خودرو سانتافه به تعداد کمی در بازار وجود دارد ولی هزاران نفر متقاضی خرید آن هستند و این باعث شده سانتافه 2017 که قیمت آن در بازار دنیا 30 هزار دلار بود (۱.۲ میلیارد تومان با دلار ۴۰ هزار تومانی) الان کارکرده آن در بازار ۳.۵ میلیارد و صفر آن ۴ میلیارد تومان قیمت بخورد؛ در حالی که ما فروردین و اردیبهشت ۹۷ این ماشین را با قیمت ۳۱۵ تا ۳۲۰ میلیون می‌فروختیم؛ یعنی ۱۱ تا ۱۲ برابر رشد قیمت داشته و این تازه مدل ۲۰۱۷ است.
«سیاست ممنوعیت واردات خودرو با هر هدفی که اتخاذ شد، در بازار خودرو پیامدی جز افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها نداشت. در ۵ سال گذشته خودرو بیش از پیش به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده و جهش‌های دورهای در قیمت، آن را از دسترس متقاضیان واقعی دور کرده است. سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران، در گفت‌وگو با همشهری از تأثیر توقف واردات بر قیمت‌ها گفت.
ممنوعیت واردات در ۵ سال گذشته چه تأثیری بر قیمت خودروهای خارجی موجود در بازار گذاشت؛ مخصوصا خودروهایی که با توجه به سقف قیمت آیین‌نامه، الان هم امکان واردات ندارند؟
مهم‌ترین تأثیر ممنوعیت واردات این بود که امروز می‌بینیم خودروهایی که ۱۰سال از ساخت آن می‌گذرد و در دنیا از رده خارج شده، در بازار ما ۷میلیارد خرید و فروش می‌شود. مثلا لندکروز ۲۰۱۲ که الان ۱۱سال از ساخت آن می‌گذرد، در بازار ما ۷.۵ تا ۸ میلیارد تومان قیمت می‌خورد، در حالی که قیمت واقعی لندکروز در این حد نیست. الان لندکروز ۲۰۲۲ با آپشن جدید، طرح جدید و تزیینات جدید، بدون گمرکی ۲ میلیارد و ۲۰۰ تا نهایتا ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان قیمت دارد.
رشد قیمت در بازار همه خودروهای خارجی به یک نسبت بوده است؟
فرقی ندارد. هر کالایی که در بازار نباشد، بدون تردید ارزش پیدا می‌کند. خودرو سانتافه به تعداد کمی در بازار وجود دارد ولی هزاران نفر متقاضی خرید آن هستند و این باعث شده سانتافه ۲۰۱۷ که قیمت آن در بازار دنیا ۳۰ هزار دلار بود (۱.۲ میلیارد تومان با دلار ۴۰ هزار تومانی) الان کارکرده آن در بازار ۳.۵ میلیارد و صفر آن ۴ میلیارد تومان قیمت بخورد؛ در حالی که ما فروردین و اردیبهشت ۹۷ این ماشین را با قیمت ۳۱۵ تا ۳۲۰ میلیون می‌فروختیم؛ یعنی ۱۱ تا ۱۲ برابر رشد قیمت داشته و این تازه مدل ۲۰۱۷ است؛ در حالی که اگر واردات آزاد بود، الان قیمت مدل ۲۰۲۲ همین خودرو با دلار ۴۰ هزار تومانی و با لحاظ‌کردن ۱۰۰درصد گمرکی می‌شود ۲.۴میلیارد تومان. حتی اگر ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان را هم برای هزینه‌های جانبی در نظر بگیریم، قیمت سانتافه ۲۰۲۲ زیر ۳ میلیارد تومان خواهد بود. اگر واردات آزاد بود نه خودروهای چینی با قیمت میلیاردی به دست مردم می‌رسید و نه قیمت خودروهای داخلی این قدر بالا می‌رفت. خودرو یک کالای مصرفی است و هیچ جای دنیا به آن به چشم سرمایه نگاه نمی‌کنند اما در کشور ما به دلیل منع واردات و کمبود عرضه شرایط برعکس است.
شروع دور جدید واردات را چقدر در کاهش قیمت‌های موجود تأثیرگذار می‌دانید؟
واردشدن خودرو به بازار در هر صورت، چه تولید و چه واردات، یک گام مثبت است و قطعا تأثیر مثبت بر قیمت‌ها هم دارد اما این عرضه‌ها باید تداوم داشته باشد. خودروهای وارداتی باید به طور مستمر در بورس عرضه شوند نه اینکه چند دستگاه عرضه شود و تا عرضه بعدی ۶ماه فاصله بیفتد، در این صورت هیچ تأثیری نخواهد داشت.
پس یکی از شروط را تداوم عرضه می‌دانید؟
من همیشه گفته‌ام هر بازاری یک نیاز کالایی دارد. این نیاز باید سنجیده شود و نسبت به این نیاز تولید و عرضه کالا انجام شود. در چنین شرایطی غیر ممکن است که فرصت و انگیزه‌ای برای دلالی، واسطه‌گری و سودجویی ایجاد شود. هم‌اکنون واردات آغاز شده و گرچه هنوز تیراژ واردات بالا نیست اما یک گام مثبت است. تعرفه‌ها و سود واردکننده هم تقریبا مشخص شده و ادامه این شرایط می‌تواند برای بازار خودرو خبر خوبی باشد.
پس شما به تعدیل قیمت در بازار خودرو خوش‌بین هستید؟
بله. مشکلی که در یکی - دو سال اخیر داشتیم، این بود که سال ۹۶ واردات متوقف شد و از سوی دیگر تولید هم نسبت به سال ۹۷ کاهش زیادی پیدا کرد و این کاهش عرضه در شرایطی که تقاضا همچنان بالا بود، باعث شد شکاف بین قیمت کارخانه تا بازار هر روز بیشتر شود.
شرایط امروز بازار خودرو را چطور می‌بینید؟
التهاب بازار نسبت به هفته‌های قبل کم شده اما بازار همچنان راکد و معاملات ضعیف است. تقریبا هیچ معامله‌ای این روزها انجام نمی‌شود و خریداری وجود ندارد. افزایش شدید قیمت خودرو در ماه‌های گذشته ناشی از نوسانات ارز بود و نه به دلیل رقابت و تقاضا و این اصلا عجیب نیست. باید بپذیریم که وقتی کالایی سرمایه‌ای می‌شود، قیمت آن با کوچک‌ترین نوسان ارزی بالا و پایین می‌شود اما اگر قیمت ارز در کانال مشخصی ثابت بماند، حتی اگر این قیمت بالا هم باشد نوسان بازارهای جانبی کم می‌شود. همان طور که در یکی - دو هفته اخیر قیمت ارز در یک کانال مشخص مانده و بازار خودرو هم آرام‌تر شده است.»