اجرای برجام و بهدنبال آن لغو تحریمها شرایط جدیدی را برای زنجیره خودروسازی کشور فراهم کرده است؛ بهطوریکه برخی کارشناسان پیشبینی میکنند قراردادهای جدید با خودروسازان معتبر دنیا که در پی توافق هستهای منعقد شده، چشمانداز روشنی را پیشروی این صنعت قرار داده است.
در این بین رفت و آمد تولیدکنندگان خودرو از شرکتهای مختلف و مطرح جهان، سطح انتظاران مشتریان را تا حد زیادی افزایش داده است؛ بهطوریکه در شرایط فعلی بسیاری از مشتریان پساتحریم را مترادف با تغییر و تحولات اساسی در زنجیره خودروسازی کشور میخوانند. آنها با توجه به وعده خودروسازان در مورد شرکای آینده صنعت خودرو و همچنین مذاکرات پیش رو با این شرکتها، دست از خرید کشیدند تا بلکه بتوانند در آیندهای نزدیک خودرویی با کیفیت و ظاهری متفاوت از تولیدات فعلی خودروسازان خریداری کنند.
خواسته مشتریان در هر نقطهای از دنیا تعیینکننده کیفیت، کمیت و قیمت خودروهای تولیدی است. در این شرایط، تحریم خرید خودرو از سوی متقاضیان، حاوی پیام مهمی برای تولیدکنندگان خودرو در کشور بود .این پیام از خواست متفاوت و جدید مشتری ایرانی در شرایط کنونی حکایت داشت. در این زمینه اما شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز با توجه به لغو تحریمها و شرایط پیشروی خودروسازان، در نظرسنجی به دیدگاه و انتظارات عموم مشتریان در رابطه با تغییرات صنعت خودرو در شرایط کنونی پرداخته است.
این شرکت در هزار پرسشنامه الکترونیکی سوالاتی را برای بازدیدکنندگان از نخستین نمایشگاه توانمندیهای صنعت خودرو که روز گذشته پایان یافت، مطرح و خواسته آنها را از خودروسازان جویا شده است. سوال اولی که از مشتریان پرسیده شده این است که در چه بازه قیمتی تمایل به خرید خودروهای جدید دارید؟ طبق نظرسنجی صورت گرفته بیشتر پاسخدهندگان تمایل به خرید خودرو در محدوده قیمتی 25 تا 50 میلیون تومان دارند این در شرایطی است که خودرو زیر 25 میلیون تومان در گزینه آخر پاسخدهندگان قرار دارد، اما خودروهایی با بازه قیمتی 50 تا 75 میلیون تومان در گزینه دوم شرکتکنندگان در این نظرسنجی قرار گفته و خودروهای بین 75 تا 100 میلیون تومان نیز در گزینه سوم.اما سوال دیگری که از شرکتکنندگان پرسش شده این است که بهنظر شما، اصلیترین اولویت پیشروی صنعت خودروی کشور چیست؟ همانطور که قابل پیشبینی است پاسخدهندگان، ارتقای کیفیت محصولات فعلی را از اولویتهای صنعت خودرو خواندهاند حال آنکه تولید خودروهای به روز جهانی با فاصله کمی از گزینه اول مردم قرار دارد.
ارتقای شبکه خدمات پس از فروش و همچنین ایجاد تسهیلات در فروش خودرو نیز در اولویتهای بعدی پاسخدهندگان قرار دارد، اما سوال سوم پرسشنامه شرکت بازرسی کیفیت به این شکل مطرح شده که در دوران پساتحریم، چشمانداز صنعت خودرو کشور چگونه خواهد بود؟پاسخ به این سوال از سوی شرکتکنندگان در نظرسنجی، جالب توجه است چراکه نشاندهنده امید مردم به تغییرات اساسی در زنجیره خودروسازی کشور است. در این سوال 6/ 69 درصد پاسخدهندگان چشمانداز صنعت خودروی کشور را همراه با شکوفایی و رشد این صنعت خواندهاند حال آنکه 4/ 30 درصد مابقی معتقدند که صنعت خودرو در دوران پساتحریم هیچ تغییری نسبت به گذشته نخواهد کرد. در این زمینه برخی از کارشناسان معتقدند که رکود فعلی و عدمتقاضای مناسب در بازار خودرو از همین سطح انتظارات مردم برای رشد و شکوفایی این صنعت در آینده و با همکاری خودروسازان خارجی نشات میگیرد، اما سوال آخر به سیاستهای راهگشا برای صنعت خودرو اشاره دارد. در این سوال چهار گزینه مطرح شده است، تکیه بر طراحی خودروهای داخلی، واردات خودرو، مشارکت در تولید با برندهای بینالمللی و مونتاژ و دست آخر نیز تمرکز بر ساخت قطعات خودرو.
در این سوال 3/ 64 در صد پاسخدهندگان مشارکت در تولید با برندهای بینالمللی و مونتاژ را بهعنوان سیاست راهگشای صنعت خودرو خواندهاند. سیاستی که وزارت صنعت و معدن و تجارت نیز در استراتژی توسعه صنعتی تاکید زیادی بر آن دارد. انتخاب دوم پاسخدهندگان به این سوال تمرکز بر ساخت قطعات خودرو عنوان شده است. به این ترتیب 13 درصد نیز به این گزینه رای دادهاند، اما تکیه بر طراحی خودروهای داخلی و همچنین واردات خودرو به ترتیب در انتخابهای بعدی شرکتکنندگان در این نظرسنجی قرار دارد. موضوع جالب توجه در این سوال واکنش مردم به واردات خودرو است؛ چراکه آنها نیز واردات را راهگشای صنعت خودرو نمیخوانند هرچند که بر مشارکت در تولید با برندهای بینالمللی تاکید میکنند.در این بین بهنظر میرسد که پاسخ شرکتکنندگان در این نظرسنجی به واقع مسیر مشخصی را پیشروی تولیدکنندگان خودرو قرار میدهد. اینکه مردم مشارکت با خودروسازان معتبر را در اولویت خود میدانند یا اینکه بر ارتقا کیفیت محصولات داخلی در پساتحریم تاکید میکنند، خواستهها و تمایلات معقولی است که باید مورد توجه مسوولان وزارت صنعت و خودروسازان قرار گیرد؛ چراکه رکود فعلی بازار خودرو، نتیجه بیتوجهی به خواستههایی است که در چند سال گذشته کمتر به آن توجه شده است.