خودروهای کلاس مینی‌ون در مقابل کراس‌اور یا شاسی‌بلند در کشورهای مختلف با استقبال متفاوتی روبرو هستند. در این مطلب به ویژگی‌ها و برتری‌های هرکدام می‌پردازیم.
در سال‌های گذشته عنوان «خودروهای خانواده» به سدان‌های بزرگ یا مدل‌های استیشن اشاره داشت، اما امروزه کراس‌اورها، شاسی‌بلندها یا مینی‌ون‌ها بیشتر به خودروهای خانوادگی شباهت دارند. نسل فعلی کراس‌اور، شاسی‌بلند و مینی‌ون‌ها با فضای جادار گاهی تا سه ردیف صندلی با گنجایش هفت تا هشت سرنشین و انواع تجهیزات رفاهی، گجت‌های مدرن و سیستم‌های ایمنی پیشرفته را در اختیار خریداران قرار می‌دهند.
خودروهای کراس‌اور که دراصل همان‌های سدان‌ها ولی با ارتفاع بیشتر هستند، در کلاس‌های مختلف مانند کامپکت و کامپکت کوچک، علاوه بر خانواده‌ها برای زوج‌های جوان یا حتی افراد مجرد نیز جذاب به‌نظر می‌رسند که مصداق این ادعا، فروش فوق‌العاده‌ی این مدل‌ها در برابر خودروهای دیگر است. شاسی‌بلندهای آفرود هنوز هم برای بسیاری از افراد، به‌خصوص طرفداران گردش در طبیعت گزینه‌ی اول خرید هستند. در این بین، خودروهای مینی‌ون در تمام کشورها به‌صورت یکسان طرفدار ندارند اما برای خانواده‌های پرجمعیت، مینی‌ون‌ها بهترین مدل ممکن هستند.
در این مطلب قصد داریم، با درنظر گرفتن ویژگی‌های یک خودروی خانوادگی ایده‌آل، به مقایسه‌ی سه کلاس مختلف کراس‌اور، شاسی‌بلند و مینی‌ون بپردازیم.
ویژگی‌های مینی‌ون‌ها
آمار چند سال اخیر نشان می‌دهد که کلاس خودروهای مینی‌ون به‌اندازه‌ی گذشته طرفدار ندارند که حاصل آن تولید مدل‌های کمتری در این کلاس است.
مینی‌ون‌ها در ابتدا به‌عنوان مکمل خودروهای استیشن شناخته می‌شدند اما با رونق کراس‌اورها و شاسی‌بلندها، این دوران به پایان رسید. مینی‌ون‌های قابل قبول فعلی بازار در چند مدل شامل کرایسلر پسیفیکا، دوج گرند کاروان (با تلفظ صحیح انگلیسی داج)، کیا سورنتو و تویوتا سیِنا خلاصه می‌شوند. قیمت پایه‌ی تمام این مدل‌ها حدود ۳۰ هزار دلار است که با انتخاب آپشن‌های مختلف این رقم به ۴۵ هزار دلار نیز می‌رسد. به‌طور کلی ویژگی‌های هر مینی‌ون را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد.
انتقال قدرت به محور جلو
تمام مینی‌ون‌های فعلی بازار به‌صورت استاندارد محور جلو هستند. در این بین تویوتا سیِنا تنها موردی است که با سیستم تمام چرخ محرک (AWD) نیز فروخته می‌شود.
پیشرانه V6 و گیربکس اتوماتیک
معمولاً قدرت مینی‌ون‌ها از ۲۶۰ تا ۳۰۰ اسب بخار بوده و گیربکس از نوع اتوماتیک ۶ تا ۱۰ سرعته است. به‌دلیل کاربری مشخص، تجربه ثابت کرده که گیربکس‌های با تعداد دنده بیشتر برای مینی‌ون بهتر است. در بین مدل‌های فعلی بازار، کرایسلر پسیفیکا در نسخه پلاگین هیبرید با پیشرانه‌ی ۶ سیلندر V شکل و گیربکس CVT عرضه می‌شود. پسیفیکا در حالت تمام برقی تا ۵۳ کیلومتر مسافت را طی می‌کند و در بازار آمریکا، با معافیت مالیاتی معادل ۷۵۰۰ دلار فروخته می‌شود.
درهای کشویی برقی
مینی‌ون‌ها بر اساس ون‌های تجاری ساخته می‌شوند که با خواباندن صندلی‌های عقب، قابلیت تبدیل به ون را هم دارند. در عقب این خودروها کشویی و برقی است تا پیاده و سوار شدن آن برای کودکان راحت‌تر باشد. معمولاً باز و بسته شدن در عقب مینی‌ون از راه دور یا ریموت نیز انجام می‌شود.
صندوق عقب برقی
همانند ون‌ها، در صندوق عقب مینی‌ون‌ها به‌طور کامل، برقی و ریموت باز و بسته می‌شود تا بارگیری راحت‌تر صورت گیرد.
سه ردیف صندلی
یکی از ویژگی‌های استاندارد مینی‌ون‌ها وجود سه ردیف صندلی است تا ۷ یا ۸ سرنشین در خودرو جای گیرند. مدل‌هایی چون سینا و سورنتو به صندلی‌های راحت و زیرپایی مجهز هستند.
خواباندن صندلی‌ها
معمولاً صندلی‌های ردیف دوم و سوم مینی‌ون‌ها قابلیت خم شدن دارند تا در مواقع مورد نیاز، فضای بار بزرگ ایجاد شود. برای مثال صندلی‌های دو ردیف آخر پسیفیکا و گرند کاوران کاملاً خوابانده می‌شوند. صندلی‌های ردیف دوم تویوتا سینا به‌صورت برقی خم و چرخش داده می‌شوند.
تجهیزات رفاهی خانوادگی متنوع
همانند بیشتر خودروهای مدرن، مینی‌ون‌ها هم به سیستم اطلاعات و سرگرمی مجهز به راهیاب ماهواره‌ای، اتصال بلوتوث به تلفن همراه هوشمند، پورت‌های USB، پریز برق با جریان مشخص و سیستم صوتی و سرگرمی برای صندلی‌های ردیف عقب مجهر هستند. مدل‌هایی چون هوندا اودیسه و کرایسلر پسیفیکا به جاروبرقی نیز مجهز هستند.
ویژگی‌های کراس‌اورها و شاسی‌بلندها
کراس‌اورها و شاسی‌بلندها با طراحی مشابه استیشن‌ها، سدان‌ها و وانت پیکاپ‌ها در دسترس هستند. برای مقایسه‌ی بهتر، فقط ویژگی‌های مدل‌های سایز متوسط و بزرگ در این مطلب بررسی می‌شود.
انتقال قدرت به محور عقب یا چهار چرخ محرک
در بازار فعلی خودرو، شاسی‌بلندهای با شاسی مستقل و مور عقب انگشت شمار هستند. انتقال قدرت به محور عقب در بکسل خودرو یا تریلر کمک کننده است و معمولاً شاسی‌بلندهای بزرگ ظرفیت کشش بیش از ۴۵۰۰ کیلوگرم دارند. در کنار مدل‌های محور عقب، همیشه آپشن چهار چرخ محرک (4WD) نیز در شاسی‌بلندها وجود دارد تا در جاده‌های برفی و بارانی حداکثر چسبندگی ممکن در اختیار راننده باشد. برخی شاسی‌بلندهای مجهز به سیستم چهار چرخ محرک با قفل دیفرانسیل و دنده سنگین آفرود همراه هستند.
انتقال قدرت به محور جلو یا تمام چرخ محرک
کراس‌اورها بر پایه‌ی مدل‌های سدان و سواری محور جلو با شاسی یکپارچه و فرمان‌پذیری چابک ساخته می‌شوند. معمولاً همیشه امکان انتخاب نسخه‌ی تمام چرخ محرک نیز وجود دارد ولی کراس‌اورها در مسیرهای آفرود عملکرد مناسبی ندارند. البته به‌لطف سیستم مدیریت چسبندگی الکترونیکی پیشرفته، برخی کراس‌اورها در مسیرهای خارج از جاده، کاملاً بلااستفاده نمی‌شوند.
کراس‌اورها و شاسی‌بلندهای سایز متوسط بیشتر شرکت‌های خودروسازی با پیشرانه‌های ۴ سیلندر و ۶ سیلندر V شکل به همراه گیربکس اتوماتیک عرضه می‌شوند. برخی مدل‌های سایز بزرگ با پیشرانه‌های پرقدرت ۸ سیلندر V شکل نیز همچون جیپ گرندچروکی با ۷۰۷ اسب بخار در دسترس هستند. مدل‌های دیگری مانند تویوتا هایلندر و ولوو XC90 وجود دارند که در نسخه‌ی هیبرید هم تولید می‌شوند.
درهای معمولی و طرح هاچ‌بک
برخلاف مینی‌ون‌ها، تمام مدل‌های فعلی کراس‌اور و شاسی‌بلند با درهای معمولی تولید می‌شوند. در صندوق عقب این مدل‌ها مانند خودروهای هاچ‌بک باز و بسته می‌شود و معمولاً فضاهای زیادی برای جاسازی لوازم کوچک و بزرگ در صندلی‌های ردیف عقب تعبیه شده است.
سه ردیف صندلی
با اینکه تمام کراس‌اورها و شاسی‌بلندها سه ردیف صندلی ندارند (جیپ گرند چروکی فقط دو ردیف صندلی دارد)، اما این آپشن در بیشتر این مدل‌ها با ظرفیت ۷ یا ۸ سرنشین وجود دارد. البته به‌دلیل طرح مشخص خودروهای این کلاس، صندلی‌های ردیف آخر چندان جادار نیستند. خواباندن صندلی‌ها و حتی کاملاً مسطح کردن عقب خودرو در برخی مدل‌های امکان پذیر است.
تجهیزات رفاهی خانوادگی متنوع
همانند مینی‌ون‌ها خودروهای موجود در این کلاس به پیشرفته‌ترین تجهیزات رفاهی و الکترونیکی مانند سیستم اطلاعات و سرگرمی، راهیاب ماهواره‌ای، رابط‌های مختلف تلفن همراه هوشمند، سیستم صوتی و تصویری سرنشینان عقب و انواع پورت‌های معمول مجهز هستند.
نتیجه‌گیری
مینی‌ون‌ها با داشتن ویژگی‌هایی چون درهای عقب کشویی، کابین جادار و راحت با سه ردیف صندلی و تجهیزات مختلف رفاهی بهترین خودروهای خانوادگی موجود هستند. اما از نظر عموم، خودروهای این کلاس در برابر طراحی کراس‌اور و شاسی‌بلندهای پر زرق و برق، چندان جذاب نیستند. در بین شاسی‌بلندها، چند مدل انگشت شمار هم وجود دارند که امکاناتی در حد مینی‌ون‌ها ارائه می‌دهند.
در پایان این مطلب ۶ مدل پرفروش مینی‌ون، کراس‌اور و شاسی‌بلند با ذکر مشخصات خلاصه آورده شده‌اند.
کرایسلر پسیفیکا
قیمت: ۲۸ هزار و ۳۴۰ دلار - ۴۶ هزار و ۳۴۰ دلار
پیشرانه و قوای محرکه: ۶ سیلندر V شکل ۳.۶ لیتری بنزینی و هیبرید – ۲۶۰ و ۲۸۷ اسب بخار – محور جلو
گیربکس: ۹ سرعته اتوماتیک - CVT
هوندا اودیسه
قیمت: ۳۴ هزار و ۹۳۵ دلار – ۴۷ هزار و ۷۴۵ دلار
پیشرانه و قوای محرکه: ۶ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری – ۲۸۰ اسب بخار – محور جلو
گیربکس: ۹ و ۱۰ سرعته اتوماتیک
تویوتا سیه‌نا
قیمت: ۳۱ هزار و ۷۴۵ دلار – ۴۳ هزار و ۲۰۰ دلار
پیشرانه و قوای محرکه: ۶ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری – ۲۹۶ اسب بخار – محور جلو و تمام چرخ محرک
گیربکس: ۸ سرعته اتوماتیک
فورد اکسپلورر
قیمت: ۳۳ هزار و ۱۳۵ دلار – ۵۴ هزار و ۹۳۵ دلار
پیشرانه و قوای محرکه: ۶ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری و توربوشارژ، ۴ سیلندر توربوشارژ ۲.۳ لیتری – ۲۹۰، ۲۸۰ و ۳۶۵ اسب بخار – محور جلو و تمام چرخ محرک
گیربکس: ۶ سرعته اتوماتیک
تویوتا هایلندر
قیمت: ۳۲ هزار و ۲۵ دلار – ۴۹ هزار و ۲۷۵ دلار
پیشرانه و قوای محرکه: ۶ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری بنزینی و هیبرید، ۴ سیلندر ۲.۷ لیتری – ۱۸۵، ۲۹۵ و ۳۰۶ اسب بخار – محور جلو و تمام چرخ محرک
گیربکس: ۶ و ۸ سرعته اتوماتیک - CVT
جیپ گرندچروکی
قیمت: ۳۲ هزار و ۳۴۰ دلار – ۸۷ هزار و ۶۴۵ دلار
پیشرانه و قوای محرکه: ۶ و ۸ سیلندر V شکل با حجم‌های ۳.۶، ۳ و ۵.۷ لیتر – ۲۹۵، ۲۴۰ و ۳۶۰ اسب بخار – محور جلو و تمام چرخ محرک
گیربکس: ۸ سرعته اتوماتیک