در زمان اوج تحریم و با خروج شرکت‌های خودروسازی طرف قرارداد، چینی‌ها بازار مناسبی را از آن خود کردند حال با رفع تحریم‌ها و سرمایه‌گذاری خودروسازان اروپایی در ایران، اکثر کارشناسان بر این عقیده هستند که نباید از پیشرفت چینی‌ها چشم‌پوشی کرد اما نیاز است تا برنامه‌ریزی مناسبی در فعالیت با آنها داشت.
از حدود ۱۵ سال پیش چینی‌ها با خودروهای خود پا به بازار ایران گذاشتند. آن زمان برای ایرانی‌ها کپی کاری چینی‌ها در ساخت خودرو به‌شدت به چشم می‌آمد اما در حال حاضر با گذشت زمان و اندکی خلاقیت و البته عادی بودن کپی کاری چینی‌ها از منظر مردم، خودروهای چینی در بازار ایران جایگاه خود را پیدا کرده‌اند.
چینی‌ها با وجود آنکه مونتاژکار جهان شناخته می‌شوند اما محصولات خود را برای مونتاژ به ایران ارسال می‌کنند و هر شرکت نوپایی که قصد ورود به بازار خودرو را دارد همکار مونتاژکار یک شرکت چینی میشود و این موضوع در زمان تحریم‌ها به اوج خود رسید.
اما حال که حدود دو سال از دستیابی به برجام می‌گذرد و چند قرارداد همکاری بین برخی خودروسازان آسیایی و اروپایی با شرکت‌های ایرانی به امضا رسیده است جای سؤال دارد که باید همچنان با چینی‌ها به روش گذشته ادامه همکاری داد؟ این مطلب در حالی بیان میشود که چینی‌ها به طور میانگین با وجود حضور بیش از ۱۰ سال در ایران داخلی سازی خود را در محدوده ۲۵ درصد نگه داشته‌اند در حالیکه طبق دستورالعمل وزارت صنعت، معدن و تجارت میزان داخلی‌سازی خودروهای خارجی مونتاژی در ابتدای فعالیت باید ۴۰ درصد باشد.
در این رابطه اکثر کارشناسان بر این باورند که چینی‌ها در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته‌اند و نمی‌توان به‌راحتی از چینی‌ها چشم‌پوشی کرد اما نیاز است برای همکاری با چینی‌ها استراتژی متفاوتی نسبت به دیگر شرکای خودرویی اتخاذ کرد.
در همین رابطه امیرحسن کاکایی، با بیان اینکه در میزان تولید چینی‌ها رتبه اول را دارند و در نوآوری رتبه بهتری را از آن خود کرده‌اند، اظهار کرد: چینی‌ها با تکیه بر روش‌های مختلف به جذب سرمایه‌گذاری خارجی پرداخته‌اند.
او افزود: بعید به نظر می‌رسد که چینی‌ها علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در صنعت خودروسازی ایران داشته باشند و نمی‌توان تنها با اعمال قوانین چینی‌ها را مجبور به سرمایه‌گذاری در ایران کرد و باید راهبرد متفاوتی برای رسیدن به این هدف در پیش گرفت.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان در زمینه تولید خودرو بر پایه طراحی و ساخت پلتفرم مشترک، سرمایه‌گذاری با چینی‌ها داشت، بیان کرد: چینی‌ها در حال حاضر دانش فنی و تکنولوژی ساخت را از کشورهای اروپایی و آمریکا دریافت کرده‌اند و در این موارد به صلاح است تا دانش فنی، تکنولوژی و کالا از مبدأ اصلی دریافت شود.
این کارشناس صنعت خودروسازی کشور، با اشاره به این نکته که چینی‌ها توان انتقال دانش به ایران را ندارند و تنها توانایی عرضه محصول نهایی را به کشور دارند، خاطرنشان کرد: همکاری با چینی‌ها در دراز مدت برای صنعت خودرو ایران به‌صرفه نیست زیرا در تمام موارد مزیت دارند و اشتغال‌زایی برای کشور ایجاد نمی‌کنند.
کاکایی یادآور شد: راه‌حل‌های اعمال‌شده برای همکاری با اروپایی‌ها آن‌چنان در رابطه با چینی‌ها پاسخ مناسبی به همراه نخواهد داشت و باید به فکر رویه متفاوتی برای همکاری با چینی‌ها بود.