کارشناسان صنعت قطعه دلیل این امر را عدم انجام کار کارشناسی در زمینه تفکیک آمار قطعات وارد شده عنوان می کنند این در حالیست که پیش از این نیز مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در همین رابطه به خودروکار گفته بود که کالای مربوط به خودروهای وارداتی وجود دارد اما بسیاری از آن‌ها در گمرکات است و به خاطر مشکلات فراوان امکان ترخیص آن‌ها وجود ندارد. وی همچنین یارآور شده بود که برای شرکت های نمایندگی این امکان وجود دارد که بتوانند با ثبت سفارش اقدام به واردات قطعه کنند، در غیر این صورت باید به اتحادیه لوازم یدکی مراجعه کنید و بدون شک در چنین حالتی که راه‌ها بسته است، حتما قاچاق فرصت عرض اندام پیدا می کند.
مشکلات موجود بر سر راه واردات قطعات در حالیست که بر اساس آمار، قطعات زیادی وارد کشور می شود اما به دلیل نبود انجام کار کارشناسی از سوی گمرک، مشخص نیست که این قطعات در چه بخش هایی است و تنها عنوان می شود که براساس آمار، میزان واردات قطعات بالا بوده و نباید نگران ارایه خدمات پس از فروش شرکت ها به ویژه وارداتی ها بود.
در همین حال امیدرضایی، عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرومحرکه و قطعه سازی در گفت و گو با خبرنگار خودروکار با اشاره به آمارهای ارایه شده از سوی گمرک مبنی بر واردات تعداد زیادی قطعه اظهار می کند: این که صرفا گمرک آمار واردات قطعات را اعلام کند غیرقابل انکار است زیرا گمرک برای واردات هر بسته، سندی ارایه می دهد اما این که حجم قطعات وارداتی به قطعات OEM ، قطعات AFTER MARKET و یا قطعات بازاریدک اختصاص داشته باشد، در آمار ارایه شده از سوی گمرک مشخص نشده است.
وی با بیان این که هم اکنون بسیاری از شرکت های تجاری که پروانه تولید ندارند نیز نسبت به واردات قطعه اقدام می کنند، می افزاید: در بخش قطعه سازی برخی از قطعات ساخت داخل نشده که دلیل آن نبود دانش فنی، توجیه اقتصادی و توانمندی اجازه ساخت داخل بوده براین اساس نسبت به واردات آن اقدام می شود.
رضایی ادامه می دهد: در همین حال برخی از قطعات در ردیف قطعات زیرمجموعه به شمار می روند بنابراین ممکن است از این مجموعه کامل، بخشی از قطعات وارداتی و بخشی نیز داخلی سازی نشده باشد که برای تبدیل آن به قطعات زیرمجموعه کامل لازم است نسبت به واردات آن اقدام شود.
عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرومحرکه و قطعه سازی با بیان این که گمرک این دسته از قطعات را در قالب قطعه در فهرست واردات دیده است، می گوید: بخشی از قطعات وارداتی صددرصد ساخت داخل نشده و در برخی قطعات نیز مواد اولیه نظیر آلومینیوم های خاص و فولادهای آلیاژی نیاز است که این مواد نیز در قالب قطعه وارد می شود در حالی که باید از این قطعا تحت عنوان قطعات نیمه ساخته یاد شود و آمار آن در آمار گمرک مجزا باشد.
وی می افزاید: در همین حال برخی از قطعات به قطعه سی بی یو اختصاص دارد که بازار یدک برای کف بازار وارد می کند چرا که قطعه ساز به دلیل مشکلات نقدینگی، قادر به تامین نیاز خودروساز نبوده چه برسد به نیاز بازار یدک؟ بر این اساس این دسته از قطعات از سوی شرکت ها حتی با ارز نیمایی و آزاد وارد می شود .
رضایی ادامه می دهد: دسته سوم تامین قطعات برخی از خودروهای وارداتی است که به دلیل محدودیت در تیراژ، عمق ساخت داخل بالایی ندارد چرا که تولید آن ها اقتصادی نبوده در حالی که شرکت ها متعهد به ارایه خدمات پس از فروش تا مدت طولانی نظیر 10 سال هستند. بنابراین از آن جا که شرکت موظف به تامین این دسته از قطعات است، نسبت به واردات آن اقدام کرده اما ترخیص آن با چالش هایی روبرو است به طور قطع در صورت عدم تامین این دسته از قطعات، شاهد تامین آن با قیمت های گزاف و سرسام آور از سوی مشتری ها هستیم در حالی که تامین این قطعات در تعهد شرکت است.
عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن، نیرومحرکه و قطعه سازی با تاکید بر این که باید دید آماری که گمرک ارایه می کند، بر چه اساسی است، تصریح می کند: گمرک باید از مجموعه کارشناسی نسبت به تقسیم بندی سه وجهی اقدام کند چرا که قطعات نیمه ساخته، در تعهد قطعه ساز بوده و به دلیل عدم داخلی سازی آن نیاز به واردات بوده، بخشی دیگر متعلق به به بازار یدک و شرکت های واردکننده است که باید تفکیکی در این زمینه صورت گیرد.
آمارهای ارایه شده از سوی گمرک مبنی بر واردات قطعات در حالی نامشخص و در هاله ای از ابهام قرار دارد که این مرجع ارایه آمار کارشناسی در زمینه تفکیک قطعات وارداتی ندارد و نبود این شرایط باعث شده تا در کنار موانع موجود در مسیر ترخیص این قطعات، تامین برخی از قطعات با چالش مواجه شود. این در حالیست که به گفته رضایی، یکی از هدفگذاری های وزارت صنعت و دولت مشخص شدن میزان ارزبری خودروها است تا سالانه نسبت به ارتقای عمق ساخت داخل با هدف کاهش ارزبری اقدام شود براین اساس دسته بندی هریک از قطعات وارداتی در فهرست های مشخص می تواند مشکلات مربوط به هربخش در زمینه تامین قطعه را برطرف کند.