بعد از پایان یافتن مهلت ترخیص خودروهای در گمرک مانده با وجود رایزنی‌ها و ارائه پیشنهادات از سوی انجمن واردکنندگان خودرو اما هیچ اقدامی از سوی وزارت صمت صورت نگرفت و حال به نظر می رسد به گفته یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی شرکت های واردکننده و مردم دیگر نباید منتظر ترخیص خودروهای در گمرک مانده بمانند.
ماجرای حدود ۱۳ هزار خودروی در گمرک مانده از دو سال پیش شروع شده است که به دلایل متعدد از جمله تغییر شرایط ارزی یا تخلف در ثبت سفارش، ترخیص آنها متوقف شد. تا اینکه در سال گذشته و طبق مصوبه دولت از ۱۶ دیماه تا نیمه تیرماه سال جاری و بعد با تمدید دو ماهه مهلت فرصتی برای انجام مراحل قانونی و ترخیص به صاحبان آنها داده شد.
بر این اساس نزدیک به ۷۵۰۰ خودرو از گمرک خارج شد، اما ۱۱۰۰ دستگاه دیگر که اظهار شده، تشریفات گمرکی را انجام و پروانه الکترونیکی دریافت کرده بودند، به دلیل پایان مهلت زمان تعیین شده، در گمرک باقی مانده و اجازه ترخیص پیدا نکردند.
اکنون نیز به گفته دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، مابه‌التفاوت ارزی ۱۰۴۸ دستگاه از خودروهای متوقف در گمرک پرداخت و تمام امور ترخیص آنها انجام شده است، اما به دلیل اتمام مهلت مصوبه دولت این خودروها امکان خروج از گمرک را پیدا نکرده‌اند.
اما براساس گفته های معاون فنی و امور گمرکی گمرک از وقتی که این خودروها اظهار شده و تشریفات گمرکی را انجام می دهند اگر تا یک ماه بعد ترخیص نشوند گمرک طبق مقررات گمرکی آنها را متروکه اعلام می‌کند که در این حالت به سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی اعلام خواهد شد.
ارونقی تصریح کرده که سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی در مورد فروش یا هرگونه اقدام دیگری برای خودروهای دپو شده که متروکه اعلام می‌شوند، تصمیم‌گیری خواهد کرد.
اما برخی فعالان حوزه واردات خودرو نیز در این باره معتقدند که فرستادن خودروهای مانده در گمرک به‌عنوان کالای متروک به سازمان اموال تملیکی سبب می‌شود که شرکت‌های واردکننده این خودروها و همچنین مشتریان آنها دستشان از این خودروها کوتاه مانده و در مقابل برای عده‌ای رانت ایجاد شود. دادفر تاکید کرد بخش عمده‌ای از این خودروها با توجه به دریافت پروانه الکترونیکی گمرک هیچ مشکلی برای ترخیص ندارند و در حال حاضر پشت درهای گمرک مانده‌اند.
در همین رابطه سید جواد حسینی کیا عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به خبرنگار خودروکار می گوید:« تصمیم کلی نظام در راستای حمایت از تولید داخل و صنعت خودرو با توجه به اینکه این صنعت نیز مورد تحریم ها هم قرار گرفته است بر این است که واردات خودرو ممنوع باشد.
او می افزاید: به جز در بحث ناوگان حمل و نقل عمومی که قرار بود تعدادی خودرو وارد شود اکنون دیگر در بخش سواری اصلا ظرفیت واردات و ترخیص خودروها دیگر وجود ندارد.
او در پاسخ به این سوال که با این وضعیت تکلیف تعهدات شرکت های واردکننده به مردم چه می شود ؟ می گوید: بعید است که دیگر ظرفیت ترخیص خودروهای در گمرک مانده ایجاد شود، چرا که اگر ظرفیتی به وجود بیاید ممکن است افراد واردکننده بخواهند ازاین فرصت برای واردات خودروهای بیشتر تلاش کنند. به همین سبب پیش بینی مجلس این است که در چنین شرایطی مهلت مصوبه تمدید نخواهد شد مگر آنکه وضعیت خاصی به وجود بیاید که آن هم بعید است.
حسینی کیا با تاکید بر این موضوع که اگر خودرویی ترخیص نشده حتما شرایط ترخیص نداشته است می افزاید: مردم باید پول هایشان با احتساب سود و دیر کرد از شرکت های واردکنند پس بگیرند و دیگر منتظر ترخیص خودروها از گمرک نباشند. اکنون شرکت های داخلی نیز شرایط تحویل برخی از خودروها را ندارند و برای خودروهایی که نمی توانند به مردم تحویل بدهند طرح تبدیل در نظر گرفته اند بنابراین در همین راستا شرکت های واردکننده هم باید صادقانه به مردم اطلاع دهند که امکان تحویل خودروها وجود ندارد.
روز گذشته مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک ایران نیز در مورد پیشنهادات گمرک برای رفع توقف خودروها در گمرک مانده نیز بیان کرد که در متن مصوبه دولت، از لفظ «ترخیص» تا 16 تیرماه 1398 استفاده شده که اگر واژۀ «صدور پروانه» جایگزین شود، این مشکل حل می‌شود. علیرغم اینکه در موضوع ترخیص خودروها هیچ قصوری متوجه گمرک نبود با این وجود پیشنهاد شد تاریخ « صدور پروانه گمرکی » ملاک عمل برای ترخیص خودرو باشد و موافقت با این موضوع ، از سوی گمرک، پیشنهاد شد.
او می افزاید: همچنین پیشنهاد شد مصوبه دولت جهت ترخیص خودروهای سواری، تمدید شود تا خودروهایی که مشکلی از نظر قوانین و مقررات مربوطه نداشته اما اجازه خروج پیدا نکرده اند، اجازه ترخیص یابند. این پیشنهادات از سوی گمرک ایران به وزارت امور اقتصادی و دارائی اعلام شده است؛ اما باید توجه داشت مرجع ذیربط برای پیگیری این موارد وزارت صنعت، معدن و تجارت است و گمرک ایران به عنوان یک سازمان مجری، سعی در اجرای کامل و بی نقص مصوباتی است که جهت اجرا، به این سازمان ابلاغ می‌شود.
با توجه به این گفته ها به نظر می رسد اگرچه مسولان گمرک نیز پیشنهاداتی برای ترخیص خودروهای در گمرک مانده ارائه می کنند اما آن طور که حسینی کیا عضو کمیسیون صنایع بیان می کنددیگر شرایط ترخیص خودروها فراهم نخواهد شد چرا که وزارت صمت نیز گویی برنامه ای برای این کار ندارد.