جدیدترین آمار كیفیت خودروهای سواری تولید داخل روز گذشته در حالی منتشر شد كه این خودروها برخلاف آمارهای قبلی بر اساس قیمت؛ دسته‌بندی و با یكدیگر مقایسه شده‌است.
بر همین اساس خودروهای داخلی با توجه به قیمت آنها به چهار دسته قیمتی تقسیم شده‌اند و رتبه آنها در گروه قیمتی خاص خودشان مقایسه شده اند.
شركت بازرسی كیفیت و استاندارد ایران با در نظر گرفتن این فرض كه شاخص قیمت و كیفیت با یكدیگر در ارتباط مستقیم هستند، به جمع‌آوری اطلاعات آماری این ماه پرداخته است به این معنا كه با افزایش قیمت یك محصول طبعا كیفیت آن نیز افزایش می‌یابد. به‌این‌ترتیب خودروهای سواری داخلی اردیبهشت‌ماه به چهار دسته خودروهای 20 تا 40 میلیون تومانی، 40 تا 60 میلیون تومانی، 60 تا 100 میلیون تومانی و بالای 100 میلیون تومانی دسته‌بندی شده‌اند. این دسته‌بندی در حالی از كف قیمتی 20 میلیون تومان آغاز شده است كه به‌نظر می‌رسد چنانچه محصولات سایپا (به غیر از تیبا كه قیمت آن بالای 20 میلیون تومان است) در این بررسی قرار گیرد، گروه زیر 20 میلیون تومان نیز به این دسته‌بندی قیمتی اضافه شود و پرایدهای سایپا نیز تنها عضوهای آن گروه به شمار روند. در اردیبهشت گذشته، برای دومین ماه محصولی از سایپا در جدول رده‌بندی كیفی قرار نداشت.
اما با توجه به دسته‌بندی خودروها بر اساس قیمت و مقایسه آنها با یكدیگر، به‌نظر می‌رسد تغییر رویه اخیر شركت بازرسی برای بررسی كیفیت خودروهای سواری، در نتیجه انتقادهایی باشد كه از مدت‌ها قبل به آمارهای این شركت وارد بوده است.
پیش از این در نقد آمارهای ارائه شده، مقایسه كیفیت خودروهای ارزان‌قیمت و گرانقیمت و قرار دادن آنها در یك جدول، به‌عنوان یكی از ایرادهای اصلی جدول کیفی مطرح می‌شد.
بسیاری از منتقدان عقیده داشتند مقایسه كردن خودروهایی با فاصله قیمت‌های بسیار زیاد، منجر به گمراه شدن مصرف‌كنندگان و بدبینی آنها به محصولاتی می‌شود كه به دلیل قیمت نازل ، كیفیت شان با محصولات گرانقیمت تفاوت چشمگیری داشت.
منتقدان معتقدند اینكه كیفیت خودرویی 100 میلیون تومانی با كیفیت خودرویی 20 میلیون تومانی مقایسه شود از اساس اشتباه است؛ زیرا اگر خودرویی از امكانات روز دنیا برخوردار بود، قطعا 20 میلیون تومان قیمت نداشت.
هرچند با توجه به دسته‌بندی قیمتی خودروها و بررسی آنها در دسته قیمتی خود، به‌نظر می‌رسد مقایسه انجام شده منطقی‌تر از مقایسه‌های پیشین باشد، اما برخی منتقدان به این روش نیز اعتراض دارند. این منتقدان می‌گویند به صورت كلی كیفیت موضوعی است كه باید در نتیجه انجام انواع نظرسنجی‌ها بر اساس رضایت مشتری و همچنین میزان رضایت او از خدمات پس‌از فروش و توسط سازمان‌های غیر وابسته دولتی مانند «ان.جی.او» ها انجام شود.
اما در رابطه با دسته‌بندی قیمتی که شرکت بازرسی انجام داده نکته دیگری نیز به چشم می‌خورد و آن اینکه تنوع خودروهای موجود در هر دسته قیمتی با دسته دیگر تفاوت چشمگیری دارد. برای مثال خودروهای دسته یك قیمتی بیشترین تنوع را داشته و در دسته چهار قیمتی نیز فقط یك خودرو قرار دارد كه آن یك خودرو نیز در سطح كیفی خیلی خوب (A+) قرار دارد.
اتفاق دیگری كه می‌توان در رده‌بندی كیفیت با شیوه جدید به آن اشاره كرد این است كه اگرچه خودروهای سواری بر اساس قیمت دسته‌بندی و مقایسه شده‌اند و دیگر خودروی 20 میلیون تومانی با خودروی 100 میلیون تومانی مقایسه نمی‌شود، اما خودروهایی كه در رده‌بندی‌های پیشین در مقایسه با تمام خودروهای دیگر در رده آخر قرار داشتند، هم‌اکنون نیز در رده آخر گروه‌های قیمتی قرار دارند.
برای مثال خودروی ام.وی.ام 110 كه در بررسی فروردین ماه رده آخر جدول كیفیت را به خود اختصاص داده بود، این ماه نیز با 85 نمره منفی در رده آخر خودروهای گروه قیمتی یك قرار گرفت و خودروی ام.وی.ام ایكس 33 نیز با اینكه در گروه خودروهای 60 تا 100 میلیونی قرار دارد، با 65 امتیاز منفی در رده آخر این گروه قرار دارد.
اما بر اساس رده‌بندی كیفی اردیبهشت ماه با شیوه جدید، خودروی پارس‌تندر با 20/6 نمره منفی در صدر جدول كیفیت دسته یك قیمتی قرار گرفته است. دسته یك قیمتی، بیشترین تنوع را دارد و شامل 12 مدل خودرو با قیمت‌های 20 تا 40 میلیون تومانی است.
رتبه برتر گروه دوم قیمتی را نیز یك خودرو از دو خودرو حاضر در این گروه به دست آورده است. خودروی جك (J5) محصولی است كه با 8/47 نمره منفی در بین خودروهای 40 تا 60 میلیون تومانی، بهترین كیفیت را داشته است. خودروی دیگر این گروه ام.وی.ام 530 است.
در دسته سوم قیمتی یعنی خودروهای 60 تا 100 میلیون نیز تنها سه خودرو قرار دارد كه رنو مگان در كنار دو خودروی چینی كه در این گروه قرار دارند، رتبه اول را با 2/19 نمره منفی به دست آورده است.
سوزوكی گراند ویتارا نیز كه در دسته خودروهای بالای 100 میلیون تومان است، تنها خودروی بررسی شده در این دسته است كه با 4/16 نمره منفی در دسته خودروهای خیلی خوب قرار گرفت.
سایپا جا ماند
همانطور كه اشاره شد،رتبه‌های تعیین شده برای سواری‌های داخلی در حالی اعلام شده است كه برای دومین ماه متوالی جای خالی محصولات سایپا در جدول رده‌بندی كیفیت مشاهده می‌شود.
در حالی كه گفته می‌شود دلیل ارزیابی نشدن محصولات سایپا اختلاف این خودروسازی با شركت بازرسی كیفیت است، مدیر بخش آدیت و ارزیابی سایپا در رابطه با چرایی غیبت محصولات این خودروساز توضیحات دیگری دارد. غلامرضا محمدی در رابطه با این موضوع به خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: قرارداد سایپا با شركت بازرسی كیفیت برای آدیت محصولات تا پایان سال 92 بود، با پایان این قرارداد و از آنجایی كه ما هیچ الزام حاكمیتی برای همكاری با شركت بازرسی نداشته‌ایم، از ابتدای سال 93 قراردادی با این شركت امضا نكردیم.
او در ادامه می‌گوید: در حال حاضر روند آدیت محصولات سایپا توسط شركت بازرسی جاری است، زیرا اواخر اردیبهشت‌ماه نامه‌ای از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی‌بر همكاری با شركت بازرسی دریافت كردیم.
با توجه به آغاز همكاری سایپا و شركت بازرسی و با توجه به اینكه برای انتشار میزان كیفیت یك خودرو میانگین بررسی یك ماهه مورد نیاز است، محمدی عقیده دارد از ماه آینده محصولات ساپیا در جدول رده‌بندی كیفی حضور خواهد داشت، اما با توجه به رده‌بندی قیمتی جدید، این‌بار پرایدها در رده خودروهای زیر بیست میلیون قرار خواهند گرفت.
بازگشت تندر-90 ایران‌خودرو
اما تولید مجدد تندر-90 ایران‌خودرو و بررسی آن در شركت بازرسی كیفیت، باعث شد این خودرو با 21 نمره منفی در رتبه دوم گروه یك و در كنار تندر پارس‌خودرو با همین میزان نمره منفی قرار بگیرد. هر دو این خودروها در سطح كیفی خیلی خوب A+ قرار دارند و نمره‌های منفی‌شان هم با یكدیگر برابر است، اما در جدول كیفی اردیبهشت ماه، تندر ایران‌خودرو رتبه دوم را دارد و تندر پارس‌خودرو رتبه سوم را داراست.
در رتبه چهارم این گروه پژو 206 صندوقدار قرار دارد كه با 8/22 امتیاز منفی در سطح كیفی خیلی خوب قرار دارد.
پژو 206 ایران‌خودرو نیز با نمره منفی 23/8 در رتبه پنجم قرار گرفته است. این خودرو نیز مانند چهار خودرو قبلی خود در سطح كیفی خیلی خوب A+ قرار دارد.
رانا خودرویی است كه با 27/9 امتیاز منفی رتبه ششم جدول گروه یك قیمتی را به خود اختصاص داده است و در سطح كیفی خیلی خوب A قرار گرفته است. پژو پارس كه در ایران‌خودرو خراسان به تولید می‌رسد در جایگاهی پایین‌تر از رانا قرار گرفته است؛ زیرا امتیاز منفی این خودرو 52/2 بوده است. اگرچه اختلاف امتیازهای پژو پارس با خودروی قبلی خود چشمگیر به‌نظر می‌رسد، اما این خودرو نیز در سطح كیفی خیلی خوب A قرار گرفته است. سمند با 4/52 نمره منفی در رتبه 8 این گروه قرار گرفته است و سطح كیفی‌اش مانند خودروی قبلی خود است.
اما نمره منفی پژو 405 ساخت ایران‌خودرو مركزی از ایران‌خودروی خراسان كمتر است. 405ایران‌خودرو مرکزی با 6/52 نمره منفی یك رتبه بالاتر از405خراسان قرار گرفته است. 405 تولید ایران‌خودرو خراسان نیز با 2/53 نمره منفی در جایگاه دهم است، هردوی این خودروها در سطح كیفی خیلی خوب A هستند. اما دو خودروی چینی دو رده آخر گروه یك را به خود اختصاص داده‌اند. ام.وی.ام 315 با 7/55 امتیاز منفی رتبه یازدهم را داراست و در سطح خیلی خوب A قرار دارد؛ درحالی‌كه خودروی دیگر این خانواده، یعنی ام.وی.ام 110 با 85 نمره منفی رتبه آخر و سطح كیفی خوب B+ را از آن خود كرده است.
خودروی جك J5 و ام.وی.ام 530 خودروهای گروه 60 تا 40 میلیون تومان هستند كه هر دوی آنها در سطح كیفی خیلی خوب هستند. نمره منفی این دو خودرو به ترتیب 8/47 و 9/52 است. اما سومین گروه شامل مگان و دو خودروی چینی است كه قیمت آنها بین 60 تا 100 میلیون تومان است. مگان با 2/19 امتیاز منفی رتبه اول این گروه را دارا است و در سطح كیفی خیلی خوب A+ قرار دارد؛ درحالی‌كه لیفان ایكس60 دومین رتبه این گروه را با 7/50 امتیاز منفی به خود اختصاص داده است. سطح كیفی این خودرو خیلی خوب A است. سومین خودروی این گروه نیز ام.وی.ام ایكس 33 است كه با 65 نمره منفی در سطح كیفی خوب B+ قرار گرفته است.
خودروی گراند ویتارا نیز به‌عنوان تنها خودروی بالای 100 میلیون تومان در ارزیابی اردیبهشت ماه شركت بازرسی، با 4/16 كمترین امتیاز منفی در میان تمام خودروهای بررسی شده را داشته است. این خودرو كه در گروه خود هیچ رقیبی ندارد، در سطح كیفی خیلی خوب A+ قرار گرفته است.