باتری خودرو در هنگام خاموش بودن موتور به دلایل مختلفی مانند روشن ماندن چراغ‌ها، کهنگی یا حتی دمای نامتعارف هوا می‌تواند خالی شود.
شاید اولین باری که باتری خودرویتان خالی شد، چندان به این مشکل توجه نکنید و یک باتری نو برای ماشینتان بخرید. اما اگر این اتفاق دوباره بیفتد، آن‌گاه باید به فکر بررسی‌های بیشتر برای یافتن مشکل باشید.
چرا باتری خودرو خراب میشود؟
دلایلی که می‌توانند باعث خالی شدن باتری خودرو شود، آن‌قدر زیاد هستند که در یک مقاله نمی‌گنجند؛ اما اگر بخواهیم به‌طور کلی دلایل خالی شدن باتری را مطرح کنیم، سه نوع ایراد اصلی وجود دارد که شامل ایراد در خود باتری، ایراد در سیستم برقی خودرو و اشتباهات از سوی راننده هستند. برخی از این مشکلات را در خانه و بدون نیاز به مکانیک می‌توان حل کرد؛ ولی برخی از آن‌ها پیچیده‌تر هستند و برای حل آن‌ها به کمک یک متخصص کاردان نیاز خواهد بود.
بیشتر افراد، زمانی متوجه می‌شوند باتری خالی شده است که پس از خاموش کردن خودرو نتوانند دوباره آن را استارت بزنند؛ اما گاهی نیز پیش می‌آید که باتری در حین حرکت خالی میشود و این می‌تواند نشانه‌ای از ایراد در سیستم شارژ باتری باشد.
دلایل خالی شدن باتری
وقتی باتری خودرو به‌صورت مداوم به مشکل بر می‌خورد، یکی از نخستین و شایع‌ترین دلایل، خوردگی یا خرابی اتصالات است. پس از آن، دلایل دیگری مثل وجود اتصالی در سیم‌کشی و ایراد در سیستم شارژ باتری نیز به میان می‌آیند. ایراد در شارژ باتری زمانی اتفاق می‌افتد که میزان مصرف باتری بیشتر از میزان شارژ آن باشد. شرایط آب‌وهوایی و دمای خیلی بالا یا خیلی پایین محیط نیز می‌توانند روی باتری اثر منفی داشته باشند. در ادامه، به اصلی‌ترین دلایل خالی شدن باتری می‌پردازیم.
۱. روشن ماندن چراغ‌ها
اولین موردی که در صورت بروز مشکل در باتری خودرو باید چک کنید، روشن ماندن چراغ‌ها است. ممکن است در طول شب، چراغ‌های اصلی یا چراغ سقفی خودرو را روشن گذاشته باشید و این می‌تواند باعث خالی شدن باتری شود. وقتی در شب و هنگام تاریکی، خودرو را ترک می‌کنید، چک کنید که چراغی روشن نمانده باشد. در برخی خودروها، چراغ‌ها تا زمانی پس از خاموش شدن خودرو روشن می‌مانند و سپس به‌طور خودکار خاموش می‌شوند؛ ولی اگر ایرادی در این سیستم به‌وجود بیاید، ممکن است چراغ‌ها روشن بمانند و باتری را خالی کنند.
۲. ضعیف‌شدن باتری
اگر باتری قدیمی شده باشد یا از آن خوب نگه‌داری نشده باشد، به‌سختی شارژ خود را نگه می‌دارد. حتی مشکلات کوچک در سیستم برق مانند سیستم صوتی نیز می‌توانند به‌راحتی یک باتری معیوب را در هنگام خاموش بودن خودرو خالی کنند.
۳. خرابی و فرسودگی اتصالات باتری
خرابی در اتصالات سر باتری می‌تواند از شارژ شدن باتری ممانعت کند و قطع شدن این اتصالات نیز می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود.
۴. اتصالی در سیستم برق
وجود کوچک‌ترین اتصالی در سیستم برقی خودرو می‌تواند باعث حالتی شود که به آن اصطلاحا برق دزدی گرفته میشود. پیدا کردن چنین ایراداتی بسیار مشکل است؛ ولی بهتر است درصورت مواجه شدن با آن‌ها، ابتدا چراغ‌های داشبورد و صندوق عقب را چک کنید. ممکن است این چراغ‌ها در زمانی‌که لازم نیست هم روشن باقی بمانند و باعث خالی شدن باتری شوند.
۵. دمای هوا
هوای بیش از حد گرم یا خیلی سرد می‌تواند شرایط را برای کارکرد صحیح باتری مختل کند. به‌خصوص باتری‌های کهنه و قدیمی نسبت‌به دمای محیط حساسیت بیشتری دارند و زودتر آسیب می‌بینند.
۶. مشکل در سیستم شارژ باتری
اگر باتری خودرو در حین حرکت و روشن بودن موتور خودرو خالی شود، ایراد از سیستم دینام و شارژ باتری است. درصورت بروز این مشکل، ابتدا باید تسمه دینام را چک کنید و مطمئن شوید دینام کار می‌کند. درصورت سالم بودن تسمه، خود دینام باید چک شود.
باتری خودرو در زمان خاموش بودن موتور، برق مورد نیاز چراغ‌های اصلی، چراغ سقفی و چند مصرف‌کننده‌ی دیگر مانند سیستم صوتی را تأمین می‌کند. چون در هنگام خاموش بودن موتور باتری دیگر شارژ نمی‌شود، به‌مدت محدودی می‌تواند برق خودرو را تأمین کند و اگر باتری مشکل‌دار یا کهنه باشد، زودتر خالی میشود. در اکثر خودروهای جدید، سیستمی به‌نام «چراغ همراهی تا منزل» وجود دارد که با آن می‌توانید پس از خاموش کردن خودرو، چراغ‌ها را تا مدتی روشن نگه دارید و سپس به‌طور خودکار خاموش می‌شوند. پیدا شدن ایرادی در چنین سیستمی می‌تواند باتری را به‌سرعت خالی کند. در خودروهای مدرن، هنگامی که موتور خاموش است و از سیستم صوتی استفاده میشود، پس از گذشت مدت زمان مشخصی خود خودرو به شما هشدار می‌دهد که باتری ممکن است خالی شود.
اگر تمامی چراغ‌ها را چک کردید و همه‌چیز درست کار می‌کرد، باید خود باتری را تست کنید. ابتدا باید اتصالات را چک کنید و مطمئن شوید همگی به‌درستی و محکم سر جای خود هستند. در باتری‌های قدیمی، باید سطح آب باتری را نیز چک کنید و در صورت نیاز، به آب آن اضافه کنید. برای تست آب باتری، یک دستگاه ارزان‌قیمت به‌نام هیدرومتر وجود دارد که کارکردن با آن آسان است و به‌راحتی می‌توانید از آن استفاده کنید. اگر پس از شارژ کامل باتری، یک یا دو عدد از سلول‌های آن عدد پایینی را نشان دهند، باید باتری را تعویض کنید.
راه دیگر تست خودرو، استفاده از دستگاه تستر (Tester) است. این دستگاه قیمت بالایی دارد و خرید آن برای مصرف‌کنندگان به‌صرفه نیست؛ ولی باتری‌سازها آن را دارند و می‌توانید برای تست باتری به آن‌ها مراجعه کنید. این دستگاه، به‌صورت مجازی باری را روی باتری قرار می‌دهد و شما می‌توانید ولتاژ باتری را در حالت عادی و زیر بار ببینید. معمولا تست باتری با این دستگاه، به‌صورت رایگان یا با هزینه‌ی ناچیز انجام میشود.
اگر خودتان این دستگاه را تهیه کرده‌اید و می‌خواهید در منزل باتری را تست کنید، بهتر است حتما دستکش و لوازم ایمنی بپوشید؛ چون گاهی باتری‌های معیوب در هنگام تست منفجر می‌شوند.
هنگام بازدید باتری ممکن است متوجه سولفاته‌شدن و جرم‌بستن در ناحیه‌ی سرباتری‌ها شوید. ممکن است این سولفاته‌شدن در حدی باشد که با چشم دیده نشود؛ ولی معمولا شدت آن بالا است و جرمی به رنگ آبی، سفید یا سبز را مشاهده خواهید کرد.
وجود سولفات و جرم در سرباتری‌ها هم می‌تواند از شارژ شدن صحیح باتری جلوگیری کند و هم نمی‌گذارد در هنگام استارت، برق کافی به استارتر برسد و به‌همین‌خاطر ممکن است خودرو روشن نشود.
برای پاک کردن سولفات باتری می‌توانید از آب، جوش شیرین و یک برس سخت استفاده کنید. هنگام کار کردن با جوش شیرین نیز بهتر است احتیاط کنید؛ این ماده نباید وارد سلول‌های باتری شود. در بیشتر مواقع، سولفات‌ها تنها با آب جوش و یک برس سخت پاک می‌شوند.
اگر سولفات‌ها خیلی سفت باشند، برای پاک‌کردن آن از روی قطب‌های باتری می‌توانید از سمباده استفاده کنید. درصورتی‌که از سمباده برای پاک کردن سرباتری‌ها استفاده کنید، سطح آن‌ها بسیار صاف و شفاف میشود و این بهترین حالت ممکن برای انتقال جریان برق است. سپس باید سر باتری‌ها را محکم و درست ببندید. گاهی می‌بینید ایراد خودرو تنها به‌خاطر شل‌بودن این اتصالات است. در بعضی خودروها، نصب سرباتری‌ها کمی مشکل است و ممکن است به کمک یک متخصص نیاز پیدا کنید.
اگر باتری خودروی شما مدام خالی میشود، باید به‌سراغ سیستم برق بروید. ممکن است برق خودرو از جایی مثل قفل درها یا سوئیچ اتصالی کرده باشد و باتری خالی شود. مدار چراغ‌ها نیز می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. برای پیدا کردن اتصالی در سیستم برق باید از دستگاهی به‌نام مولتی‌متر استفاده کنید. برای این کار، باید مولتی‌متر را در حداکثر آمپر خود قرار دهید. برخی نیز برای این کار از لامپ تست استفاده می‌کنند که قیمت پایین‌تری نسبت‌به مولتی‌متر دارد.
بسیاری از چراغ‌هایی که درون خودرو قرار دارند، طوری طراحی شده‌اند که به‌صورت خودکار خاموش می‌شوند. حال، بروز مشکل در سیستم برق خودرو می‌تواند باعث روشن ماندن آن‌ها و خالی شدن باتری شود. اگر باتری خودرو در زمستان نیز دچار افت کارایی میشود، می‌توانید یک دستگاه جامپر خریداری کنید تا درصورت روشن نشدن خودرو، آن را به باتری وصل کنید.
درهرصورت، اگر تمهیدات گفته‌شده نتوانند مشکلتان را برطرف کنند، باید حتما به یک برقکار خبره مراجعه کنید.