مقالات خودرو : فنی : لنت ترمز

لنت ترمز

بهتر است وقتی یک گربه جلوی ماشین‌تان سبز می‌شود، به جای کوبیدن روی ترمز، از سیستم ترمز ماشین‌تان بهتر استفاده بکنید. سیستم ترمز خودروهای سواری، کامیون ها و موتورسیکلت ها از بخش های مجزایی تشکیل شده‌ است که عکس‌العمل راننده را به یک نیروی فیزیکی تبدیل و خودرو را متوقف می‌کند. یکی از بخش های سیستم ترمز، لنت است. لنت یکی از بخش های مهم سیستم ترمز است چون قسمتی است که با روتور تماس پیدا می‌کند و ضمن ایجاد اصطکاک به آن فشار وارد می‌کند. روتور همان صفحه تخت و براقی است که می‌توانید پشت چرخ بعضی خودروها بینید. فشار و اصطکاکی که به روتور وارد می‌شود، همان چیزی است که حرکت چرخ را کند کرده و در نهایت هم، آن را از حرکت باز می‌دارد. وقتی چرخ ها نچرخند، خودرو هم متوقف می‌شود. از آن جایی که نقش لنت ها در سیستم ترمز بسیار ساده است، گاهی اوقات نادیده گرفته می‎شوند. هر بار که سرعت کم می‌کنید یا می‌ایستید، به دلیل این که وزن زیادی روی چرخ هاست و با سرعت زیادی هم می‌چرخند، فشار زیادی به لنت ها وارد می‌شود. درباره‌اش فکر کنید: دلتان می‌خواهد یک دیسک سنگین فلزی که با سرعت زیاد می‌چرخد را با دست بگیرید؟ مجسم کنید آن دیسک را به آرامی می‌فشارید تا زمانی که خودرو از حرکت بایستد... کار بی اجر و مزدی است، ولی لنت ها بدون هیچ گله و شکایتی هزاران بار این کار را انجام می‌دهند. در ادامه مطلب چیزهایی درباره لنت هایی که از مواد شیمیایی آلی درست شده‌اند، یاد خواهیم گرفت.

لنت ترمز آلی

در گذشته لنت های ترمز با استفاده از آزبست ساخته می‌شدند. علت استفاده از آزبست این است که لنت ها در معرض اصطکاک بالایی هستند، اصطکاک هم گرمای زیادی تولید می‌کند. آزبست ماده‌ای است که گرما را به خوبی جذب و پراکنده می‌کند. پس مشکل کجاست؟ وقتی آزبست ساییده می‌شود، غباری تولید می‌کند که استنشاق آن برای سلامتی زیان‌آور است. هنگام ترمز گرفتن مقدار زیادی غبار آزبست تولید می‌شود. امروزه لنت ترمز و دیگر اجزاء سیستم ترمز از مواد آلی بی‌زیان ساخته می‌شوند. لنت ترمزهای آلی که گاهی لنت ترمزهای آلی غیر آزبستی هم نامیده می‌شوند، از مواد طبیعی نظیر شیشه، لاستیک و رزین ساخته می‌شوند. این مواد می‌توانند دمای بالا را تحمل کنند. در واقع، دمای بالا کمک می‌کند تا اجزاء لنت بیشتر به هم بچسبند. کولار (Kevlar) هم در بسیاری از لنت ترمزهای آلی، عنصری مهم به شمار می‌رود. مزیت لنت ترمزهای آلی و لنت ترمزهای کولاری، این است که از موادی ساخته شده‌اند که وقتی ساییده می‌شوند آلودگی ایجاد نمی‌کنند و تولید آن ها هم آسان‌تر است. این لنت ها از لنت های دیگر نرمترند، در نتیجه سر و صدای کمتری هم تولید می‌کنند. عیب لنت ترمزهای آلی این است که نرم هستند، در نتیجه زودتر ساییده می‌شوند. وقتی هم ساییده می‌شوند بیشتر از دیگر انواع ترمز، غبار تولید می‌کنند. با در نظر گرفتن این موارد، لنت ترمزهای آلی گزینه مناسبی برای کامیون های سنگین یا ماشین های مسابقه‌ای نیستند که مجبورند با سرعت زیاد ناگهان متوقف بشوند. لنت ترمزهای آلی و کولاری بیشتر برای خودروهای کوچک مناسبند که معمولاً با آن ها به صورت تهاجمی رانندگی نمی‌شود. وزن پایین خودرو ضمن این که توقف را نرم و آسان می‌کند، شکل و ترکیب لنت ترمزهای آلی را حفظ می‌کند در نتیجه ایمنی رانندگی بالا می‌رود. در ادامه مطلب نگاهی به چند نوع لنت خواهیم انداخت که ممکن است جیب‌تان را خالی کنند.

لنت ترمزهای سرامیکی

لنت ترمزهای سرامیکی نیروی متوقف کننده زیادی دارند، دیر ساییده می‌شوند و بسیار سبک هستند. این لنت ها برای خودروهای مسابقه‌ای بسیار مناسبند. ولی مشکل لنت ترمزهای سرامیکی این است که بسیار گران هستند. لنت های سرامیکی از الیاف سرامیک، ماده پرکننده و مواد چسباننده ساخته شده‌اند. البته مقدار کمی الیاف مس هم در آن ها به کار رفته است. به خاطر این که در ساخت این گونه لنت ها بیشتر از سرامیک استفاده شده است، گرما را خیلی خوب پراکنده و دفع می‌کنند. این امر باعث می‌شود عملکرد ترمز حتی پس از ترمزهای شدید و مکرر هم بالا باشد. همچنین این ترمزها با استفاده زیاد، ساییده نمی‌شوند و این بدان معناست که در مقایسه با انواع دیگر لنت، غبار کمتری تولید می‌کنند. غباری که این لنت ها تولید می‌کنند دارای رنگ روشن‌تری است و به چرخ هم نمی‌چسبد. با همه این حرف ها، لنت های سرامیکی به خاطر قیمت بالایشان در وسایل نقلیه معمولی استفاده نمی‌شوند. خودروهای مسابقه‌ای که معمولاً با سرعت زیاد رانده می‌شوند، می‌توانند از لنت های سرامیکی استفاده کنند، سایر خودروها هم با انواع دیگر لنت به خوبی کار می‌کنند. برای بیشتر راننده‌ها عملکرد بالای لنت های سرامیکی به قیمت بالای آن ها نمی‌ارزد. ادامه مطلب را بخوانید تا ببیند چه نوع لنت هایی حساب بانکی‌تان را خالی نمی‌کنند.

لنت ترمزهای فلزی

امروزه بیشتر خودروها از لنت های فلزی استفاده می‌کنند. بر خلاف تصور شما، این گونه لنت ها فقط یک تکه فلز نیستند. این لنت ها معمولاً از آهن، مس، فولاد و گرافیت ساخته می‌شوند. این مواد همگی با هم مخلوط شده و به هم می‌چسبند تا شکل لنت را به خود بگیرند. دلیل این که لنت های فلزی این قدر متداول هستند ساده است: این لنت ها ارزان و بادوام هستند، عملکرد بالایی دارند و گرمای ناشی از اصطکاک با سطح روتور را خوب منتقل و دفع می‌کنند. تنها عیب لنت های فلزی این است که سنگین هستند و بر روی مصرف سوخت خودرو کمی تأثیر منفی می‌گذارند. لنت های فلزی، باز هم به خاطر وزن زیادشان، برای استفاده در خودروهای مسابقه‌ای گزینه مناسبی نیستند. چون این لنت ها از فلز ساخته شده‌اند بسیار سخت هستند و همین امر هم باعث می‌شود بادوام باشند. از آن جایی که هیچ نرمی و لطافتی در لنت های فلزی وجود ندارد، بیشتر از انواع دیگر باعث خوردگی روتور می‌شوند. لنت های فلزی خودشان خوب و سالم می‌مانند ولی اغلب دوام قسمت های دیگر سیستم ترمز را پایین می‌آورند. گفتنی است که لنت های فلزی وقتی داغ می‌شوند بهتر کار می‌کنند. وقتی خودرویی که لنت ترمز فلزی دارد در یک روز سرد حرکت می‌کند، پس از ترمز گرفتن مسافت بیشتری طی می‌کند تا متوقف بشود. ادامه مطلب را بخوانید تا در مورد لنت وسایل نقلیه خاص چیزهایی یاد بگیرید.

لنت ترمز موتورسیکلت

ترمز موتورسیکلت هم طبق همان اصول ترمز خودرو کار می‌کند. فشردن دسته یا پدال ترمز تبدیل به نیرویی می‌شود که چرخ ها را از حرکت باز می‌دارد. وقتی راننده یک خودرو یا کامیون ترمز می‌گیرد، هر چهار چرخ دست به دست هم می‌دهند تا آن را متوقف کنند، ولی در موتورسیکلت معمولاً چرخ جلو و چرخ عقب مجزا از یکدیگر عمل می‌کنند. در بیشتر موتورسیکلت ها روش فعال کردن ترمزهای جلو و عقب با هم متفاوت است. ترمز جلو توسط دسته ترمز و ترمز عقب توسط یک پدال پایی فعال می‌شود. ترمز جلو تأثیر بیشتری دارد و نیروی متوقف کننده را بیشتر منتقل می‌کند؛ به همین خاطر، لنت های ترمز موتورسیکلت در ایمنی آن نقش زیادی ایفا می‌کنند و بخش مهمی در سیستم ترمز هستند. لنت موتورسیکلت هم از همان موادی ساخته می‌شود که در ساخت لنت خودروها از آن ها استفاده می‌شود، با این حال لنت های سرامیکی و لنت های آلی بیشتر متداول هستند. از آن جایی که موتورسیکلت از خودروهای سواری و کامیون ها کوچکتر و سبکتر است، لنت های آلی به سرعت ساییده نمی‌شوند. ادامه مطلب را بخوانید تا بفهمید کامیون ها با آن بار سنگین‌شان چطور متوقف می‌شوند.

لنت ترمز کامیون

از آن جایی که کامیون ها بزرگ و سنگین هستند، لنت ترمز آن ها هم از اهمیت خاصی برخوردار است. نگه داشتن کامیونی که با بار سنگین و با سرعت در بزرگراه در حال حرکت است به نیروی متوقف کننده زیادی احتیاج دارد. البته نگه داشتن یک کامیون خالی هم نیروی متوقف کننده زیادی می‌خواهد. معنای آن این است که استحکام لنت و توانایی آن در نگه داشتن کامیون با بار سنگین، بسیار اهمیت دارد. لنت های آلی که در مقایسه با دیگر لنت ها نرمتر هستند و زودتر ساییده می‌شوند، برای استفاده در کامیون ها توصیه نمی‌شوند. حدس می‌زنید چه نوع لنت ترمزی برای استفاده در کامیون های سنگین و بزرگ مناسب است؟ لنت های سرامیکی و لنت های فلزی گزینه های خوبی هستند. لنت های سرامیکی نیروی متوقف کننده زیادی تولید می‌کنند ولی به خاطر داشته باشید که خیلی گران هستند. لنت های فلزی ارزانتر هستند ولی بسیار زودتر از لنت های سرامیکی باعث ساییده شدن روتور می‌شوند. نوع کامیون و کاربرد آن تعیین می‌کند که چه نوع لنتی باید روی آن نصب بشود. واضح است یک کامیون سبک که برای انجام کارهای روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرد، به لنت های عملکرد-بالا که کامیون های سنگین از آن استفاده می‌کنند احتیاج ندارد. در اینجا هم نوع و جنس لنتی که انتخاب می‌شود بستگی به اندازه و وزن کامیون دارد.

لنت های عملکرد بالا

شاید فکر کنید در خودروهای مسابقه‌ای، شتاب حرف اول را می‌زند، ولی رانندگان حرفه‌ای به شما خواهند گفت که ترمز هم به همان اندازه اهمیت دارد. هر چه باشد وقتی به دیواره پیست بکوبید، نمی‌توانید مسابقه را ببرید. به یاد داشته باشید که در همه خودروها، به خصوص در خودروهای مسابقه‌ای، ترمز فقط وظیفه متوقف کردن خودرو را بر عهده ندارد بلکه به هندلینگ خودرو سر پیچ ها هم کمک می‌کند. به این ترتیب، با این که به نظر می‌رسد خودروهای مسابقه‌ای در طول مسابقه تخت گاز به پیش می‌روند، ولی باید بدانید، ترمزها هم کارشان را خیلی خوب انجام می‌دهند. لنت های عملکرد-بالا و سایر قسمت های سیستم ترمز باید بتوانند از عهده کار بر بیایند. یکی از مهمترین خصوصیات ترمزهای عملکرد – بالا این است که می‌توانند گرما را دفع کنند. اگر لنت ها زیاد از حد داغ بشوند، ترمز می‌برد و گاهی روغن ترمز هم به جوش می‌آید. وقتی اجزاء سیستم ترمز زیاد داغ بشوند، ترمز می‌برد و نیروی متوقف کننده از دست می‌رود. رانندگان خودروهای مسابقه‌ای همیشه نگران بریدن ترمزها هستند، به همین خاطر بیشتر ترمزهای عملکرد-بالا از سرامیک ساخته می‌شوند. بعضی خودروهای مسابقه‌ای که از فناوری های بسیار پیشرفته استفاده می‌کنند، شروع به استفاده از موادی نظیر فیبرکربن کرده‌اند. هم لنت های سرامیکی و هم لنت های فیبرکربنی سبک هستند و گرما را خوب دفع می‌کنند، به همین خاطر در طول مسابقه تیز و قوی باقی می‌مانند. تنها عیب آن ها قیمت بالایشان است.