سهم 70 درصدی وسایل نقلیه در تولید آلایندگی در حالیست که خودروهای فرسوده 20 برابر خودروهای در حال تردد آلایندگی دارند و در این شرایط می توان امیدوار بود با اجرایی شدن طرح ساماندهی بازار خودرو که به تازگی به تصویب رسیده و بر اساس آن خودروسازان موظف به حذف خودروهای اسقاطی از چرخه فعالیت هستند، بتوان این میزان را کاهش داد.
بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران سهم خودروهای سواری از آلایندگی 1.40 است که در میان وسایل نقلیه کمترین آلایندگی را به خود اختصاص می دهد. اما در همین حال کامیون ها با در اختیار داشتن سهمی معادل 22.46 درصد بزرگترین منبع تولید آلاینده هستند و پس از آن نیز اتوبوس بخش خصوصی با سهم 18.25 درصدی در رتبه بعدی آلایندگی قرار می گیرد.
در همین حال اتوبوس های شهری نیز آلودگی چندان کمی ندارند به طوری با 12/46 درصد سهم سومین منبع تولید آلاینده به شمار می روند. در این میان موتورسیکلت 10.53 در آلودگی هوا سهم دارد که سهم چندان کمی نیست. بررسی ها نشان می دهد به غیر از این چهار منبع مهم تولید آلایندگی، مینی بوس ها سهم 4.21 درصدی داشته و خودروی سواری در کنار وانت ها به ترتیب با 1.40 و 0.70 درصد آلایندگی کمترین منبع تولید آلایندگی به شمار می روند.
بنابراین سهم وسایل نقلیه از آلایندگی ها معادل 70 درصد بوده اما به دلیل نبود آگاهی درست تمام آلایندگی ها به گردن خودروهای سواری افتاده است.
باقی منابع آلایندگی نیز به پالایشگاه تندگویان با 10 درصد، نیروگاه بعثت با 6.1 درصدی، نیروگاه ری با 3.4 درصد و صنایع نیز 10.7 درصد اختصاص یافته است.
این آمار در حالی از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام شده که رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست چندی پیش اظهار کرد که بر اساس آخرین اطلاعات شهر تهران در سال 92، 70 درصد آلایندهها مربوط به منابع متمرکز و 30 درصد مربوط به منابع ساکن ناشی از ذرات تولید شده آلاینده در هوا بوده است بر این اساس 60 درصد ذرات اولیه تولیدی مربوط به خودروهای دیزلی و12 درصد خودروهای بنزینی شامل موتورسیکلت و سواریها بوده است.
و حال بر اساس تازه ترین آمار، طی این سال ها سهم وسایل نقلیه از آلایندگی همچنان در محدوده 70 درصد است که این امر نشان می دهد با وجود ارتقای استاندارد تولید در صنعت خودرو، شاید به دلیل نبود سوخت متناسب با این خودروها و یا تنها تمرکز بر روی خودروهای سواری و بی توجهی به خودروهای دیزلی که بیشترین سهم آلودگی را به خود اختصاص داده اند، همچنان خودرو بالاترین میزان آلایندگی را دارد.
در این شرایط ضرورت توجه به اسقاط خودروهای فرسوده و دریافت معاینه فنی بیش از پیش مطرح می شود. موضوع معاینه فنی و کنترل آن در شهر تهران با همکاری شهرداری تهران، پلیس راهور و مکانیزه کردن دوربینها یکی از شاخصهای کاهش آلودگی هوا در شهر تهران به شمار می رود. این در حالیست که بر اساس مصوبه دولت، اسقاط خودروهای فرسوده نیز وظیفه تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو به شمار می رود و بر اساس آن خودروسازان باید ۳۰ درصد از تولیدات خود را جایگزین خودروهای فرسوده کنند که بنا به دلایلی این مصوبه تاکنون اجرایی نشده است.
در همین حال بعد از ممنوعیت واردات خودرو در تیر ماه سال گذشته (۱۳۹۷) نیز گواهیهای اسقاط در مراکز اسقاط خودرو نیز بیمشتری ماند که حال این امید وجود دارد که با اجرای طرح ساماندهی بازار خودرو که به تازگی به تایید مجلس و شورای نگهبان رسیده، بند مرتبط با اسقاط خودروهای فرسوده به صورت جدی تر دنبال شود.
محمدمهدی میرزایی، رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم نیز معتقد است که خودروهای فرسوده در زمره خودروهای بیشآلاینده هستند که دو یا سه برابر حد مجاز تولید آلودگی دارند و آلودگی ناشی از خودروهای فرسوده، ۲۰ برابر خودروهای در حال تردد است این در حالیست که ناوگان حمل و نقل عمومی کشور نیز ناوگان فرسودهای به شمار می رود که به دلیل موضوعات تحریمی و مشکلات اعتباری بودجه امکان نوسازی آن فراهم نیست. در این شرایط ضروری است نسبت به حذف هرچه سریع تر خودروهای فرسوده اقدام شود تا گامی در جهت کاهش آلایندگی برداشته باشیم.