورمان با نام سمند و براساس پلتفرم پژو 405 راهی بازار شد. این خودرو نیز به سبک پدر و برادرش (405 و پارس) به تدریج دستخوش تغییراتی شده تا بتواند در بازار نسبتاً متنوع کنونی ایران دوام بیاورد. سمند به عنوان یک سدان خانوادگی نسبتاً بزرگ توانسته تا حدود زیادی محبوبیت کسب کند و امروزه گزینه‌ای قابل رقابت با سیل انبوه خودروهای ناشناخته چینی باشد.
امروزه گونه‌هایی همانند SE، LX، سال و EF7 از سمند عادی با قیمتی بین 27 تا 32 میلیون تومان و سورن (گونه فیس لیفت شده) در دو گونه ELX و توریو با قیمتی در حدود 37 میلیون تومان در بازار حضور دارند.
سمند ممکن است به دلیل طبیعت نرم‌تر و سنگین‌تری که نسبت به نسبت به 405 و پارس دارد مورد مذمت بسیاری قرار گیرد، اما در عین حال میتوان از آن به عنوان پخته‌ترین محصول این پلتفرم یاد کرد.
مصرف سوخت گونه‌های عادی سمند چندان مناسب یک خودرو شهری روز نیست و کیفیت ساخت آن نیز در بیشتر موارد ممکن است خوب ارزیابی نشود. علاوه بر این کیفیت قطعات یدکی نیز همانند پارس و 405 در سال‌های اخیر به طور محسوسی افت داشته است. در بخش بعدی بازار به فرزند مدرن و جسور سمند یعنی دنا نیز اشاره خواهیم کرد.
MVM110 S جدید ؛ فرار از شباهت به ماتیز
نسل جدید MVM110 یا همان چری QQ در حالی به بازار ایران آمد که نسل قبلی آن توانست به لطف ظاهر دوست داشتنی (که بی شباهت به دوو ماتیز نبود) و ابعاد کوچک و سواری نسبتاً نرم و مصرف سوخت پایین موفق ظاهر شود.
فرزند جدید آن اما ظاهری بسیار مدرن‌تر دارد که به خودروهای اقتصادی مدرن ژاپنی (تویوتا آیگو) و اروپایی شباهت‌هایی دارد. با ین حال قیمت آن به مرز 30 میلیون تومان می‌رسد و به همین دلیل ممکن است بخشی از خریداران علاقمند به این خودرو به سمت خرید نمونه دست دوم یک محصول گرانتر کشیده شوند.
با این حال لاید صبر کرد و دید که آیا این چینی تازه وارد می‌تواند موفقیت نسل قبل خود را تکرار کند یا نه.
رانا ؛ برادر ایرانی 206
رانا به عنوان دومین خودرو ملی براساس پلتفرم 206 و با ظاهری متفاوت در حالی راهی بازار شد که قیمت‌ها در بازار خودرو کشور به سرعت در حال افزایش بود. به همین دلیل و با بالا رفتن قیمت 206، بسیاری به سمت خرید برادر ایرانی ارزانتر آن کشیده شدند.
رانا با آن که براساس 206 ساخته و پرداخته شد، اما نباید از آن انتظار همان کیفیت سواری و عملکرد فنی 206 را داشت، چرا که به مدد تغییراتی در ساختار شاسی، تعلیق و نوع تایرها به تدریج ذات آن از یک خودرو کوچک مهیج به یک خودرو اقتصادی شهری تغییر یافته است.
علاوه بر این ظاهر آن نیز در عین مدرن بودن، اندکی محافظه کارتر از 206 ارزیابی می‌شود. در کنار این استفاده از یک پیشرانه کاملاً متفاوت، خوی ماجراجوی این پلتفرم را اندکی رام کرده است. علاوه بر این شما نباید انتظار همان کیفیت ساخت و کابین را از رانا داشته باشد، هرچند در سال‌های اخیر کیفیت ساخت نیز افت شدیدی را تجربه کرده است.
بدین ترتیب رانا با قیمتی در حدود 33 میلیون تومان می‌تواند گزینه مناسبی برای کسانی باشد که می‌خواهند یک 206 ارزانتر با ذاتی خانوادگی را بخرند و علاقه چندانی به پلتفرم بزرگتر اما کهنه‌تر 405 ندارند.
وانت زامیاد ؛ استقامتی به سبک نیسان
شاید قدیمی‌ترین وانت بار کشور هنگامی که به عنوان یک خودرو روز راهی بازار کشورمان شد فکرش را هم نمی‌کرد که در ایران به اسطوره استقامت و باربری بدل شود.
نیسان جونیور که امروزه با اسامی متفاوتی همچون وانت زامیاد، وانت نیسان و حتی نیسان آبی در بازار ایران شناخته شده است، به دلیل توان بالای باربری و سادگی ساختار توانست در بازار ایران موفق عمل کند و به محبوب ترین باربر موتوری تاریخ کشور بدل شود. با این که نیسان محبوب ایران عمری دراز دارد، اما هنوز هم مونتاژ کننده داخلی نتوانسته تا راه حلی برای انتخاب یک جایگزین برای آن ارائه کند.
کمتر خودرویی در جهان وجود دارد که به اندازه این خودرو ساده و در عین حال کارا باشد. با این حال لیست مشکلات این وانت بار سخت جان تمامی ندارد.
فرمان و ترمزهای آن بسیار سفت و سخت هستند و رانندگی با آن نیز چندان ساده نیست. علاوه بر این سر و صدای پیشرانه نیز بسیار آزار دهنده است و از نظر مصرف سوخت و آلایندگی نیز وضعیت زامیاد چندان مناسب نیست.
در کابین این خودرو چندان اثری از امکانات رفاهی و ایمنی نمی‌بینیم و راحتی سرنشینان نیز در آن چندان مطرح نیست. علاوه بر این سواری وانت نیسان به هنگامی که بار چندانی حمل نکند بسیار سخت و عذاب آور است.
با این حال این خودرو به قدری کارایی خود را به ما اثبات کرده که به اولین گزینه برای حمل بار در سطح کشور با قیمتی بین 30 تا 35 میلیون تومان (بسته به نوع سوخت) بدل شده است.
البته ذکر این نکته حیاتی است که متاسفانه گونه دیزلی چندان تعریفی ندارد و بهتر است تا در صورت نیاز به سراغ زامیاد دوگانه سوز بروید.
برلیانس H230 ؛ چینی ساختار شکن
برلیانس H230 به عنوان یک تازه وارد چینی توسط پارس خودرو راهی بازار شده است. این خودرو برخلاف برادران بزرگترش که ظاهری محافظه کار و تا حدی شبیه به محصولات ب ام و دارند، بسیار جسور و رادیکال به نظر می‌رسد.
حتی میتوان ظاهر عجیب و رادیکال آن را به دور از تناسب و زیبایی ندانست و به آن در این زمینه نمره قبولی دارد. با این حال این محصول جدید پارس خودرو به گواه متخصصان از نظر فنی و قابلیت‌های دینامیکی یک سر و گردن پایین‌تر از خودروهایی همانند 206 و تندر 90 است.
قیمت این خودرو در حدود 38 تا 43 میلیون تومان (بسته به نوع گیربکس و امکانات) تعیین شده که تقریباً با رقبای مذکور برابری می‌کند. با این حال باید صبر کرد و دید که آیا این خودرو از نظر دوام و هزینه نگهداری می‌تواند با رقبای سرسخت و قدیمی‌ترش مقابله کند یا نه.
MVM 315 ؛ چینی محبوب
ادامه دهنده راه MVM (چری) در ایران یک هاچبک شهری با نام 315 با ظاهری شبیه به ب ام و سری 1 است که توانسته تا اینجای کار محبوبیت قابل توجهی داشته باشد. این خودرو به لطف ابعاد بزرگترش نسبت به رقبای هم قیمت، امکانات رفاهی نسبتاً مناسب و ظاهر خوبش موفق ظاهر شده است.
با این حال سواری بسیار نرم مورد علاقه خودروهای چینی در این MVM نیز مشاهده می‌شود و همانند سایر خودروهای هموطن، دینامیک سواری آن نیز چندان قابل توجه نیست و ظاهر نمونه سدان نیز تناسبات نمونه هاچبک را ندارد.
علاوه بر این گزارش‌های فراوانی از خرابی‌ها گیربکس و سایر بخش‌های حیاتی خودرو در مورد این خودرو شنیده شده است که جای تامل دارد. با این حال قیمت مناسب 40 میلیون تومانی این خودرو (هر دو نوع هاچبک و صندوق دار) و امکانات رفاهی وسوسه انگیز در کنار ظاهر و ابعاد آن سبب شده است تا بسیاری خریدن یک 315 را به خوردوهایی همانند تندر 90 و 206 ترجیح دهند.
بازار رنگارنگ دست دوم‌ها
در بازار دست دوم‌های این رده قیمتی اما خودروهای زیادی به چشم می‌خورند. از رنو مگان‌های با کارکرد بالا گرفته تا مزدا 323، مزدا 3 نسل اول، سیتروئن زانتیا با کارکرد مناسب، سیتروئن C5 نسل اول، نیسان پیکاپ، پاژن، هیوندای آوانته و هیوندای ورنا از جمله نمونه‌هایی هستند که تقریباً در بازار خودروهای صفر کیلومتر دیگر حضوری ندارند و تنها به این بخش از بازار محدود می‌شوند.
در این میان شاید مواردی همچون زانتیا، موسو و مزدا 323 ممکن است از نظر قطعات یدکی و تعمیرات به دلایل متعددی مشکلاتی داشته باشند و به اندازه امثال ورنا و آوانته بی آزار نباشند. علاوه بر این اما باید به مواردی همچون لیفان 620، پژو 207، MVM X33 و کاپرا اشاره کرد که در بازار دست دوم‌ها و خودروهای نو همزمان (حداقل با نمونه‌ای مشابه) حضور دارند.
در میان این خودروها شاید بیش از سایرین باید دقت کرد، چرا که کیفیت قطعات و ساخت خودروهای چینی بعضاً بسیار مسئله ساز می‌شود و ممکن است تعمیرات اساسی همانند گیربکس و پیشرانه در طول حیات خودرو مورد نظر شما، وضعیت آن را از ایده آل دور کرده باشد.