ایرانی‌ها در حالی بار دیگر حسن روحانی را به‌عنوان رئیس‌جمهوری خود برگزیدند که این اتفاق می‌تواند روند توسعه خودروسازی کشور را تداوم بخشیده و سرمایه‌گذاری خارجی در این صنعت را نیز تضمین کند.
اگرچه روند توسعه صنعت خودرو در ایران، طی دهه 80 و با تولید محصولات ملی و افزایش ساخت داخل و همچنین آغاز مشارکت‌هایی از جنس جوینت‌ونچرکلید خورد، با این حال روند رو به رشد آن در سال‌های 91 و 92 به‌دلیل تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه کشور، متوقف شد.این در حالی بود که با آغاز دولت یازدهم در اواسط سال 92، نه‌تنها رفته‌رفته قفل توسعه خودروسازی در حوزه‌هایی مانند رشد تولید و بهبود کیفیت و مشارکت‌های خارجی، بازشد، بلکه صنعت خودرو نیز به سمت واقعی شدن و حتی جهانی شدن حرکت کرد. از همین رو این نگرانی وجود داشت که در صورت تغییر دولت، روند توسعه و حرکت به سمت واقعی شدن خودروسازی متوقف شود.
با این حال، با انتخاب دوباره حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایران و تداوم دولت وی برای چهار سال آینده، بسیاری از نگرانی‌ها به‌خصوص در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت‌های بین‌المللی صنعت خودرو (چه برای شرکت‌های داخلی و چه برای خارجی‌ها) از بین رفت. به‌عبارت بهتر، نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، پیام مثبتی را برای خارجی‌ها ارسال کرد و آن، اطمینان دادن به آنها مبنی بر امنیت سرمایه‌گذاری در حوزه‌های اقتصادی و صنعتی کشور به‌خصوص «خودروسازی» بود.
ترس خودروسازان خارجی ریخت
هرچند پس از توافق هسته‌ای و برجام، چند قرارداد و تفاهم‌نامه میان خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی و همتایان خارجی آنها به امضا رسید، با این حال قطعی شدن بیشتر آنها عملا به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم گره خورده بود. در این بین، تنها قرارداد پژو پیش از انتخابات وارد فاز اجرایی شد و حالا این خودروساز فرانسوی نیز می‌تواند با خیالی راحت به تداوم و توسعه فعالیت‌هایش در ایران فکر کند. به جز پژو اما چند خودروساز دیگر نیز قصد ورود به ایران و تجربه حضوری جدید در صنعت خودرو کشور را دارند و در این بین، برخی اقدام به انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک کرده و برخی دیگر نیز به توافقات نهایی در این مورد رسیده بودند، با این حال منتظر بودند تا نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری مشخص و سپس وارد فاز عملی شوند.به‌عنوان مثال، رنو با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تفاهم‌نامه همکاری مشترک به امضا رسانده و هرچند در چند نوبت قرار بود تفاهم‌نامه موردنظر به قرارداد تبدیل شود، با این حال این اتفاق رخ نداد. با وجود آنکه نه رنو و نه سازمان گسترش، هیچ کدام رسما انعقاد قرارداد را به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری منوط ندانسته‌اند، با این حال گمانه‌زنی‌ها و تحلیل کارشناسان حاوی این نکته است که خودروساز فرانسوی عملا برای قطعی کردن حضور خود در ایران، منتظر صبح 30 اردیبهشت (اعلام نتایج انتخابات) بوده‌اند.
اتفاقا هفته گذشته هیاتی بلندپایه از رنو به مدت سه روز میهمان سازمان گسترش بود تا اندک موارد اختلاف باقیمانده میان خود را با این سازمان برطرف کند. اگرچه شنیده‌ها حاکی از آن است که طرفین به توافق نهایی طی هفته گذشته دست یافته و قرارداد تقریبا نهایی شده، اما باز هم به مرحله امضا نرسید. به نظر می‌رسد با توجه به نتیجه انتخابات و تداوم دولت حسن روحانی، تردید باقیمانده رنویی‌ها نیز برطرف شده و در آینده‌ای نزدیک، قرارداد رسمی میان این خودروساز فرانسوی و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به امضا برسد.در واقع با توجه به نتیجه انتخابات دوازدهم، رنو حالا با خیالی راحت، شراکت جدید خود در ایران را آغاز خواهد کرد زیرا می‌داند تداوم دولت روحانی به معنای حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی است.
جدا از رنو اما فولکس واگن آلمان نیز دیگر خودروساز معتبر اروپایی به‌شمار می‌رود که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، برای حضور در ایران بسیار محافظه کار است. این غول خودروسازی جهان با یکی از شرکت‌های بخش خصوصی ایران برای همکاری مشترک به توافقات اولیه رسیده است، با این حال تا به امروز رسما نه قراردادی را به امضا رسانده و نه تفاهم‌نامه‌ای را.اگرچه مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز مذاکرات و توافقات اولیه میان فولکس واگن و خودروساز خصوصی ایران را رسما تایید کرده‌اند، با این حال گفته می‌شود این شرکت به دلایلی از جمله انتخابات ریاست‌جمهوری، هنوز سندی رسمی را برای حضور در صنعت خودرو کشور امضا نکرده است.
به گفته کارشناسان، فولکس واگن در مساله سرمایه‌گذاری خارجی بسیار سختگیر و محافظه کار عمل می‌کند و برای حضور در ایران نیز به‌دلیل فضای خاص کسب‌و‌کار و مسائل سیاسی، بیشتر و بیشتر دچار محافظه کاری شده است. به‌عبارت بهتر، فولکس نیز برای قطعی کردن حضور خود در ایران، در انتظار مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری بوده، هرچند البته این شرکت مسائل دیگری را نیز برای ورود رسمی به صنعت خودرو کشور را مدنظر داشته و دارد. هرچه هست، به‌نظر می‌رسد با تداوم دولت حسن روحانی برای چهار سال آینده، فولکس واگن نیز با خیالی راحت نسبت به گذشته، به سرمایه‌گذاری در ایران فکر خواهد کرد؛ زیرا پیام مثبتی را از انتخابات اخیر دریافت کرده است.
اما فیات نیز دیگر خودروسازی است که گفته می‌شود حضور در ایران را تا حدی به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم منوط کرده است. ظاهرا این شرکت ایتالیایی و مالک کرایسلر آمریکا، از ماه‌ها قبل مذاکراتی را با ایران خودرو آغاز و طرفین بر سر همکاری مشترک با یکدیگر، مذاکره داشته‌اند.از آنجا که فیات زیرمجموعه‌ای آمریکایی دارد، در کل با احتیاط فراوانی به حضور در خودروسازی ایران فکر می‌کند و انتخابات ریاست‌جمهوری نیز بر این احتیاط افزوده بود. حالا اما پیش‌بینی‌ها از این حکایت می‌کنند که با توجه به تداوم دولت حسن روحانی، موضع فیات برای حضور در ایران نرم تر از قبل شده و این شرکت با فراغ بال بیشتری به مشارکت با ایران خودرو فکر کرده و مذاکرات جدی تری میان طرفین انجام شود.
تداوم مسیر «خودروساز شدن» ایران
اما پیام مثبت و امیدوارکننده انتخابات ریاست‌جمهوری ایران به سرمایه‌گذاران خارجی در شرایطی است که با حضور آنها در خودروسازی کشور، این صنعت می‌تواند با ضمانت و سرعت بیشتری مسیر توسعه و جهانی شدن خود را طی کند.به باور بسیاری از کارشناسان، تداوم دولت حسن روحانی برای چهار سال آینده، کمک زیادی به واقعی شدن خودروسازی در ایران یعنی عبور از مونتاژکاری و حرکت به سمت «خودروساز شدن» خواهد کرد.
این باور مثبت دقیقا ریشه در پیامی دارد که نتیجه انتخابات ایران به شرکت‌های خارجی ارسال کرده است؛ زیرا رمز توسعه خودروسازی کشور مشارکت‌های خارجی بوده و با تداوم دولت روحانی، این شراکت‌ها به‌نوعی گارانتی شده‌اند.تردیدی نیست که بدون سرمایه‌گذاری و مشارکت خارجی، عملا امکان توسعه صنعت خودرو به‌خصوص در حوزه‌هایی مانند طراحی پلت‌فرم وجود ندارد؛ بنابراین تداوم دولت (که طرفدار سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های خارجی به‌شمار می‌رود)، عملا جاده خودروساز شدن ایران را هموارتر خواهد کرد.این موضوع البته بر صنعت قطعه کشور نیز اثر مثبتی خواهد داشت؛ زیرا قطعه‌سازان داخلی هم به‌دنبال مشارکت‌های خارجی هستند و بنابراین پایدار ماندن دولت حامی سرمایه‌گذاری خارجی، آنها را مانند خودروسازان در مسیر توسعه قرار می‌دهد.
خودروسازی و قطعه‌سازی در واقع حلقه‌های یک زنجیر را تشکیل می‌دهند و توسعه آنها به‌نوعی در گرو یکدیگر است و سرمایه‌گذاری‌ها و مشارکت‌های خارجی اثری مثبت بر رشد و جهانی شدن شان خواهد داشت. به‌عنوان مثال، افزایش داخلی‌سازی قطعات (ساخت داخل مبتنی‌بر کیفیت و قیمت)، کمک بزرگی به صنعت خودرو خواهد کرد؛ زیرا هرچه ساخت داخل بالاتر باشد، امکان توسعه برندهای داخلی، بیشتر فراهم بوده و از طرفی محصولات مشترک با خارجی‌ها نیز با هزینه تولید پایین‌تر و در نتیجه قیمت تمام شده کمتری عرضه خواهند شد. نکته دیگر اینجاست که به اعتقاد کارشناسان، سرمایه‌گذاری خارجی در قطعه‌سازی می‌تواند به بهبود کیفی شرکت‌های قطعه‌ساز داخلی کمک زیادی کرده و به تبع آن، محصولاتی با کیفیت تر و دارای قابلیت صادرات، در کشور تولید شوند.
در این مورد، فربد زاوه، کارشناس خودرو کشور با اشاره به اثر بسیار مثبت پیروزی حسن روحانی در انتخابات دوازدهم می‌گوید: انتخاب دوباره آقای روحانی در واقع ارسال پیام آرامش به سرمایه‌گذاران خارجی به‌خصوص شرکت‌های خودروسازی که قصد حضور در ایران را دارند، بود.
وی می‌افزاید: ایرانی‌ها با انتخاب دوباره آقای روحانی، در واقع رای به آرامش و ثبات دادند و سرمایه خارجی هم جایی می‌رود که در آنجا امنیت و آرامش برقرار باشد و از همین رو خودروسازانی مانند فیات و فولکس، سیگنال‌های مثبتی را از نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری دریافت کرده‌اند.
زاوه با تاکید بر اینکه دولت یازدهم زمان مفید کمی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی به‌خصوص در خودروسازی داشته، می‌گوید: با این حال دولت از حالا و با توجه به تاثیر مثبت نتیجه انتخابات روی خودروسازان خارجی، فرصتی بسیار مناسب برای جذب آنها دارد و این موضوع می‌تواند به توسعه خودروسازی کشور کمک بزرگی کند.
این کارشناس ادامه می‌دهد: با پیروزی آقای روحانی، به‌نوعی ترس سرمایه‌گذاران و خودروسازان خارجی از حضور در ایران ریخته و آنها خیال‌شان راحت است که حداقل تا چهار سال آینده با امنیت و تضمین سرمایه در کشور مواجه خواهند بود.به گفته زاوه، ایرانی‌ها با انتخاب آقای روحانی نشان دادند به‌دنبال آرامش و تعامل با دنیا هستند و این مهم‌ترین پیام انتخابات برای شرکت‌های خارجی به‌شمار می‌رود.
این کارشناس بر این باور است که می‌توان به‌واسطه این پیام مثبت، مشارکت‌های خارجی را افزایش داد و به‌واسطه آنها، صنایع خودرو و قطعه کشور را به سمت توسعه و تولید محصولات صادرات محور هدایت کرد.بیوک علیمرادلو مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به پیام مثبت انتخابات ایران به سرمایه‌گذاران خارجی می‌گوید: این یک واقعیت است که با پیروزی آقای روحانی، ترس شرکت‌های خودروساز خارجی برای حضور در ایران ریخته شده و در حال حاضر فرصت مناسبی برای توسعه پایدار در این صنعت فراهم آمده است.
او با تاکید بر اینکه تداوم دولت روحانی می‌تواند پروژه‌های ناتمام خودروسازی را به‌خصوص در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی، تکمیل کند، می‌افزاید: با توجه به نتیجه انتخابات، فرصت لازم برای تقویت همکاری‌های بین‌المللی در صنعت خودرو فراهم آمده و ما می‌توانیم از این مسیر به سمت تولید محصولاتی دارای استاندارد روز و با قابلیت صادرات حرکت کنیم.علیمرادلو ادامه می‌دهد: در حال حاضر حساسیت خودروسازان و سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در ایران کم شده و شرکت‌هایی مانند فولکس واگن و فیات اگر مساله‌شان با آمریکایی‌ها را حل کنند، مشکلی بابت حضور و سرمایه‌گذاری در کشور نخواهند داشت.