مقالات خودرو : عمومی : معرفی چند سیستم هشدار خواب آلودگی

معرفی چند سیستم هشدار خواب آلودگی

شاید هیچ چیز وحشتناک تر از این نباشد که ببینید یک تریلی بزرگ به آرامی از مسیر منحرف می‌شود، سپس ناگهان به سرعت به مسیر خودش برمی‌گردد. وقتی شب هنگام در جاده رانندگی می‌کنید، خودرو شما پر است از اعضا خانواده که همگی به خواب خوش فرو رفته‌اند، در این وضعیت شاید دوست داشته باشید کمتر پدال گاز را بفشارید و فاصله تان با خودرو جلویی را افزایش بدهید، شاید هم بخواهید بیشتر گاز بدهید و آن را پشت سر بگذارید. تا زمانی که از حمل و نقل جاده‌ای استفاده می‌شود، راننده کامیون های خواب آلوده هم در کار خواهند بود. این راننده ها، کامیون های بزرگ و سنگینی را هدایت می‌کنند که می‌توانند در یک آن چندین و چند خودروی سواری را له کنند. این کامیون های بزرگ، مثل خودروهای سواری یا کامیون های سبک، قدرت مانور ندارند، از طرفی، رانندگان کامیون هم مدت زمان بیشتری را در جاده می‌گذرانند، به همین خاطر ممکن است چرخه خواب و بیداری آن ها به هم بخورد و در حالتی بین خواب و بیداری رانندگی کنند تا بتوانند بارشان را به موقع به مقصد برسانند. مشکل چرت زدن راننده ها در پشت فرمان، بسیاری از پژوهشگران را بر آن داشته است تا در مورد این مشکل به مطالعه و تحقیق بپردازند. نتیجه این تحقیقات باعث شده است قوانین جدیدی وضع و فناوری های جدیدی نیز ابداع شود.

قوانین فدرال در ایالات متحده می‌گویند رانندگان کامیون باید بعد از هر 12 ساعت رانندگی، 10 ساعت استراحت کنند، پژوهشگران نیز آستین ها را بالا زده‌اند و با ابداع چند سیستم جدید، قدم هایی در زمینه بیدار نگه داشتن راننده ها برداشته‌اند. از میان این نوآوری ها می‌توان به لامپ های LED اشاره کرد که نور خورشید را شبیه سازی می‌کنند تا ساعت بیولوژیکی بدن راننده را فریب بدهند و این تصور را در او ایجاد کنند که صبح است و وقت بیدار شدن. کامیون داران بسیار علاقه مندند تا مشکل راننده های خواب آلوده را حل کنند، چون تنها کسانی  که پشت فرمان به خواب می‌روند راننده ها هستند و نه هیچ کس دیگر. البته پژوهشگران برای بیدار نگه داشتن رانندگان خودروهای مسافربری هم، به راهکارهایی هوشمندانه دست یافته‌اند. به این ترتیب آیا روزی فرا خواهد رسید که خودرو بتواند شما را از خواب بیدار کند؟ باید گفت این احتمال وجود دارد، به خصوص اگر تصمیم داشته باشید در آینده سر کیسه را شل کنید و یک خودرو لوکس بخرید؛ ولی چه سیستم پیشرفته‌ای می‌تواند هنگام رانندگی، چشم های شما را باز نگه دارد.

انواع سیستم های هشدار خواب آلودگی

به اعتقاد کلایس تینگوال (Claes Tingvall) مدیر سازمان ایمنی بزرگراه در سوئد (زادگاه ولوو که چندین دهه در زمینه ایمنی خودرو پیشرو بوده است)، صنعت خودروسازی در آستانه یک انقلاب در زمینه ایمنی خودروها قرار دارد. بعد از ظهور  کمربند ایمنی در دهه 60 میلادی، ایمنی خودروها هرگز در اولویت قرار نداشته است. خودروسازانی چون ولوو، ساب، نیسان و مرسدس بنز، راننده های کم خواب را مورد مطالعه قرار داده‌اند تا بهترین روش برای بیدار نگه داشتن آن ها را پیدا کنند. پس از این تحقیق و بررسی ها بود که کمپانی ولوو، سیستم اخطار به راننده (Driver Alert) را اختراع کرد. اگر این سیستم تشخیص بدهد که راننده خواب آلوده است، یک زنگ خطر را به صدا در می‌آورد و چراغی به شکل یک فنجان قهوه روی پنل ابزار شروع به چشمک زدن می‌کند. کمپانی ساب نیز به سیستم مشابهی دست پیدا کرده است. سیستم اعلام حواس پرتی راننده (Driver Attention Warning System) که اختراع کمپانی ساب است نیز، از اعلام خطر صوتی استفاده می‌کند؛ اگر راننده چرت بزند، این سیستم چنین پیغامی پخش می‌کند: "شما خسته هستید. خستگی شما خطرناک است! در اولین فرصت ممکن توقف و استراحت کنید." صندلی راننده نیز به لرزش در می‌آید تا او را از خواب آلودگی بیرون بیاورد. نسل دوم سیستم های هشدار خواب آلودگی از فناوری بسیار بالاتری استفاده می‌کنند. شرکت های مستقل در حال تکمیل سیستم هایی هستند که با ایمنی بسیار بالایی می‌توانند خواب را به طور کامل از سر راننده بپرانند. برخی اقداماتی که این سیستم انجام می‌دهد عبارتند از: دمیدن هوا به پشت گردن راننده خواب آلوده و لرزاندن غربیلک. فرمان نیز، به طور اتوماتیک هدایت خودرو را دست می‌گیرد و در صورتی که از خط خارج شده باشد، آن را به سر جایش برمی‌گرداند. البته همه این موارد در سیستم هایی عرضه خواهند شد که در آینده نزدیک به بازار می‌آیند.

دست نگه دارید، هنوز یک سوال مهم باقی مانده است: خودرو چطور می‌تواند بگوید که راننده خواب آلوده است؟ پژوهشگران قبلاً سیستم هایی در زمینه ایمنی خودرو ابداع کرده و آن ها را به کار برده‌اند. برای مثال، می‌توان از سیستم اعلام  نقاط کور نام برد که در خودروهای امروزی به کار می‌رود و مراقب خودروهایی است که روی نقاط کور هستند و راننده نمی‌تواند آن ها را ببیند. سیستم هشدار عبور از خط نیز وجود دارد که صرفنظر از این که راهنما روشن باشد یا خاموش، فاصله بین خودرو و خطوط جاده را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. غربیلک فرمان اتوماتیک را هم در نظر داشته باشید که وقتی از خط خارج بشوید، خودرو را به مسیر درست برمی‌گرداند و بخشی از سیستم هشدار خواب آلودگی به شمار می‌رود. در آینده‌ای نه چندان دور، شما و خودرویتان، بیش از پیش مجهز خواهید شد. اگر یک مرسدس بنز مدل 2009 را خریداری و شروع به رانندگی با آن بکنید، کامپیوتری که روی داشبورد قرار دارد، بلافاصله رفتارهای شما را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد تا یک پروفایل برایتان درست کند.

این کامپیوتر، پروفایل ساخته شده (شامل نحوه در دست گرفتن فرمان و مدت زمان رانندگی‌تان) را با موقعیت کنونی شما مطابقت می‌دهد. اگر رفتارتان با پروفایل شما مطابقت نکند، کامپیوتر متوجه نامساعد بودن اوضاع می‌شود و به شما اخطار می‌دهد، به این ترتیب، اگر چرت بزنید، حواس‌تان پرت بشود یا روی جاده مارپیچ بروید، سیستم به شما هشدار می‌دهد تا حواس‌تان را بیشتر جمع کنید. از این گذشته، کامپیوتر برای هرکسی که پشت فرمان بنشیند یک پروفایل مجزا درست می‌کند. سیستم کمپانی ولوو نیز، به روشی مشابه عمل می‌کند. این سیستم، نحوه رانندگی شما را تجزیه و تحلیل می‌کند (از جمله فاصله شما با خودرو جلویی و نحوه رانندگی بین خطوط) تا میزان هوشیاری شما را تعیین کند. کامپیوتری که روی داشبورد خودروهای ساب نصب می‌شود نیز از یک برنامه استفاده می‌کند که حالات چهره را تشخیص می‌دهد و تعیین می‌کند آیا خواب آلوده هستید یا نه؟ در این سیستم، دوربین های مادون قرمز، حرکت عضلات چهره راننده، الگوی پلک زدن و مدت زمانی که چشم بین پلک زدن ها بسته می‌ماند را را زیر نظر می‌گیرند. وقتی سیستم، خواب آلودگی شما را تشخیص بدهد، شما را تکان می‌دهد تا از خواب بیدار شوید. به هر حال، تا زمانی که بخواهید خودرویی مجهز به چنین سیستم هایی بخرید، شاید همچنان مجبور باشید بین راه توقف کنید و قهوه بخورید تا به خواب نروید.