تابستان فصل سفر است. حتی با این قیمت بالای بنزین هم نمیتوان گول آسمان آبی را نخورد و به جاده نزد. امسال تابستان پیش از این که به جاده بزنید، میتوانید چند اقدام احتیاطی انجام بدهید تا هم اهل و عیالتان صحیح و سالم بمانند هم در پمپ بنزین کمتر نقره داغ بشوید. گرمای شدید و رانندگی طولانی، خودروها را به دردسر میاندازد. ترکیدن شیلنگ ها، نشت کردن رادیاتور، تایرهای کم باد، و فیلترهای کثیف، مصرف سوخت را به شدت بالا میبرند، و حتی بدتر از آن ماشین را به کلی از کار میاندازند.
تایرهای خودرو را بررسی کنید!
بیشترین جایی که از آن ها غفلت میشود، تایرها هستند. به گفته اتحادیه تولید کنندگان لاستیک (RMA) از هر راننده فقط یکی از آن ها فشار باد تایرها را چک میکند، در حالی که از هر ده راننده تقریباً هفت راننده به طور مرتب ماشینش را میشوید. واقعیت این است که یک تایر کم باد، پر باد، فرسوده یا غیر بالانس، به خصوص در هوای گرم تابستان، میتواند بسیار خطرناک باشد. وقتی دمای هوای بالا میرود، در ازاء هر ده درجه افزایش دما، فشار باد تایر هم حدود یک تا دو PSI (پوند بر اینچ مربع) تغییر میکند. به دفترچه راهنمای ماشین یا دیواره تایرها نگاهی بیندازید تا ببینید فشار باد مناسب برای تایرهای شما چیست. خودتان با یک فشار سنج دستی آن را اندازه بگیرید یا بگذارید آپاراتی ها این کار را برایتان انجام بدهند. تایر کم باد به طرف بیرون شکم میاندازد و بیهوده به دیواره های تایر فشار وارد میکند. اگر گرمای هوا و فشار ناخواسته دست به دست هم بدهند، در نهایت تایر میترکد. تایر پر باد هم سطح تماس کمی با سطح جاده دارد و روی جاده های خیس، لیز میخورد. برای این که ببینید آج تایرهای شما در چه حالی است میتوانید از سکه استفاده کنید. یک سکه هزار ریالی را به صورت وارونه دورن شیارهای آج طوری فرو ببرید که عدد 1000 به طرف شما باشد. چنانچه عبارت "جمهوری اسلامی ایران" به طور کامل قابل مشاهده بود، وقتش است که دست به جیب بشوید و لاستیک نو بخرید. آپاراتی سر کوچه هم میتواند بالانس بودن یا نبودن تایرها را چک بکند. راستی، زاپاس را فراموش نکنید! اگر وضعیت تایر زاپاس از وضعیت تایرهای دیگر بدتر است، اصراری نیست آن را نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که باد زاپاس میزان است و آج درست و درمانی هم دارد. شاید گرمای تابستان تشنهتان بکند. در این هوا، ماشینتان هم بدش نمیآید گلویی تر بکند. ادامه مطلب را بخوانید تا اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.
تعویض روغن و فیلتر روغن!
روغن، خون حیاتبخش ماشین شماست. روغن قطعات سختکوش موتور را روان و خنک نگه میدارد. در بیشتر دفترچه های راهنمای خودرو نوشته شده است که هر 12000 کیلومتر یکبار، روغن و فیلتر روغن را عوض کنید. متخصصان خودرو هر 4800 کیلومتر یا هر سه ماه یکبار را برای تعویض روغن توصیه میکنند. واقعیت این است که ما در طول تابستان که احتمال جوش آوردن موتور زیاد است، بیشتر رانندگی میکنیم. پس قبل از این که با اهل و عیال سر به جاده بگذارید، حتماً روغن ماشینتان را چک کنید. اگر میخواهید روغن ماشینتان را چک کنید، ابتدا چند دقیقه رانندگی کنید، بعد روی یک سطح صاف بایستید و موتور را خاموش کنید. کاپوت را بالا بزنید و نشانگر روغن را بکشید. روی نشانگر دو چیز میبینید: سطح روغن و کیفیت روغن. اگر سطح روغن پایین است، میتوانید قدری روغن سر ریز کنید و یا کل روغن را تعویض کنید. روغن روی نمایشگر باید شفاف و به رنگ زرد مایل به قهوهای باشد. اگر روغن تیره رنگ بود و داخلش آت و آشغال زیادی داشت، پس حتماً باید روغن و فیلتر روغن را عوض کنید. دست نگه دارید. در زمستان هم کارهای زیادی انجام دادهاید تا ماشینتان را برای آب و هوای سرد آماده کنید. این طور نیست؟ حتماً همین طور است. در ادامه مطلب، نگاهی به تنظیماتی خواهیم انداخت که برای زمستان انجام دادهاید و حالا باید آن ها را بر عکس کنید.
زمستان زدایی!
اگر توصیه هایی که برای زمستانی کردن خودروها ارائه میشود را مو به مو اجراء کرده باشید، پس در آب و هوای تابستانی باید کارهایی بکنید تا از ماشینتان "زمستان زدایی" کنید. قبل از هر چیز، از شر تایرهای زمستانی خلاص بشوید. تایرهای زمستانی سنگین هستند و مصرف سوخت را بالا میبرند. اگر در طول زمستان زیاد سوار ماشینتان نشدهاید و آن را توی پارکینگ خواباندهاید، باید روغن گیربکس، دیفرانسیل، هیدرولیک فرمان و ترمز را چک کنید تا مطمئن شوید هیچ گونه نشتی وجود ندارد. روغن موتور را هم باید عوض کنید، چون اگر روغن تمام طول زمستان در موتور بماند غلیظ میشود. اگر هم خیلی وقت است از باتری کار نکشیدهاید، شاید لازم باشد آن را شارژ یا تعویض بکنید. اگر در مناطق پر برف زندگی میکنید، بعد از هر زمستان باید سینی زیر ماشین را تمیز کنید. نمکی که برای آب کردن برف خیابان ها مورد استفاده قرار میگیرد روی سینی زیر ماشین خشک میشود و آن را میخورد. اگر روی سینی زیر ماشین نمک زیادی خشک شده باشد، باعث میشود موتور و گیربکس داغ بشوند چون حرارت به سختی میتواند از زیر ماشین بگریزد. خودتان هم با استفاده از یک شیلنگ آب یا دستگاه شستشوی پر فشار میتوانید سینی را تمیز کنید. کارواش های مجهز هم میتوانند با فشار بخار آب این کار را برایتان انجام بدهند. در ادامه مطلب به قسمت هایی خواهیم پرداخت که شاید از آن ها غفلت کنید، یعنی تسمه ها و شیلنگ ها.
تسمه ها و شیلنگ ها را چک کنید!
نکته کلیدی رانندگی در تابستان، خنک نگه داشتن موتور است. حتماً اولین چیزی که به ذهنتان میرسد، رادیاتور و کولر است، ولی قبل از هر چیز باید تسمه ها و شیلنگ ها را چک کنید. شیلنگ هایی که به رادیاتور وصل هستند به ورود و خروج آب به داخل موتور کمک میکنند، تسمه هایی که فن را میچرخانند هم، به بیشتر خنک شدن سیستم یاری میرسانند. اگر شیلنگ ها یا تسمه ها پاره بشوند، رادیاتور بلافاصله جوش میآورد و شما را بین راه میگذارد. شیلنگ ها را چک کنید و مطمئن بشوید ترک یا نشتی ندارند و شل نشدهاند. شیلنگ ها باید سفت بوده و نرم و قابل انعطاف نباشند. شیلنگ ها طی فرایندی که پوسیدگی الکتروشیمیایی نامیده میشود (ECD)، به تدریج خورده میشوند. این فرایند، ماده لاستیکی شیلنگ را از داخل میخورد. آسیبپذیرترین بخش از شیلنگ جایی است که به وسیله بست به رادیاتور یا موتور متصل میشود. به بست ها هم باید نگاهی بیندازید تا ترک یا خوردگی نداشته باشند. توجه داشته باشید که تسمه ها زیاد از حد صاف و صیقلی نباشند. تسمه را بیرون بیاورید تا مطمئن شوید چند لایه نشده است. از نظر متخصصان، بعد از پیمودن 60000 کیلومتر، ریسک پاره شدن تسمه ها به شدت بالا میرود. آیا باید فیلتر هوا را هر چند وقت یکبار عوض کنید؟ ادامه مطلب را بخوانید تا جواب این سوال را بگیرید.
فیلتر هوا را عوض کنید!
بعد از فصل زمستان، فیلتر هوا پر از کلوخه های نمک و ذرات ریز دیگر است. فیلتر هوای کثیف مصرف سوخت را بالا میبرد. تعویض فیلتر کثیف میتواند مصرف سوخت را چند درصد پایین بیاورد. ولی از کجا بدانیم فیلتر هوا چه زمانی باید تعویض شود؟ متخصصان توصیه میکنند فیلتر هوا هر 20000 کیلومتر تعویض بشود ولی این عدد بستگی به شرایط خاص جاده و آب و هوایی که در آن رانندگی میکنید هم، دارد. اگر زیاد در جاده های خاکی و گلی رانندگی میکنید، فیلتر هوای ماشین شما زودتر از فیلتر ماشینی که فقط در بزرگراه حرکت میکند کثیف میشود. تنها راهی که میتوانید ببینید تعویض فیلتر لازم است یا نه، این است که آن را بیرون بیاورید و به دقت وارسی کنید. جالب است بدانید فیلتر هوای کمی کثیف بهتر از یک فیلتر کاملاً تمیز کار میکند. علتش این است که ذرات ریز روی فیلتر خودشان به بخشی از فرایند تصفیه هوا تبدیل میشوند و ذرات ریزتری که ممکن بود روزنهای پیدا کنند را، به دام میاندازند. هیچ اصول علمی خاصی وجود ندارد تا از روی آن بشود زمان تعویض فیلتر را فهمید. از شم خودتان استفاده بکنید. اگر عازم یک سفر تابستانی هستید و قصد دارید حسابی رانندگی بکنید، پس بهتر است فیلتر هوا را عوض کنید. فیلترها اصلاً هم گران قیمت نیستند.
تیغه های برفپاککن را عوض کنید!
بعضی وقت ها به سر تابستان میزند و باران و رعد و برق برایمان میآورد. وقتی باران شر و شر به شیشه جلو میخورد، برفپاککن ها باید حسابی کار کنند. اگر هم شب باشد که اوضاع بدتر میشود و دیدتان فقط به 5 تا 6 متر محدود میشود. زمستان با تیغه های برفپاککن مهربان نیست. یخ، برف، نمک و سرمای شدید روی تیغه های برفپاککن ترک و شیار ایجاد میکنند و کارآمدی آن ها را کم میکنند. اگر برفپاککن ها شیشه را خط خطی میکنند و یا حتی هنگام پاک کردن نم نم باران هم رد به جا میگذارند، نیاز به تعویض دارند. بهتر است به جای تعویض یک قسمت از تیغه، کل آن را عوض کنید. اگر به فروشگاه های لوازم یدکی سر بزنید، فروشنده ها میتوانند با توجه به مدل و سال ساخت ماشین، تیغه مناسبی به شما بدهند. اگر تا به حال تیغه برفپاککن عوض نکردهاید، بهتر است بدانید این کار قلق خاصی دارد. کمی وقت بگذراید و دستورالعمل ها را به دقت بخوانید تا کارتان خوب از آب در بیاید. خوب است قبل از تعویض تیغه ها، ببینید تیغه های اصلی چطور نصب شدهاند. این کار از هر دستورالعملی که روی کاغذ نوشته شده باشد، بیشتر به دردتان میخورد. ادامه مطلب را بخوانید تا درباره ترمز چیزهایی یاد بگیرید.
ترمزها را بازرسی کنید!
ترمز مهمترین بخش از ماشین است که ایمنی آن را تأمین میکند. رانندگی کردن با لنت های فرسوده میتواند جان خودتان و خانوادهتان را به خطر بیندازد. وقتی رویه لنت میرود یا نازکی آن به اندازهای که خودروساز توصیه کرده است میرسد، وقت تعویض آن رسیده است. همه تعمیرگاه ها میتوانند ضخامت لنت ها را چک کنند. چند علامت که نشان میدهند لنت ها نیاز به تعویض دارند عبارتند از:
- پدال ترمز زیادی نرم و حساس بشود.
- پدال ترمز زیادی سفت و مقاوم بشود.
- ترمز خیلی پایین یا خیلی بالا بگیرد.
- چراغ های هشدار دهنده روی داشبورد روشن بشوند.
- از لنت ها صدای جیغ بلند و ممتد به گوش برسد.
جالب است بدانید، جیغ ممتد لزوماً نشانه وجود مشکل نیست. لنت ها به دلایل زیادی جیر جیر میکنند. یکی از این دلایل وجود رطوبت روی لنت، دیسک یا کاسه ترمز است. وقتی باید نگران بشوید که آن جیر جیر تبدیل به جیغی بلند و ممتد بشود. این صدا نشان میدهد که آهن روی آهن ساییده میشود. این امر به اجزاء سیستم ترمز آسیب میرساند. اگر متوجه مشکلی در لنت ها شدید، بهتر است در اولین فرصت آن ها را بازدید و تعویض کنید. اگر موتور جوش بیاورد، ماشینتان راه نمیرود. ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید چطور میتوان موتور را خنک نگه داشت.
سیستم خنک کننده و رادیاتور را چک کنید!
خودروهای امروزی طوری طراحی شدهاند که گرمادوست هستند، ولی میزان گرما هم محدودیت دارد. یک موتور احتراقی درونسوز در دمای حدود 93 درجه سانتیگراد بالاترین کارایی را دارد ولی اگر بگذارید موتور زیادی داغ بشود، قطعات فلزی متحرک شروع به ذوب شدن میکنند و با هم آمیخته میشوند. این امر باعث بروز مشکلاتی برای موتور میشود و همانطور که حدس میزنید، خرج زیادی روی دستتان میگذارد. خوشبختانه بیشتر خودروهای مدرن یک سیستم خنک کننده هوشمند دارند که از یک خنک کننده شیمیایی به نام ضدیخ، چند پمپ، شیلنگ، فن و ترموستات استفاده میکند تا دمای بهینه خودرو را حفظ کند. ولی هر مشکلی برای این سیستم پیش بیاید، از جمله: کم شدن مایع خنک کننده، شیلنگ های ترک خورده، بست های شل یا شکسته شده یا وجود نشتی در رادیاتور میتواند باعث جوش آوردن موتور و از کار افتادن آن بشود. تابستان به سیستم های خنک کننده رحم نمیکند. یکی از چیزهایی که ماشینتان را خیلی زود به جوش میآورد، ایستادن در ترافیک در یک روز داغ است. علت آن این است که هیچ جریان هوایی اطراف موتور وجود ندارد تا آن را خنک بکند. اگر سیستم خنک کننده رو به راه باشد میتواند توقف های طولانی در هوای گرم را تحمل کند ولی اگر سطح ضد یخ پایین باشد یا تسمه فن پاره بشود، دمای موتور به سرعت بالا میرود. کاپوت را بالا بزنید و مطمئن بشوید سطح ضد یخ پایین نرفته است. قانون کلی این است که حداقل هر دو سال یکبار رادیاتور را تخلیه کرده و بشویید و ضد یخ جدید داخل آن بریزید. شستشوی رادیاتور به وسیله یک ماده شیمیایی مخصوص انجام میشود که ذرات ریز و توده هایی که داخل رادیاتور تشکیل میشوند را پاک میکند و از بین میبرد. برای فصل تابستان، باید ضد یخ را با نسبت 50/50 با آب مخلوط کرد. میتوانید مخلوط آماده آب و ضد یخ را هم خریداری کنید تا دردسر اندازهگیری کردن آن ها را نداشته باشید. اگر مدتی در جایی پارک کردید و بعد یک لکه کوچک ضد یخ زیر ماشینتان دیدید، پس معلوم است که رادیاتور نشتی دارد. در اولین فرصت ماشین را به تعمیرگاه ببرید تا بازدید بشود. در ادامه مطلب به باتری نگاهی خواهیم انداخت.
باتری را تمیز کنید!
اسم زمستان بد در رفته و میگویند در این فصل باتری میخوابد و ماشین اول صبح استارت نمیزند، ولی واقعیت این است که تابستان با باتری بی رحم تر از این حرف هاست. گرمای تابستان واکنش شیمیایی داخل باتری را تسریع میکند و باعث میشود باتری زیاده از حد شارژ بشود. این کار عمر باتری را به شدت کاهش میدهد. همچنین گرما باعث تبخیر شدن مایع درون باتری میشود و به آن آسیب میرساند. بهترین کار برای این که باتری خوب کار بکند این است که آن را تمیز نگه دارید. به طور مرتب کابل ها را چک و ترمینال ها را پاک کنید. اطمینان حاصل کنید که باتری محکم سرجایش نصب شده است و اتصالات هم محکم هستند. اگر شک کردید که باتری زیاد از حد شارژ میشود یا خوب شارژ نگه نمیدارد، پیش باطریساز بروید تا نگاهی به آن بیندازد. اگر هم لازم شد یک باتری نو بخرید، مطمئن بشوید که باتری جدید برای نوع و مدل ماشین شما مناسب است. خب، مهمترین کاری که در تابستان باید انجام بدهید چیست؟ ادامه مطلب را بخوانید تا متوجه بشوید.
کولر ماشین را رو به راه کنید!
اگر تا به حال کولر ماشینتان در یک روز داغ تابستان از کار افتاده باشد، حتماً خوب قدر یک ذره هوای خنک را میدانید. زمانی میتوان گفت کولر مشکل دارد که نتواند هوایی تولید کند که ده درجه سانتیگراد خنک تر از هوای بیرون باشد. شایعترین دلیل برای بد کار کردن کولر کم شدن گاز آن است. علت آن هم میتواند وجود نشتی در قسمتی از سیستم باشد. از آن جایی که کولرهای مدرن و امروزی دستگاه های پیچیدهای هستند، بهتر است یک نفر متخصص آن را بازرسی کند. از سال 1994 که استفاده از گاز خنک کننده R-12 یا همان فریون ممنوع شد، روش تعمیر و نگهداری از کولر ماشین هم تغییر کرد. در گذشته، اگر کولر ماشینتان باد خنک نمیزد، به تعمیرگاه میرفتید، آن ها هم ماشین را پر از گاز فریون میکردند و شما به راه خودتان میرفتید. مشکل اینجاست که فریون لایه ازن را به شدت تخریب میکند. بیشتر کولرها هم نشتی دارند و باید از گاز پر بشوند. همین پر کردن کولرهای نشتی دار، سالیانه میلیون ها متر مکعب فریون وارد جو میکند. اگر خودرو شما قبل از سال 1994 ساخته شده است، بهتر است آن را به یک متخصص که میداند چطور گاز فریون را تخلیه کند نشان بدهید. در برخی ایالت های آمریکا دوباره پر کردن سیستمی که دارای نشتی است، ممنوع است و گاز خنک کننده دیگری به نام R-134a را جایگزین فریون کردهاند. امیدواریم با انجام این کارها، روزهای گرم تابستانی را به راحتی پشت سر بگذارید و مشکل خاصی برای شما پیش نیاید.