تولید خودروهای ناقص، سوژه جدید صنعت خودروسازی ایران است که از ابتدای مردادماه امسال و با ترخیص نشدن قطعات خودرو در کشور مطرح شده است. اما تولید 50 هزار دستگاه خودرو تا دو هفته گذشته برای حدود 15 روز برای صنعت خودروسازی و قطعه سازی که همواره مدعی خودکفایی و تولید داخلی است، تا حدی غیر منطقی به نظر می رسد. اکنون این تعداد خودرو که در طول این یکماه بیش از 50 هزار دستگاه شده، خودروها چشم انتظار یک امضا برای ترخیص، تکامل تولید و تجاری شدن هستند.
درست پیش از اجرای دور جدید تحریم‌های امریکا علیه ایران، ترخیص قطعات خودرویی مورد نیاز و از پیش خریده شده برای تولیدات داخلی با مشکلاتی مواجه و همین امر دلیلی شد تا تعداد خودروهای ناقص در کف کارخانه ها کنتور اندازد.
تقریبا از اوایل مردادماه امسال بود که با شروع ماجرای عدم ترخیص قطعات خودرویی از سوی گمرک، روند تولید خودروهای ناقص آغاز شد و تعداد خودروهای غیر تجاری خودروسازان داخلی افزایش یافت.
در همین راستا تولید خودروهای ناقص تولید شده تا نیمه‌های مردادماه به بیش از 50 هزار دستگاه رسید. آماری که برای دو صنعت استراتژیک و پر قدرتی همچون قطعه سازی و خودروسازی که همواره مدعی خودکفایی است، کمی دور از ذهن و غیر قابل باور است. به همین جهت پرسشی مطرح است، چرا هنگامی که گفته می‌شود قطعه سازان داخلی در تولید بسیاری از مواد اولیه خودکفا شده اند، همچنان به واردات وابسته اند و از طرفی دیگر، کشوری همچون ایران که همواره با هجمه‌های بین المللی مواجه است، چرا نباید برای حداقل یکسال یا شش ماه، مواد اولیه مورد نیاز تولید قطعات و خودرو را انبار داشته باشد؟
محمدرضا نجفی منش- رییس انجمن صنایع همگن قطعه سازان کشور- می گوید: « بخشی از مواد اولیه همچون مس، فولاد، آلومینیوم و مواد پتروشیمی تولید داخلی هستند که به دلایل متعددی همچون افزایش قیمت کمیاب شده‌اند. با وجود اینکه این مواد خودکفایی شده‌اند، اما به صورت قطره چکانی به بازار وارد می‌شوند».
به گفته او، باید حرکتی انجام شود و به سمتی رویم، تا محصولاتی که وارد کشور می‌شوند هر چه سریعتر تولید داخل شوند تا علاوه بر خودکفایی هرچه بیشتر، به ایجاد اشتغال کمک کند.
رییس انجمن صنایع همگن قطعه سازان کشور با اشاره به اینکه برخی تولید کنندگان مواد اولیه را به موقع به دست تولید کنندگان نمی رسانند، اظهار می کند: « برخی محصولات و مواد اولیه به دلایلی به موقع به دست مصرف کننده نمی رسد».
نیمه های مردادماه امسال تعداد خودروهای ناقص تولید شده و انبار آن ها در کف کارخانه به 50 هزار دستگاه رسید. حال با نزدیک شدن به پایان مردادماه و تعیین تکلیف نشدن ترخیص قطعات در گمرک مانده، تعداد این خودروها همچنان رو به افزایش است و گفته می شود با اداه این روند تعداد این خودروها تا پیان فصل تابستان آماری تکان دهنده خواهد بود.
با این حال علاوه بر مشکلات ترخیص قطعات خودرویی، تحریم‌های امریکایی و نوسانات نرخ ارز نیز مزید بر علت شده است. اما با وجود همه این مشکلات، بازهم قطعه سازان امید خود را از دست ندادند و اعلام کردند تا جای ممکن تلاش خود برای رساندن قطعات به خط تولید را حفظ می‌کنند، اما سنگ بزرگ پیش پای آن‌ها زمانی ظهور کرد که اعلام شد برای ترخیص قطعات در گمرک مانده، باید ما به التفاوت ارزی پرداخت شود که قطعه سازان نیز از این قاعده مستثنی نخواهند بود.
حالا قطعه سازان و تولید کنندگان قطعات خودرو که ادامه حیات آن‌ها به واردات مواد اولیه وابسته است، درگیر قطعات در گمرک مانده هستند که چرا باید با وجود پرداخت و تخصیص ارز دولتی 4200 تومانی در بهار امسال، باید ما به التفاوت ارزی تا ارز آزاد را پرداخت کنند که البته طی روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر تقسیط و اجرای برخی استثنائات برای پرداخت ما به التفاوت ها به گوش می‌رسد.